Τα είδη πάπιας που συναντάμε στην Αττική και στην υπόλοιπη χώρα – Τα στοιχεία από την Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία
Κάνουν τις πιο απολαυστικές βουτιές στο νερό, περπατούν ξεχωριστά, κολυμπούν ανεπανάληπτα. Τα είδη τους πολλά, τα χρώματά τους πανέμορφα. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στην Athens Voice η Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία, συνολικά στον κόσμο υπάρχουν πάνω από 145 είδη πάπιας ενώ μόνο στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί έως τώρα 25 είδη.
Ειδικότερα, μάλιστα, όσον αφορά σε υγροβιότοπους της Αττικής υπάρχει περίπτωση να παρατηρήσουμε και να θαυμάσουμε 13 διαφορετικά είδη ανάλογα με την εποχή (Βαρβάρα, Σφυριχτάρι, Καπακλής, Κιρκίρι, Πρασινοκέφαλη Πάπια, Ψαλίδα, Σαρσέλα, Χουλιαρόπαπια, Φερεντίνι, Γκισάρι, Βαλτόπαπια, Μαυροκέφαλη Πάπια και Θαλασσοπρίστης). Μάλιστα κάποια από αυτά είναι σπάνια για τη νότια Ελλάδα και εμφανίζονται μόνο στον Σχοινιά, π.χ. το Φερεντίνι και η Μαυροκέφαλη Πάπια. Τα περισσότερα είδη έρχονται τον χειμώνα, ενώ κάποια διατηρούν μόνιμους πληθυσμούς ή έρχονται την άνοιξη για να αναπαραχθούν.
Οι πάπιες χωρίζονται σε αφρόπαπιες και βουτόπαπιες. Οι πρώτες τρέφονται με υδρόβια βλάστηση που βρίσκουν είτε στην επιφάνεια, είτε σε μικρό βάθος και βουτούν μόνο το κεφάλι τους, ενώ οι δεύτερες μπορούν και βουτούν σε μεγαλύτερα βάθη για να τραφούν.
Ποιοι είναι όμως μερικοί από τους πιο δεινούς βουτηχτές που ζουν στη χώρα μας; Ευκαιρία να γνωρίσουμε ορισμένους, μέσα από τις δροσιστικές βουτιές τους.
Το κλασσικό ερώτημα άλλωστε που ταιριάζει απόλυτα στην περίπτωση των νέων παρατηρητών πουλιών που επισκέπτονται κάποιον από τους υγρότοπους της χώρας μας είναι ένα «Μια πάπια, μα ποια πάπια;»,
Νανοπρίστης Mergellus albellus Σπάνιος χειμερινός επισκέπτης, ιδιαίτερα το πανέμορφο αρσενικό. Παρατηρείται σε μικρούς αριθμούς στη Βόρεια Ελλάδα, μολονότι σε περιόδους βαρυχειμωνιάς έχει παρατηρηθεί ακόμα και στο Πάρκο «Α. Τρίτσης» στην Αθήνα!
Καστανόπαπια Tadorna ferruginea Όμορφη και σπάνια, η Καστανόπαπια φωλιάζει σε μεγάλα νησιά του Αιγαίου (π.χ. Λέσβος, Λήμνος, Κως) και σε ορισμένους υγρότοπους της βορειοανατολικής Ελλάδας. Παρατηρείται σε παράκτιες περιοχές, ενώ η φωλιά της μπορεί να βρίσκεται σε τρύπες δέντρων, βράχια ή απότομες όχθες.
Βαρβάρα Tadorna tadorna Μεγαλύτερη από τη μέση πάπια, αλλά μικρότερη από τις χήνες, η Βαρβάρα είναι από τους ομορφότερους κατοίκους των υγροτόπων της χώρας μας. Αρκετά κοινή και εξαπλωμένη τον χειμώνα, ακόμα και σε νότιες περιοχές, το καλοκαίρι τη βρίσκουμε να φωλιάζει στους περισσότερους παράκτιους υγρότοπους της Βόρειας Ελλάδας, αλλά και ορισμένων μεγάλων νησιών.
Σφυριχτάρι Anas penelope Το Σφυριχτάρι, που πήρε το όνομά του από τη χαρακτηριστική φωνή του πολύ όμορφου αρσενικού, αποτελεί κοινό χειμερινό επισκέπτη σε όλη την Ελλάδα. Σε ορισμένες λίμνες και λιμνοθάλασσες μπορούμε να δούμε πολλές χιλιάδες από το είδος αυτό.
Καπακλής Anas strepera Από τους λιγότερο κοινούς χειμερινούς επισκέπτες, παρατηρείται σε όλη την Ελλάδα, σχεδόν πάντα όμως σε μικρές ομάδες. Ένας πολύ μικρός αριθμός παραμένει όλο τον χρόνο στην Ελλάδα για να φωλιάσει. Το αρσενικό δεν έχει εντυπωσιακά χρώματα, αλλά ακόμα και το γκρίζο φτέρωμά του έχει μια ιδιαίτερη ομορφιά. Συχνάζει σε ρηχές λίμνες και λιμνοθάλασσες.
Κιρκίρι Anas crecca Ο πιο πολυάριθμος και εξαπλωμένος εκπρόσωπος της οικογένειας τον χειμώνα μπορεί να παρατηρηθεί παντού: από τους μεγάλους υγρότοπους της Βόρειας Ελλάδας ως τους μικρούς ταμιευτήρες στα νησιά του Αιγαίου. Όσο μέγεθος του λείπει (είναι ουσιαστικά η μικρότερη πάπια που εμφανίζεται), τόση δύναμη έχει καθώς μπορεί να απογειωθεί κάθετα (σαν ελατήριο).
Πρασινοκέφαλη Πάπια Anas platyrhynchos Ο πρόγονος της εξημερωμένης πάπιας και η πιο κοινή αναπαραγόμενη αγριόπαπια στην Ελλάδα. Τον χειμώνα τη βρίσκουμε σε μεγάλους αριθμούς σε όλη την Ελλάδα, ενώ φωλιάζει στους περισσότερους υγρότοπους της χώρας μας, τόσο στην ηπειρωτική, όσο και στη νησιωτική χώρα, αρκεί να υπάρχει επαρκής βλάστηση για να φτιάξει τη φωλιά της.
Ψαλίδα Anas acuta Η μακριά και μυτερή ουρά (που παλαιότερα της έδωσε το όνομα Σουβλόπαπια) την κάνει να ξεχωρίζει από μακριά. Αποκλειστικά χειμερινός επισκέπτης, πολύ συχνά τη βρίσκουμε και μέσα στη θάλασσα, πάντα όμως κοντά σε υγρότοπους. Τρέφεται με το μισό σώμα βυθισμένο και το πίσω μέρος να εξέχει σε ορθή γωνία. Είναι είδος απειλούμενο σε ευρωπαϊκό επίπεδο (Κατηγορία Κινδύνου: VU-Τρωτό).
Σαρσέλα Anas querquedula Η μοναδική πάπια που έρχεται από την Αφρική κάθε άνοιξη για να φωλιάσει στη χώρα μας. Μικρή σε μέγεθος, σαν Κιρκίρι, προτιμάει υγρότοπους με πυκνή βλάστηση, αποφεύγοντας να κολυμπάει για πολύ σε ανοιχτούς χώρους. Κατά την αναπαραγωγική περίοδο συναντάται στη Βόρεια Ελλάδα, αλλά κατά τη μετανάστευση μπορεί να παρατηρηθεί σε όλη τη χώρα.
Χουλιαρόπαπια Anas clypeata Το πολύ πλατύ ράμφος της που θυμίζει κουτάλα (χουλιάρα) είναι το απόλυτο διαγνωστικό στοιχείο αυτής της κοινής χειμωνιάτικης πάπιας. Αποτελεί επίσης και ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο, αφού λειτουργεί ως φίλτρο για να μπορεί να βρίσκει εύκολα την τροφή της μέσα στη λάσπη. Τη βρίσκουμε σε όλους τους υγρότοπους της Ελλάδας, τόσο ηπειρωτικούς όσο και νησιωτικούς.
Φερεντίνι Netta rufina Σπάνιος χειμερινός επισκέπτης που συναντάται πάντα σε μικρές ομάδες. Τη δεκαετία του ’70 το είδος ήταν πολύ κοινό στην Πελοπόννησο, η αποξήρανση όμως της λιμνοθάλασσας της Αγουλινίτσας, που μέχρι τότε φιλοξενούσε πάνω από 4.000 Φερεντίνια κάθε χρόνο, συνέβαλε στη μείωση των χειμερινών πληθυσμών του.
Γκισάρι Aythya ferina Η πιο τυπική βουτόπαπια που εμφανίζεται στη χώρα μας τον χειμώνα. Μεγάλοι αριθμοί βρίσκονται στη Βιστωνίδα, τη Βόλβη και τον Αμβρακικό Κόλπο. Προτιμάει να τρέφεται τη νύχτα, γι’ αυτό και τις περισσότερες φορές τη βλέπουμε να ξεκουράζεται τη μέρα. Είναι είδος απειλούμενο σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο (Κατηγορία Κινδύνου: VU-Τρωτό), ωστόσο εξακολουθεί να περιλαμβάνεται στον κατάλογο των θηρεύσιμων ειδών στην Ελλάδα.
Βαλτόπαπια Aythya nyroca Σπάνιο και απειλούμενο είδος που στην Ελλάδα διατηρεί σημαντικούς αναπαραγόμενους πληθυσμούς. Τη συναντάμε σε υγρότοπους με πυκνή βλάστηση και καλαμώνες. Τον χειμώνα, οι πληθυσμοί δεν αυξάνονται σημαντικά, απλά τα πουλιά συγκεντρώνονται και μπορούμε να τα δούμε και σε περιοχές όπου δεν φωλιάζουν. Είναι είδος Σχεδόν Απειλούμενο (Κατηγορία κινδύνου Near Threatened) σε παγκόσμιο επίπεδο.
Μαυροκέφαλη Πάπια Aythya fuligula Χειμερινός επισκέπτης που, αν και εξαπλώνεται σχεδόν σε όλη την ηπειρωτική χώρα, είναι πολύ πιο κοινός στα βόρεια και δυτικά. Αν και στην Ευρώπη αποτελεί την πιο κοινή βουτόπαπια, η Ελλάδα φιλοξενεί σχετικά μικρό αριθμό πουλιών. Το αρσενικό έχει χαρακτηριστικό λοφίο που του έδωσε και το όνομα Τσικνόπαπια παλαιότερα. Είναι είδος Σχεδόν Απειλούμενο (Κατηγορία κινδύνου Near Threatened) σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
16°
