Τodd Rigos: «Η μέρα που βρέθηκα ανάμεσα σε 50.000 μέλισσες»

O Todd Rigos είναι ένας φωτογράφος από την Αθήνα που η δουλειά του επικεντρώνεται σε κοινωνικά ζητήματα, όπως η καταγραφή των προσφύγων ή η πρόσφατη αποτύπωση της ζωής των αμάχων στην Ουκρανία. Έχει αναγνωριστεί με πολλά βραβεία και έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις στην Αθήνα και σε όλη τη χώρα. Πρόσφατα βρέθηκε στην Τοσκάνη για την βράβευσή του στο φεστιβάλ φωτογραφίας της Σιένα όπου ανάμεσα στα δώρα για τους νικητές του φεστιβάλ ήταν και το tour σε ένα από τα παλαιότερα οινοποιεία της Τοσκάνης, στην περιοχή του Montalcino. Ένας τόπος με τρομερή φυσική ομορφιά, που προστατεύεται απο την Unesco μιας και αποτελεί μνημείο φυσικής κληρονομιάς, όπως περιγράφει κι ο ίδιος στην ATHENS VOICE.

«Κατα τη διάρκεια του tour και έχοντας δει όλη τη διαδικασία παραγωγής του πασίγνωστου κρασιού, Brunelo di Montalcino, βρέθηκα εκεί που ξεκινούν όλα. Στα χωράφια με τα αμπέλια. Και αφού με έμαθαν πώς να επιλέγω και να κόβω τα σταφύλια, κάποιος υπάλληλος του οινοποιείου μού πρότεινε εάν ήθελα να δω τα μελίσσια τους. Κάπως έτσι βρέθηκα να φοράω την στολή του μελισσοκόμου, που θα με οδηγούσε σε μια αξέχαστη εμπειρία.

Καθώς η τοποθεσία είναι προστατευόμενη περιοχή της Unesco, φαντάσου ότι όπου κοιτάς γύρω σου είναι καταπράσινα! H κοιλάδα της Val d’Orcia είναι ένα τοπίο γεμάτο λόφους με δικό του κλίμα. Μόνο ο χώρος του οινοποιείου καταλαμβάνει περίπου 200 εκτάρια από τα οποία τα 90 είναι γεμάτα αμπέλια, κάποια εκτάρια με ελιές και τα υπόλοιπα αποτελούν καταπράσινες δασικές εκτάσεις με εκατοντάδες διαφορετικά είδη φυτών! Μια περιοχή με σχιστολιθικά και αργιλικά εδάφη που το καθιστούν πολύ γόνιμο. Μπορεί να ακούγεται τρελό, αλλά οι μέλισσες συμβάλλουν σημαντικά στην ύπαρξη όλου αυτού του τοπίου και φυσικά το τοπίο αυτό αποτελεί το σπίτι τους, έναν επίγειο παράδεισο. Με δυο λόγια, η αλληλεπίδραση αυτή είναι και μια απο τις αίτιες ύπαρξής του.»

Πάνω από 20.000 είδη μελισσών υπάρχουν σε όλο τον κόσμο και κινδυνεύουν εξαιτίας τις κλιματικής αλλαγής, της δηλητηρίασης από φυτοφάρμακα και της απώλειας φυτών, με τους μελισσοκόμους της Δυτικής Ευρώπης να αναφέρουν μεγάλες απώλειες στους πληθυσμούς των μελισσών, κάτι που προκαλεί παγκόσμια ανησυχία.

Πώς ένιωσες περιτριγυρισμένος από τόσες μέλισσες; Αν έπρεπε να απαντήσω με μια λέξη, αυτό θα ήταν γαλήνη. Τώρα θα έλεγε κάποιος «οι μέλισσες τσιμπάνε, τι είναι αυτά που λες;» Φυσικά και τσιμπάνε. Αυτή είναι η άμυνά τους, να θυσιάσουν την ζωή τους για την κοινότητα. Για αυτό και χρειάζεται να φοράς στολή. Από την στιγμή που ο μελισσοκόμος άνοιξε το μελίσσι μπροστά μου ήταν σαν να μπήκα σε έναν καινούργιο κόσμο. Ένιωθα διαρκώς μικρά χτυπήματα στο σώμα μου και ξαφνικά ο ήχος γύρω μου άλλαξε. Το μελίσσι που άνοιξε μπροστά μου είχε 50.000 μέλισσες, οπότε σκέψου τον ήχο μιας μέλισσας και κάνε τον πολλαπλασιασμό. Δεν ήταν όμως καθόλου τρομακτικό. Όταν ξέρεις ότι δεν κινδυνεύεις, έχεις άλλη αντίληψη. Έκατσα αρκετή ώρα εκεί, αλλά όταν πήγα να φύγω, εκείνες συνέχισαν να με ακολουθούν. Ο μελισσοκόμος μου είπε να περιμένω, λογω ασφάλειας, διότι πιο πάνω περίμενε το γκρουπ με τους φωτογράφους και τότε συνέβη το πιο μαγικό. Γύρισα και απλά χάζεψα το πανέμορφο τοπίο. Ο ήχος από τις χιλιάδες μέλισσες γύρω μου ξαφνικά με έκανε να νιώσω μια αναπάντεχη γαλήνη. Δεν σκεφτόμουν πια, απλά κοίταζα το τοπίο. Τώρα όμως το εκτιμούσα διαφορετικά, λες και ο ήχος αυτός κάλυπτε την σκέψη μου, το αιώνιο stress της πόλης αλλά και του τρόπου ζωής που μας εχει αποξενώσει απο την ίδια μας την φύση. Σαν ένα white noise το οποίο πραγματικά θα νανούριζε και το πιο άτακτο μωρό. Δεν είχα φανταστεί ποτέ κάτι τέτοιο, όμως με έκανε να αντιληφθώ ξανά ότι τα πάντα είναι αλληλένδετα κομμάτια ενός ενιαίου συστήματος. Πως υπάρχει μια ολόκληρη συνείδηση, σαν ένα πελώριο μυαλό και είμαστε μέρος του, εμείς κι όλο το σύμπαν. Καθώς πέρασα κάτω από μια ελιά ο ήχος σταμάτησε σε λίγα κλάσματα του δευτερολέπτου και ήμουν σαν ένα παιδί που μόλις βγήκε από το λούνα παρκ! Θα το πρότεινα σε όλο τον κόσμο, όχι μόνο για την εμπειρία, αλλα και για εκπαιδευτικό σκοπό, σε κάνει να εκτιμήσεις ξανά.

«Πριν γίνω φωτογράφος, σπούδασα περιβαλλοντολόγος μηχανικός. Τρέφω μεγάλη αγάπη για την φύση, διότι έτσι διδάχθηκα από τους γονείς μου, και έχω μάθει να συμβιώνω μέσα σε αυτήν. Η μέλισσες όμως έχουν έναν πολύ σοβαρό σκοπό στον πλανήτη μας. Για να το θέσω απλά, οι μέλισσες γονιμοποιούν την χλωρίδα του πλανήτη και αυτό γιατί μεταφέρουν την γύρη μεταξύ φυτών διαφορετικού φύλου, βοηθώντας τα να αναπαραχθούν. Βοηθούν τα φυτά να επιβιώσουν μειώνοντας μέχρι και την αιμομιξία, αποτελούν μέρος της βιοποικιλότητας από την οποία εξαρτάται η επιβίωση όλων μας. Επίσης παράγουν τροφές υψηλής διατροφικής αξίας όπως το μέλι ο βασιλικός πολτός και η πρόπολη και φυσικά η μελισσοκομία παρέχει μια πολύ σημαντική πηγή εισοδήματος σε πολλές αγροτικές περιοχές του πλανήτη. Για αυτούς του λόγους, καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικά πλάσματα είναι. Γιατί είμαστε όλοι, άνθρωποι φυτά και ζώα, μέρος της ίδιας αλυσίδας. Για αυτό λέμε πως, αν εξαφανιστούν οι μέλισσες, τότε ήρθε το τέλος μας. Δυστυχώς τα φυτοφάρμακα και η μόλυνση του αέρα έχουν αρχίσει να φέρνουν τη ζωή των μελισσών στον κίνδυνο της εξαφάνισης και η κλιματική αλλαγή, που είναι ξεκάθαρα ανθρώπινο λάθος, πρόκειται να θέσει σε σοβαρούς κινδύνους την ζωή ολόκληρου του πλανήτη. Το μόνο που θα σώσει τις επόμενες γενιές είναι η εκπαίδευση. Μαθαίνοντας από μικρά παιδιά να εκτιμουμε τις μέλισσες αλλα και κάθε άλλο πλάσμα γύρω μας, μαθαίνοντας να συμβιώνουμε, βάζοντας τον εγωισμό μας στην άκρη. Τροφή για σκέψη: Το τσίμπημα της μέλισσας είναι τόσο δυνατό από την φύση του που μπορεί να σκοτώσει πολύ μεγαλύτερα όντα. Το μόνο που μπορώ να σκεφτώ είναι πως η φύση της έδωσε αυτήν την δύναμη γιατί κατέχει έναν από τους πιο σημαντικούς ρόλους.»