Μελέτες του δικτύου WWF δείχνουν ότι σε παγκόσμιο επίπεδο για την περίοδο 2019-2020 οι πυρκαγιές αυξήθηκαν κατά 13% και οι αντιπυρικές περίοδοι επιμηκύνθηκαν κατά 20%
Σχόλιο για τις πυρκαγιές που θερίζουν τα ελληνικά και όχι μόνο δάση και την πρόληψη, τον μόνο τρόπο να σωθούν τα δάση.
Η νέα δεκαετία μπήκε με πολύ άσχημα γεγονότα. Μια ήπειρος να καίγεται ενώ οι ηγέτες να αμφισβητούν την κλιματική αλλαγή. Στην ATHENS VOICE τότε προβλέψαμε ότι η δεκαετία αυτή θα είναι η δεκαετία της αποσταθεροποίησης του κλίματος και ο πύρινος ουρανός θα είναι το νέο σύμβολο της εποχής μας.
Φέτος, πριν καλά καλά ξεκινήσει το καλοκαίρι, η τέφρα από την πυρκαγιά στα Γεράνεια Όρη κάλυψε τον αττικό ουρανό. Με φρίκη διαπιστώσαμε, για μια ακόμη φορά, πόσο εύθραυστοι είμαστε απέναντι στη κλιματική αλλαγή. Συνειδητοποιήσαμε για τα καλά ότι οι πυρκαγιές συνεχώς θα αυξάνονται. Η άνοδος της θερμοκρασίας, οι περισσότερες θερμές μέρες και η έντονη ξηρασία θα κάνουν τις πυρκαγιές πολύ συχνό φαινόμενο. Οι κατασταλτικοί μηχανισμοί από μόνοι τους δεν θα μπορούν να τις αντιμετωπίσουν. Ο μόνος τρόπος για να θωρακίσουμε τα δάση και τις ζωές μας είναι η πρόληψη.
Μελέτες του δικτύου WWF δείχνουν ότι σε παγκόσμιο επίπεδο για την περίοδο 2019-2020 οι πυρκαγιές αυξήθηκαν κατά 13% και οι αντιπυρικές περίοδοι επιμηκύνθηκαν κατά 20%. Το ίδιο δείχνουν και τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το 2019, 11 από τις 27 χώρες της ΕΕ ξεπέρασαν τον μέσο όρο της προηγούμενης δεκαετίας σε πυρκαγιές. «Η δριμύτητα των πυρκαγιών οφείλεται στη κλιματική αλλαγή και οι οικονομικές επιπτώσεις για τις χώρες της Μεσογείου υπολογίζεται ότι θα αγγίξουν τα 5 δισεκατομμύρια ευρώ τα επόμενα χρόνια». Τρομακτικά είναι και τα στοιχεία άλλου ερευνητικού προγράμματος που δείχνουν ότι περίπου 63 εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ εκτίθενται σε 10 ημέρες υψηλού κινδύνου πυρκαγιάς κάθε χρόνο.
Η Ελλάδα δυστυχώς κατατάσσεται μεταξύ των χωρών που είναι πιο ευάλωτες στη κλιματική αλλαγή, συνεπώς και στις πυρκαγιές. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πατρίδα μας ανήκει στη πεντάδα των χωρών που αντιστοιχεί το 80% των καμένων εκτάσεων της ΕΕ. Γι’ αυτό χρειαζόμαστε μέτρα πρόληψης.
Ωστόσο, τα κονδύλια που αφορούν την πρόληψη είναι ελάχιστα. Από το συνολικό ποσό των 241 εκατομμυρίων ευρώ που διατίθενται κάθε χρόνο για τη δασοπροστασία το 70-80% φαίνεται να πηγαίνει σε δράσεις καταστολής, όπως δείχνουν τα στοιχεία έρευνας που διεξάγει το WWF Ελλάς και το Μεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας, στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizen fund. Αυτό που επίσης προκύπτει από την έρευνα είναι η απουσία χάραξης ενιαίας στρατηγικής και εφαρμογής μέτρων δασοπροστασίας, ενώ διαπιστώνει και πολλά κενά στον έλεγχο της διαχείρισης και της αξιοποίησης του δημόσιου χρήματος. Διαπιστώνει επίσης και απουσία καταγραφής πραγματικών αναγκών προκειμένου να αποφασίζεται η κατανομή των χρημάτων με ανοιχτές διαδικασίες, όπως για παράδειγμα σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία και τις περιφέρειες.
«Αν δεν υπάρξουν γενναία μέτρα διαχείρισης της καύσιμης ύλης και του τοπίου, των πιέσεων που υπάρχουν στις περιοχές μίξης οικισμών-δασών, καθώς και στοχευμένος αντιπυρικός σχεδιασμός σε τοπικό επίπεδο με οδηγό τα αίτια και την ανάλυσή τους, ο μηχανισμός θα εξακολουθήσει να «τρέχει» πίσω από το πρόβλημα» λέει η επικεφαλής περιβαλλοντικού προγράμματος του WWF Ελλάς, Παναγιώτα Μαραγκού.
Σύμφωνα με τις ως τώρα επίσημες ανακοινώσεις η πυρκαγιά στα Γεράνεια Όρη πιθανότατα να οφείλεται σε αμέλεια, γεγονός που επιβεβαιώνει για ακόμη μια φορά τη σημασία της πρόληψης. Πέρυσι η αστυνομία συνέλαβε 179 άτομα για εμπρησμούς από αμέλεια και μόνο 26 συλλήψεις αφορούσαν εμπρησμό από πρόθεση. Η ίδια τάση συνεχίζεται και τους πρώτους μήνες του 2021. Σε συνολικά 96 συλλήψεις για εμπρησμό, οι 92 αφορούν εμπρησμό από αμέλεια και μόνο 2 από πρόθεση. «Το γεγονός αυτό έρχεται να μας υπενθυμίσει ότι το πρόβλημα των δασικών πυρκαγιών είναι πρωτίστως ένα κοινωνικό ζήτημα. Η αμέλεια δεν μπορεί να καταπολεμηθεί μόνο με καταστολή και πρόστιμα. Χρειάζεται ανάλυση των βαθύτερων αιτίων σε τοπικό επίπεδο, εναλλακτικές λύσεις διαχείρισης της καύσιμης ύλης και στοχευμένη επικοινωνία με συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες όπως οι μελισσοκόμοι» θα πει η κ. Μαραγκού.
Τα επόμενα χρόνια περίπου 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ σχεδιάζεται να διατεθούν μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και του νέου ΕΣΠΑ για τις ανάγκες της Πολιτικής Προστασίας με έμφαση στην καταστολή. «Παρόλο που είναι απαραίτητη η ενίσχυση και ο εκσυγχρονισμός των μέσων αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών, η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετό. Η απάντηση στην αυξανόμενη ένταση των δασικών πυρκαγιών δεν μπορεί να είναι μια μονομερής ανάπτυξη των κατασταλτικών μηχανισμών. Χρειάζεται να υπάρξει ισορροπία μεταξύ πρόληψης και καταστολής, καθώς η πρόληψη στηρίζει την καταστολή και όχι το αντίθετο» σχολιάζει η κ. Μαραγκού.
Άλλωστε δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο ευρωπαϊκός μηχανισμός RescEU έχει δημιουργηθεί ακριβώς γι’ αυτό το λόγο. Επειδή τα κράτη μέλη δεν έχουν τη δυνατότητα να διαθέτουν τεράστια κονδύλια από τον προϋπολογισμό τους στους κατασταλτικούς μηχανισμούς. Όσο βρισκόμαστε παγιδευμένοι στον φαύλο κύκλο της ανοικοδόμησης από τις καταστροφικές πυρκαγιές αναρωτιέμαι από πού θα βρεθούν οι πόροι για καλύτερη συνταξιοδότηση, για καλύτερη παιδεία, για καλύτερη υγειονομική περίθαλψη, για κοινωνική κατοικία. Σαφέστατα η πρόληψη κοστίζει λιγότερο και προσφέρει περισσότερα, αφού έχεις αποτρέψει μια μη αναστρέψιμη καταστροφή.
14°
