Οι εμπορικές επιχειρήσεις στην Αθήνα, ακόμα και στο ιστορικό κέντρο, κλείνουν η μία μετά την άλλη. Και ο γενικός γραμματέας του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών Ηλίας Βλαχάκης παρομοιάζει την κατάσταση περίπου σαν μια φούσκα φτιαγμένη από δανεικά, που έσπασε με δύναμη όταν εκδηλώθηκε η κρίση. Αλλά, όπως λέει, πάντα υπάρχουν λύσεις…
Πόσο μεγάλο είναι το πρόβλημα στην αγορά; Όσο και η φούσκα, τεράστιο.
Κι αυτή η φούσκα πότε και πώς άρχισε να… φουσκώνει; Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας τoυ ’90. Από τη μια υπήρξαν κάποια παιχνίδια real estate που «διεύρυναν» τους χώρους εμπορικής χρήσης. Παράδειγμα: είχε κάποιος ένα ισόγειο, προορισμένο για κατοικία, ιατρείο, κάτι τέτοιο, κι από τη μια μέρα στην άλλη το βάφτισε «κατάστημα» ανεβάζοντας την αξία του στα ύψη. Αμέσως δημιουργήθηκαν κι άλλα «καταστήματα» στους πάνω ορόφους, εκεί όπου θα έπρεπε να βρίσκονται διαμερίσματα. Θυμηθείτε τα εμπορικά κέντρα της Γλυφάδας. Προσθέστε και την «τάση» πολλών Ελλήνων να ανοίξει ο καθένας το δικό του μαγαζί – και γεμίσαμε μαγαζιά. Χιλιάδες μαγαζιά. Που για να ζήσουν θα έπρεπε ο καθένας από εμάς να μη φοράει μία αλλά τέσσερις μπλούζες και τέσσερα παντελόνια το ένα πάνω στο άλλο. Ως ένα βαθμό, η κατάσταση αυτή συντηρήθηκε λόγω της υπερκατανάλωσης και της μεγάλης ρευστότητας. Αλλά όλο αυτό ήταν πλαστό, γινόταν με δανεικά. Κι όταν ήρθε η κρίση, το 2008, άρχισε η αντίστροφη μέτρηση, με αποτέλεσμα να σπάσει βίαια αυτή η φούσκα.
Ποια είναι η εικόνα σήμερα; Μια βόλτα να κάνει κανείς, καταλαβαίνει. Δεν υπάρχει ρευστότητα, κατέρρευσε η κατανάλωση, κατέρρευσε το χονδρεμπόριο. Είναι τόσο μεγάλο το χτύπημα επειδή ήταν τόσο τερατώδης η πρότερη κατάσταση. Φανταστείτε: εάν, ας πούμε, η οικονομία μας «σήκωνε» να υπάρχουν 50 επιχειρήσεις, με την κρίση θα έκλειναν οι 10 και θα έμεναν οι 40. Θα ήταν πιο ελεγχόμενα τα πράγματα. Υπήρχαν όμως 400 επιχειρήσεις και το σπάσιμο της φούσκας ήρθε να σαρώσει τα πάντα. Να λειτουργήσει ως αλυσίδα και να βάλει λουκέτο ακόμα και σε εταιρείες που θα μπορούσαν να σταθούν.
Το ιστορικό κέντρο της Αθήνας «κανονικά» θα έπρεπε να αντέχει, αλλά φαίνεται να αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο πρόβλημα… Όντως, αυτό που λέμε ιστορικό κέντρο, το τρίγωνο Σύνταγμα - Μοναστηράκι - Ομόνοια, με τις προεκτάσεις του από τους σταθμούς του μετρό προς τις περιοχές του Ψυρρή, των Εξαρχείων, του Κολωνακίου κ.λπ., δεν επιτρέπεται να παρουσιάζει αυτή την εικόνα κατάρρευσης. Αλλά δυστυχώς το κέντρο της Αθήνας έχει απαξιωθεί.
Πού οφείλεται αυτή η απαξίωση; Σε πολλούς παράγοντες. Πάρτε για παράδειγμα τις διαδηλώσεις. Δεν εννοώ να μη γίνονται συγκεντρώσεις, είναι τόσα πολλά τα κοινωνικά προβλήματα που οι διαμαρτυρίες είναι αναπόφευκτες. Το κέντρο όμως, από το Σύνταγμα ως την Ομόνοια, με άξονες τη Σταδίου και την Πανεπιστημίου, αντιμετωπίζεται σαν αρένα απ’ όλους Από τη μία θα περάσει ένας διαδηλωτής ο οποίος μπορεί να σπάσει ένα πλακάκι ή να βάψει την τζαμαρία μου με σπρέι. Κι από την άλλη η αστυνομία, για μια πορεία π.χ. 50 ατόμων και διάρκειας μίας ώρας, μπορεί να κρατάει κλειστό ολόκληρο τμήμα του κέντρου για 4 και 5 ώρες. Μετά θα πει ο καθένας «πού να κατεβαίνω τώρα στο κέντρο, να μπλέκω…».
Σήμερα, σε συνθήκες κρίσης, πριν από μαγικές λύσεις ή μεγαλεπήβολα σχέδια, τι άλλο χρειάζεται το κέντρο για να ζωντανέψει; Χρειάζεται ανάταξη του κέντρου. Ας πούμε ότι η Πολιτεία δίνει χρήματα, επιδοτήσεις, στηρίζει τις επιχειρήσεις. Όσα χρήματα και να μου δώσει, τι να τα κάνω εάν εσύ δεν έρχεσαι στο κέντρο είτε γιατί φοβάσαι είτε γιατί είναι κλειστό είτε γιατί δεν μπορείς να περπατήσεις επειδή όλα τα πεζοδρόμια είναι κατειλημμένα από τα παράνομα παρκαρισμένα αυτοκίνητα. Εδώ από κάτω κάθε μέρα βλέπω ένα συγκεκριμένο δημόσιο πρόσωπο που παρκάρει παράνομα. Πρέπει να δούμε και την προσωπική μας ευθύνη. Μην τα ρίχνουμε όλα στο δήμο για την καθαριότητα και την ίδια ώρα πετάμε το αποτσίγαρο από το παράθυρο. Από την άλλη, χρειάζεται μια φροντίδα της πόλης. Εάν, για παράδειγμα, ένας δρόμος είναι σκοτεινός, ίσως να σκεφτεί κάποιος ακόμα και να κάνει την ανάγκη του στον τοίχο. Εάν υπάρχει φωτισμός, δεν θα το κάνει. Το ιστορικό κέντρο πρέπει και μπορεί να σταθεί. Και φορείς υπάρχουν, και νόμοι. Ας σκεφθούμε όμως όλοι και την προσωπική μας ευθύνη.
Τι περιμένετε μετά τις εκλογές; Μετά τα γεγονότα της 12ης Φεβρουαρίου υπάρχει μια μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση του Δήμου της Αθήνας. Το ίδιο ισχύει και με την Περιφέρεια Αττικής. Οι φορείς αυτοί δεν θα αλλάξουν, θα υπάρχουν και μετεκλογικά και θα μπορούν να παρέμβουν και να βοηθήσουν. Από εκεί και μετά υπάρχει νόμος που λέει ότι απαγορεύεται να παρκάρεις στο τάδε σημείο ή ότι απαγορεύεται να μου πάρεις από την τσέπη το πορτοφόλι. Όποιος κι αν είναι ο επόμενος πρωθυπουργός, οι νόμοι αυτοί θα εξακολουθήσουν να ισχύουν. Το θέμα φυσικά είναι να εφαρμόζονται.
Μετά τις Παρασκευές στην Αθήνα προχωράτε σε 10ήμερο ανοιξιάτικων προσφορών… Ο Εμπορικός Σύλλογος της Αθήνας, μετά τις επιτυχημένες «Παρασκευές στην Αθήνα», καθιερώνει τα λεγόμενα middle season sales, με ανοιξιάτικες προσφορές το δεκαήμερο 17-26/5, και παράλληλες πολιτιστικές εκδηλώσεις από το δήμο τις Παρασκευές και τα Σάββατα της συγκεκριμένης περιόδου. Πρέπει να παίρνουμε τέτοιες πρωτοβουλίες. Να προσφέρουμε ευκαιρίες αγοράς που να δένουν με πολιτιστικές δράσεις στο δημόσιο χώρο του κέντρου, ώστε να κάνουμε το κέντρο πιο ελκυστικό και να φέρουμε τον κόσμο πίσω.
Έχουμε φάει τόσες φάπες, τόση ανασφάλεια και πίεση πανταχόθεν, που αναζητάμε πια λίγη χαρά, λίγη χριστουγεννιάτικη τρέλα, λίγο τζέρτζελο, απ’ όπου κι αν προέρχεται
11°
