«Το ζητούµενο δεν είναι να ωραιοποιήσουµε την πόλη µας µε µία πλαστική εγχείρηση. Αυτό που θέλουµε είναι µία Αθήνα βιώσιµη, ζωντανή, που να εµπνέει τους κατοίκους της και να τους µεταγγίζει ενέργεια» εξηγεί η οµάδα NOT, µία από τις νικήτριες του αρχιτεκτονικού διαγωνισµού «Αθήνα x 4». Τον Οκτώβριο του 2010 η Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων & Αναπλάσεις ΑΕ (ΕΑΧΑ) κάλεσε τις δηµιουργικές οµάδες της πόλης να καταθέσουν προτάσεις για το βασικό κύτταρο της Αθήνας, το οικοδοµικό τετράγωνο – κατά κύριο λόγο µικρό µε πυκνό δίκτυο δρόµων, στενά πεζοδρόµια και κατακερµατισµένους χώρους πρασίνου. Πριν από λίγο καιρό δόθηκαν τα 5 ισότιµα έπαθλα και οι 4 έπαινοι από τις 120 προτάσεις που κατατέθηκαν. Στις µακέτες τους η Αθήνα φαντάζει µια πόλη ονειρική. «Το ενδιαφέρον είναι ότι όλες συγκλίνουν στην επανάκτηση του δηµόσιου χώρου και στη διαφορετική του χρήση», εξηγεί η πρόεδρος της ΕΑΧΑ Ντόρα Γαλάνη. «Στην ουσία οι νέοι αρχιτέκτονες λένε “όχι άλλο πια κλεισµένοι στα σπίτια µας”. Επίσης, ενώ ο διαγωνισµός αφορούσε όλο το λεκανοπέδιο, το βάρος έπεσε στο ευρύτερο κέντρο της Αθήνας – Εξάρχεια, Μεταξουργείο, οδός Φυλής. Τη βραδιά των εγκαινίων επισήµανα αυτό το γεγονός στον Γιώργο Καµίνη και µου είπε ότι ήδη συζητιέται η υλοποίηση κάποιων από τις βραβευµένες προτάσεις». Στις 28/3 µπορούµε να δούµε τις προτάσεις που πήραν µέρος στο διαγωνισµό σε µια έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη - Κτήριο Οδού Πειραιώς. Μέχρι τότε ζητήσαµε από του 5 βραβευθέντες να µας δώσουν την ταυτότητα του «νικητήριου» τετραγώνου τους.
ΟΜΑ∆Α AREA
Γεώργιος Μητρούλιας, Στυλιανή ∆αούτη, Μιχαήλ Ιωάννης Ραυτόπουλος
Athens Charting - ∆ράσεις για την Αθήνα Φυλής & Ολυµπίας
Το πρώτο βήµα της πρότασής µας είναι η εγκατάσταση ενός «κέντρου γειτονιάς» (info point), όπου οι κάτοικοι θα ενηµερώνονται και θα διαλέγουν προγράµµατα ανάλογα µε τις ανάγκες τους. Οι κάτοικοι έρχονται σε επαφή και αποκτούν νέα σχέση µε τη γειτονιά τους και το δηµόσιο χώρο. Το πρώτο από αυτά προτείνεται να εγκατασταθεί στο σταυρό Φυλής & Ολυµπίας στα Κάτω Πατήσια, µια περιοχή που παρά τις αρνητικές δυναµικές συγκεντρώνει ακόµα τα απαραίτητα συστατικά ενός αστικού κέντρου.
H πρότασή µας για το σταυρό στη συµβολή Αλκαµένους & Προύσσης επιχειρεί την επανάκτηση του ανθρώπινου ρόλου µε το «Πάρκο» στο ένα σκέλος του σταυρού. Ένα φυσικό, εσωστρεφές και πυκνό τόπο περιπάτου και απόδρασης. Στο άλλο σκέλος, µια ελεύθερη ανοιχτή, φωτεινή πλατεία, που αποτελεί τόπο συνάθροισης και κοινωνικοποίησης κατοίκων και περαστικών.
Aντιµετωπίζουµε το σταυρό ως ένα πρωτοεµφανιζόµενο είδος δηµόσιου χώρου µε κατάλληλες φυτεύσεις και χρήση νέων, ψυχρών υλικών. ∆ηλαδή ένας περιτοιχισµένος κήπος, ένας χώρος που ενεργοποιεί και ενοποιεί τη γειτονιά µε ήπιες χρήσεις (παιδικός σταθµός, παιδική χαρά, µικρή βιβλιοθήκη) και χώρους δράσεων (εργαστήριο τεχνών, καλλιέργεια, αθλητισµός). Ένας πεζόδροµος που ενισχύει την πεζή µετακίνηση, βελτιώνει την προσβασιµότητα των ΑΜΕΑ και των ποδηλάτων και επιτρέπει κινήσεις άνετες, ευχάριστες, φυσικές.
ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΟΛΥΖΩΙ∆ΗΣ & ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΕΤΣΙΟΥ
e-co-llectiva Σµύρνης & Φυλής
Προτείνουµε συνένωση δρόµων και ακάλυπτων χώρων για τη δηµιουργία ενός αστικού πάρκου-κήπου. Το ονοµάζουµε “e_co_llectiva”, καθώς στηρίζεται στην οικολογία (eco), στη συνεργασία (collectiva) και στις νέες τεχνολογίες (e). Στο αστικό µας «αγροτεµάχιο» υπάρχουν κοινόχρηστες καλλιέργειες µε οπορωφόρα δένδρα ή περιβόλια, οι όψεις των κτιρίων είναι «βιοκλιµατικές», ενώ κοµβικό ρόλο παίζει το κέντρο “e_co_llectiva” το οποίο συντονίζει το έργο της συγκοµιδής, τη βιβλιοθήκη και το εργαστήρι µεταποίησης αντικειµένων.
Προτείνω ο δρόµος να γίνει µια µεγάλη αυλή, σαν ένας συµβολικός κήπος της Εδέµ. Μια αλέα φυλλοβόλων ή καρποφόρων δένδρων (π.χ. µοβ γιακαράντα, κατακόκκινος σφένδαµος, ελιά) στο ύψος του ανθρώπου. Το δάπεδο απογυµνώνεται από την άσφαλτο και στη θέση της µπαίνει απλό χώµα σπαρµένο µε άσπρα βότσαλα για τη βιοκλιµατική θερµοκρασιακή πτώση της γειτονιάς. Σε αυτή την αλέα εισέρχεται ο άνθρωπος, ανακαλύπτοντας διάσπαρτα ξύλινα επίπεδα-σχεδίες (2,30x2,30) σε διαφορετικά ύψη πάνω ή µέσα στο έδαφος, ως σοφράδες ή καθιστικά.
Την κριτική επιτροπή αποτέλεσαν οι αρχιτέκτονες: Ανδρέας Κούρκουλας, Γιάννης Πεπονής, Νίκος Κτενάς, Χαρίλαος Τζαννετάκης, Γιώργος Τζιρτζιλάκης, Ρένα Σακελλαρίδου και Γιάννης Αίσωπος. Η έκθεση θα διαρκέσει µέχρι τις 17/4.
