Η οδοντίατρος ιπποειδών Οριάνα Μανώλη μιλάει στην ATHENS VOICE για την ιππιατρική
Φοράει τη στολή της, περνά το στηθοσκόπιο γύρω από τον λαιμό της, τον φακό κεφαλής, και ξεκινά το λιμάρισμα ή τα σφραγίσματα ανάλογα με την περίπτωση. Εδώ και περίπου 5 χρόνια η 30χρονη Οριάνα Μανώληφροντίζει τα δόντια αλόγων της Αττικής, των πόνυ και των γαϊδουριών – επίσημη οδοντίατρος ιπποειδών. Οι περισσότεροι όταν ακούν την ιδιότητά της εκπλήσσονται, σε μια παρέα πάντα θα ακολουθήσει κάποιο αστείο, όπως το να εξετάσει και τα δικά τους δόντια, ή απορίες, για παράδειγμα, αν βάζει μασέλες ή σιδεράκια στα πουλαράκια. Τη συναντήσαμε κατά τη διάρκεια μιας τυπικής ημέρας εργασίας σε έναν ιππικό σύλλογο στην Βαρυμπόμπη, όπου είχε κληθεί από τον ιδιοκτήτη ενός αλόγου για κάποιο επείγον περιστατικό.
Στα 22 της τελείωσε την Κτηνιατρική και με αφορμή ένα οδοντιατρικό ζήτημα στη μονάδα ιπποειδών –μια εξαγωγή προγομφίου, μου είπε αργότερα– μπήκε μέσα της το μικρόβιο της «επαγγελματία οδοντιάτρου αλόγων». Το πήρε θερμά, μελέτησε ώρες και δεν άργησε να έρθει το μεταπτυχιακό στη Μελβούρνη και τη Σουηδία για να εξειδικευτεί σε αυτό αποκλειστικά. Κάπως έτσι ξετυλίγεται το κουβάρι μιας όμορφης αρχής μέχρι σήμερα και του απόλυτου «dream job» μιας νεαρής κοπέλας, σε ένα πεδίο σχετικά άγνωστο στην Ελλάδα.
«Όταν ήμουν 11, ανέβηκα σε άλογο για πρώτη φορά, ενώ βρισκόμασταν σε οικογενειακή εκδρομή στη Βόρεια Ελλάδα. Από εκείνη τη στιγμή, η οποία θα είναι για πάντα χαραγμένη στη μνήμη μου, συνειδητοποίησα ότι τα άλογα θέλω να είναι κομμάτι της ζωής μου. Ασχολήθηκα με την αθλητική ιππασία και για μια περίοδο είχα και δικό μου άλογο. Στην απόφασή μου να ασχοληθώ επαγγελματικά με την ιππιατρική μπορεί να έπαιξε και ρόλο ότι ο πατέρας μου είναι γιατρός. Αφού λοιπόν αποφοίτησα από το ΑΠΘ κι έκανα πρακτική άσκηση στη Μονάδα Ιπποειδών, καταπιάστηκα εντατικά με τα δόντια των αλόγων, αντικείμενο για το οποίο οι φοιτητές αποκτάμε δυστυχώς μόνο πολύ βασικές γνώσεις κατά τη διάρκεια των σπουδών μας. Μετά από έρευνα ανακάλυψα ένα σχετικό πρόγραμμα μετεκπαίδευσης στη Μελβούρνη της Αυστραλίας. Δύσκολη απόφαση αυτό το μακρινό ταξίδι, αλλά είχα την απόλυτη στήριξη της μαμάς μου. Στην Ευρώπη επέστρεψα για να εκπαιδευτώ δίπλα στον O. Wattle, specialist της οδοντιατρικής των αλόγων στην πανεπιστημιακή κλινική της Ουψάλα στη Σουηδία», μας εξηγεί η Οριάνα, που αυτή τη στιγμή ίσως μονοπωλεί τον τίτλο της μοναδικής γυναίκας οδοντιάτρου αλόγων στην Ελλάδα.
Ο «French guy», που τον εξετάζει μπροστά μας, είναι μικρός και μόλις έφτασε στη Βαρυμπόμπη από τη γαλλική επαρχία για να συμμετάσχει σε αγώνες. Μπορεί να πονάει αλλά δεν παραπονιέται, ίσως έχει διαίσθηση ότι τον πλησιάζει ένα άτομο με ειλικρινή αγάπη και σκοπό να τον ανακουφίσει. Τα τεράστια βλέφαρά του ανοίγουν, και το βλέμμα του συναντιέται με της γιατρού που τον χαϊδεύει τρυφερά και ψηλαφίζει το κεφάλι του για να εντοπίσει φλεγμονές. Όλοι οι ασθενείς, άνθρωποι και άλογα, ανταποκρίνονται στον οδοντίατρο ανάλογα με τον χαρακτήρα τους, άλλος είναι αγχωμένος, άλλος αντέχει τον πόνο, κάποιος βαριέται τον καθαρισμό.
Τα δόντια των ιπποειδών όμως δεν είναι ίδια με τα δόντια του ανθρώπου, μεγαλώνουν αδιάκοπα καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους και συχνά δημιουργούνται ακίδες που τραυματίζουν τη γλώσσα και το μάγουλο, όπως μαθαίνω από τον Βασίλη Παπαθεοδώρου, τον ιππίατρο, συνεργάτη της Οριάνας. Έχουν βγάλει μια ακτινογραφία στο άλογο με φορητό μηχάνημα που έφεραν στον στάβλο, και με τη βοήθεια μιας θερμικής κάμερας προσπαθούν να δουν αν υπάρχει κάποια επιπλέον φλεγμονή. Η Οριάνα του ανοίγει το στόμα, του κάνει αναισθησία και ετοιμάζει τροχό και τσιμπίδες. Ο «Γάλλος» δεν έχει πρόβλημα με πλάκα ή ουλίτιδα αλλά πρέπει να αφαιρέσει ένα δόντι. Αν δεν το κάνει, μπορεί να πάψει να τρώει, να χάσει βάρος, να είναι μόνιμα νευρικός. Γιατί, όμως, ενώ η οδοντιατρική φροντίδα είναι τόσο απαραίτητη για όλα τα άλογα, όπως και στους ανθρώπους, βασικές οδοντιατρικές υπηρεσίες παρέχονταν από μη ειδικευμένα άτομα ως τώρα;
«Τα άλογα δεν εκφράζουν έντονα τη δυσφορία και τον πόνο που νιώθουν. Αυτός μπορεί να ήταν και ένας από τους λόγους που μέχρι πρόσφατα η οδοντιατρική των αλόγων ήταν απομονωμένη από την Κτηνιατρική. Όταν εξετάζω και θεραπεύω προβλήματα στο στόμα κάποιου από αυτά και με καλούν οι ιδιοκτήτες για να μου πουν ότι το άλογό τους για πρώτη φορά έχει υπάρξει τόσο συνεργάσιμο στην ιππασία ή ότι πλέον δεν εκδηλώνει επιθετική συμπεριφορά, είναι ίσως εκείνο που με γεμίζει περισσότερο στη δουλειά μου. Δουλεύουμε με τον Βασίλη κυρίως στην Αθήνα, όπου και εντοπίζεται ο μεγαλύτερος αριθμός αθλητικών αλόγων. Ωστόσο, δεν είναι σπάνια τα ταξίδια με το βανάκι στην επαρχία, στην Πελοπόννησο, στη Μακεδονία, στην Κρήτη και σε πολλά νησιά. Η αλήθεια είναι πως μέσα από τη δουλειά μου έχω γνωρίσει μεγάλο κομμάτι της Ελλάδας που διαφορετικά δεν θα είχα επισκεφθεί ποτέ.
Απλά, όποιος θελήσει να ασχοληθεί με αυτό θα πρέπει να είναι διατεθειμένος να θυσιάσει μέρος από τον προσωπικό του χρόνο, για παράδειγμα, έχει τύχει να φύγω από οικογενειακό τραπέζι για να εξυπηρετήσω κάποιο έκτακτο. Και δένομαι μετά με τους ασθενείς, τους έχω στον νου μου κατά τη διάρκεια της μέρας, τηλεφωνώ να μάθω αν ανάρρωσαν. Θυμάμαι απέξω μέχρι και το εσωτερικό του στόματος του κάθε αλόγου».
Το θέμα δεν σχετίζεται με το χρώμα τους, αλλά περισσότερο με τον τρόπο που αντιλαμβάνονται και αλληλοεπιδρούν με τον κόσμο γύρω τους. Τι μπορείς να κάνεις γι’ αυτό;
Οι ιδρυτές της κλινικής, Κωνσταντίνος Μπίκος και Δημήτρης Καλλιγέρης, δημιούργησαν τον χώρο με όραμα να αντιμετωπίζονται τα ζώα συντροφιάς με όρους ανθρωπιάς και σεβασμού
Ο συντονιστής της Εθελοντικής Δράσης Κτηνιάτρων Ελλάδος, Στέφανος Μπάτσας, μιλάει για τις δράσεις και την αποστολή της οργάνωσης, τις προκλήσεις και τον αντίκτυπο που έχουν οι παρεμβάσεις τους
15°
