Η έκφραση «είμαστε ό,τι τρώμε» μπορεί να είναι πολύ πιο αληθινή απ’ όσο νομίζουμε. Ολοένα περισσότερα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν πως η διατροφή στη διάρκεια της ζωής μας μπορεί να αφήσει το «αποτύπωμά» της σε σημαντικά γονίδια, επηρεάζοντας την υγεία και τη γονιμότητα. Μάλιστα τα «αποτυπώματα» αυτά, που επιστημονικά λέγονται επιγενετικές αλλαγές, μπορεί να κάνουν τη διαφορά ανάμεσα στην επιτυχία και στην αποτυχία των προσπαθειών απόκτησης παιδιού, ακόμα και με εξωσωματική γονιμοποίηση.
«Η ραγδαία πρόοδος της επιστήμης κατέρριψε ένα δόγμα της ιατρικής, το οποίο ήθελε το DNA μας να είναι αναλλοίωτο σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας», λέει ο Δρ. Ιωάννης Π.Βασιλοπουλος. MD,MSc, Μαιευτήρας -Γυναικολόγος, Ιατρός Αναπαραγωγής Institute of Life, ΙΑΣΩ, a.Praticien Attaché CHU Cochin, Paris, Ιατρός Γαλλικής Πρεσβείας Αθηνών, www. gynecologie.gr «Σήμερα ξέρουμε πολύ καλά ότι η λειτουργία και η δομή των γονιδίων μας δεν είναι άρρηκτα καθορισμένες αλλά επηρεάζονται από παράγοντες όπως η διατροφή, το στρες και ο τρόπος ζωής και πως ανάλογα με τις επιγενετικές αλλαγές που υφίστανται, αυξάνουν την επιρρέπεια σε διάφορα νοσήματα και διαταραχές που περιλαμβάνουν την υπογονιμότητα». Το κλειδί, σύμφωνα με τις νεότερες μελέτες, είναι πολύπλοκες κυτταρικές διεργασίες που ενεργοποιούνται όταν εκτίθεται το DNA μας σε ορισμένα συστατικά των τροφίμων ή των συσκευασιών τους, καθώς και σε χημικά του περιβάλλοντος ή σε στρεσογόνους παράγοντες.
Οι επιγενετικές αλλαγές πιστεύεται ότι βρίσκονται πίσω από σημαντικό μέρος των περιπτώσεων ανεξήγητης υπογονιμότητας, που ανέρχονται στο 10-15% του συνόλου και αφήνουν τα πάσχοντα ζευγάρια να αναρωτιούνται για ποιο λόγο δεν μπορούν να αποκτήσουν παιδί, ούτε καν με τη βοήθεια της εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Οι αλλαγές αυτές μπορεί να εντοπιστούν με εξελιγμένες βιολογικές εξετάσεις, με βάση τα αποτελέσματα των οποίων καταρτίζεται και συνιστάται στο ζευγάρι ένα ειδικό πρόγραμμα αντιμετώπισης. Το πρόγραμμα συμπεριλαμβάνει εξειδικευμένο διαιτολόγιο, σχεδιασμένο με βιολειτουργικά τρόφιμα αποτοξίνωσης, το οποίο έχει στόχο τη ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης και την άρση της κυτταρικής δυσλειτουργίας, ώστε να επιτευχθεί η σύλληψη.
Με τον τρόπο αυτό είναι πιθανό να δει το ζευγάρι τη γονιμότητά του να βελτιώνεται αισθητά, σε σημείο ώστε να υπάρχει ακόμα και πιθανότητα φυσικής σύλληψης.
«Οι εξελίξεις αυτές έχουν γίνει εφικτές χάρη στην πρόοδο της Διατροφογενωμικής, ενός κλάδου της Γενετικής που ακόμα βρίσκεται στα εμβρυϊκά στάδιά του αλλά ήδη παράγει σημαντικές νέες γνώσεις που μπορεί να ωφελήσουν τους ασθενείς μας», εξηγεί ο Δρ. Βασιλόπουλος. «Η Διατροφογενωμική είναι με απλά λόγια η επιστήμη που εξετάζει τις επιδράσεις των τροφίμων και των συστατικών τους στην έκφραση των γονιδίων, μελετώντας σε μοριακό επίπεδο τις αλληλεπιδράσεις των θρεπτικών συστατικών και άλλων βιοδραστικών ουσιών των τροφίμων με το γονιδίωμα».
Οι νέες, εξελιγμένες εξετάσεις στα ζευγάρια με ανεξήγητη υπογονιμότητα πραγματοποιούνται στη Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Institute of Life, της οποίας ο Δρ. Βασιλόπουλος αποτελεί ιδρυτικό στέλεχος, σε συνεργασία με την εξειδικευμένη εταιρεία Βιομετρήσεων «Eatwalk» και το Τμήμα Βιοχημείας-Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Στο πλαίσιό τους μπορεί να αξιολογηθεί το οξειδωτικό στρες του οργανισμού και να μετρηθούν τα επίπεδα διαφόρων ορμονών για να εντοπιστούν τυχόν μεταβολικές διαταραχές, να γίνουν εξειδικευμένες μεταβολικές αναλύσεις για να σχεδιαστούν ειδικά διαιτολόγια από ομάδα μοριακών και κλινικών διατροφολόγων και να πραγματοποιηθεί εργοφυσιολογική εξέταση για να προταθεί το ενδεδειγμένο πρόγραμμα γυμναστικής.
Μπορεί επίσης να γίνει τοξικολογική ανάλυση μιας τρίχας από τα μαλλιά του ζευγαριού για να αναζητηθεί τυχόν έκθεσή του σε ιχνοστοιχεία και τοξικά μέταλλα, καθώς και για να αξιολογηθεί η ποιότητα της διατροφής, ώστε να εξακριβωθεί αν υπάρχει ανισορροπία στα ιχνοστοιχεία που συνδέεται άμεσα με προβλήματα ανεξήγητης υπογονιμότητας.
Τέλος, μπορεί να γίνει ανάλυση μικροσκοπικών θραυσμάτων του γενετικού υλικού (miRNAs) τα οποία ρυθμίζουν τη γονιδιακή έκφραση και η παρεκκλίνουσα έκφραση των οποίων έχει ενοχοποιηθεί για πολλές παθολογικές καταστάσεις, όπως η νοσογόνος παχυσαρκία, ο διαβήτης και η αδυναμία φυσικής σύλληψης.
«Οι περιπτώσεις της ανεξήγητης υπογονιμότητας πρέπει πλέον να αντιμετωπίζονται ως αποτέλεσμα ορμονικών και μεταβολικών διαταραχών που απορρυθμίζουν την ομοιοστασία του ίδιου του οργανισμού. Η ολιστική προσέγγιση στο υπογόνιμο ζευγάρι αποτελεί πλέον μια σύγχρονη αναγκαιότητα σε περιπτώσεις στις οποίες επαναλαμβανόμενες προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης δεν έχουν αποδώσει το επιθυμητό αποτέλεσμα», καταλήγει ο Δρ. Βασιλόπουλος.
14°
