Όζοι θυρεοειδούς: Συχνό φαινόμενο, όχι πάντα απειλητικό
Τι είναι οι όζοι θυρεοειδούς; Οι όζοι είναι ογκόμορφες βλάβες στον θυρεοειδή αδένα, διακριτές από το υπόλοιπο θυρεοειδικό ιστό.
Πόσο συχνοί είναι οι όζοι του θυρεοειδούς; Οι όζοι θυρεοειδούς είναι ένα συχνό πρόβλημα υγείας. Περίπου ένας στους δύο ενήλικες εμφανίζει κάποια στιγμή στη διάρκεια της ζωής του όζο ή όζους θυρεοειδούς. Έχει βρεθεί ότι αν υποβληθεί ο γενικός πληθυσμός σε υπερηχογράφημα θυρεοειδούς όζοι –ποικίλης διαμέτρου– θα βρεθούν σε ένα ποσοστό που φθάνει το 70%.
Μπορεί να υποκρύπτεται καρκίνος; Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, οι όζοι θυρεοειδούς είναι καλοήθεις (συνηθέστατα αδενώματα θυρεοειδούς). Εντούτοις σε ένα ποσοστό 5-8% μπορεί να υποκρύπτεται καρκίνος θυρεοειδούς. Σημειώνεται ότι συνηθέστατα ο καρκίνος θυρεοειδούς εμφανίζεται υπό τη μορφή όζου.
Πώς τίθεται η διάγνωση; Όταν ο όζος είναι μεγάλος, τότε μπορεί να είναι εμφανής οπτικά σαν μία διόγκωση χαμηλά στον τράχηλο, συνήθως στη μέση γραμμή ή ελαφρά προς τα δεξιά ή αριστερά αυτής. Άλλες φορές, ένας ευμεγέθης όζος μπορεί να γίνει αντιληπτός με την ψηλάφηση, είτε από τον ίδιο τον ασθενή είτε από τον γιατρό του (στο πλαίσιο της κλινικής εξέτασης). Πολύ συχνά σήμερα, η διάγνωση τίθεται με τη βοήθεια του σύγχρονου απεικονιστικού ελέγχου (κυρίως υπερηχογράφημα και σπανιότερα αξονική ή μαγνητική τομογραφία). Ο απεικονιστικός αυτός έλεγχος μπορεί να γίνει είτε στο πλαίσιο ενός γενικού ή περιοδικού ελέγχου του ασθενούς, είτε για τη διερεύνηση άσχετου προβλήματος υγείας (π.χ. έλεγχος καρωτίδων). Ένα άλλο συνηθισμένο κλινικό σενάριο είναι η αξονική τομογραφία θώρακα, που γίνεται, παραδείγματος χάρη, για τον έλεγχο μιας πνευμονοπάθειας, όπου μπορεί να απεικονιστεί στις ανώτερες τομές ένας όζος θυρεοειδούς.
Τι συμπτώματα μπορεί να προκαλεί ένας όζος θυρεοειδούς; Πολλές φορές οι όζοι θυρεοειδούς, ιδιαίτερα όταν είναι μικρού μεγέθους, δεν προκαλούν συμπτώματα. Σε αυτή την περίπτωση οι όζοι χαρακτηρίζονται ως ασυμπτωματικοί. Μπορεί όμως να εμφανιστούν και διάφορα συμπτώματα, ιδιαίτερα όταν οι όζοι αποκτήσουν μεγάλο μέγεθος. Ενδεικτικά αναφέρονται κάποια από τα συμπτώματα αυτά:
Αίσθημα πίεσης, βάρους ή ξένου σώματος στον τράχηλο
Τα δύο τελευταία συμπτώματα χαρακτηρίζονται ως «πιεστικά φαινόμενα», καθώς είναι αποτέλεσμα πίεσης της τραχείας και του οισοφάγου αντίστοιχα.
Επηρεάζουν οι όζοι τη λειτουργία του θυρεοειδούς; Στη συντριπτική πλειονότητα, οι όζοι του θυρεοειδούς δεν συνοδεύονται από διαταραχή της λειτουργίας του θυρεοειδούς και για τον λόγο αυτό τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα κυμαίνονται στα φυσιολογικά επίπεδα. Αυτό εξηγεί γιατί οι θυρεοειδικές ορμόνες δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διάγνωση του όζου θυρεοειδούς. Εντούτοις, σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί ένας όζος θυρεοειδούς να είναι υπερλειτουργικός, μπορεί δηλαδή να υπερλειτουργεί παράγοντας μεγάλες ποσότητες θυρεοειδικών ορμονών, προκαλώντας κατά συνέπεια υπερθυρεοειδισμό. Ο υπερλειτουργικός όζος περιγράφεται και με τον όρο «τοξικό αδένωμα». Για τον λόγο αυτό, στους ασθενείς με όζο θυρεοειδούς, θα πρέπει να γίνεται και μέτρηση των θυρεοειδικών ορμονών, που –όπως αναφέρθηκε παραπάνω – στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων κυμαίνονται στα φυσιολογικά επίπεδα.
Πότε χρειάζεται χειρουργική επέμβαση; Οι βασικές ενδείξεις χειρουργικής επέμβασης στους ασθενείς με όζο θυρεοειδούς είναι:
Υποψία ή διάγνωση καρκίνου θυρεοειδούς
Παρουσία συμπτωμάτων
Μεγάλο μέγεθος όζου (συνήθως > 30 ή κατ’ άλλους 35 χιλ.)
Αισθητικοί λόγοι (παρουσία ορατού όζου στον τράχηλο)
Τοξικό αδένωμα (υπερλειτουργικός όζος θυρεοειδούς που προκαλεί υπερθυρεοειδισμό).
Πόσο συχνά θα πρέπει να ελέγχονται οι όζοι θυρεοειδούς; Συνήθως ο έλεγχος γίνεται με επανάληψη του υπερηχογραφήματος μετά από 6 ή 12 μήνες. Εντούτοις το διάστημα αυτό μπορεί να ποικίλει, ανάλογα με τα ιδιαίτερα δεδομένα του κάθε ασθενούς.
Υπάρχει πρόληψη; Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο μέτρο πρόληψης. Συνιστάται η ισορροπημένη πρόσληψη ιωδίου και η αποφυγή υπερβολών στη λήψη συμπληρωμάτων διατροφής. Οι τακτικοί έλεγχοι με υπερηχογράφημα είναι χρήσιμοι για τη διάγνωση και για την παρακολούθηση της εξέλιξης.
Συμπέρασμα Οι όζοι θυρεοειδούς είναι ένα σύνηθες πρόβλημα υγείας. Η διαγνωστική διερεύνηση και η θεραπευτική αντιμετώπιση των ασθενών αυτών θα πρέπει να γίνεται από ομάδα εξειδικευμένων γιατρών, στην οποία κεντρικό ρόλο έχει ο χειρουργός θυρεοειδούς.
Γεώργιος Σακοράφας, M.D., Ph.D. Χειρουργός θυρεοειδούς - παραθυρεοειδών, Επ. Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Αθηνών Τ. Συντονιστής, Διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής Αγίου Σάββα
Info
Γεώργιος Σακοράφας, M.D., Ph.D. Χειρουργός θυρεοειδούς - παραθυρεοειδών, Επ. Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Αθηνών Τ. Συντονιστής, Διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής Αγίου Σάββα
Νοσοκομεία: Ευγενίδειο, Ιατρικό Ψυχικού, Μητέρα
Τηλέφωνα: 2107487318 - 6977068223
Email: georgesakorafas@yahoo.com
www.gsakorafas.gr
8°
