Η τέχνη του διαλογισμού ενσυνειδητότητας και τα εκπληκτικά οφέλη της

Ο διαλογισμός είναι μία παρεξηγημένη από πολλούς πρακτική, ανεξάρτητα από τα συνεχώς αποδεδειγμένα οφέλη του στην ψυχική και σωματική μας υγεία. Αυτό συμβαίνει λόγω της μη απτής φύσης του, κάτι που από ό,τι φαίνεται μας προβληματίζει. Γι’ αυτόν τον λόγο, λοιπόν, συναντήσαμε τη Ναταλί Σπηλιοπούλου, ολιστική Life Coach και Mindfulness meditation Coach, η οποία μας καθοδηγεί και προσπαθεί να μας εξηγήσει τι είναι πραγματικά ο διαλογισμός ενσυνειδητότητας, σε ποιους απευθύνεται, ποιες πρακτικές περιλαμβάνει και τι μας βοηθάει να πετύχουμε.

― Μπορείτε να μας δώσετε έναν ορισμό για τον διαλογισμό, γιατί επικρατεί μια ασάφεια στον τρόπο που το αντιλαμβάνεται ο καθένας.

Αρχικά ο διαλογισμός καλύπτει ένα μεγάλο φάσμα και υπάρχουν πολλά είδη διαφορετικών τεχνικών. Προσωπικά ασχολούμαι με τον διαλογισμό ενσυνειδητότητας που σκοπός μας είναι να είμαστε εδώ στο τώρα με όλες μας τις αισθήσεις  αφήνοντας τη θλίψη του παρελθόντος και το άγχος του μέλλοντος. Να παρατηρήσουμε το παρόν και να το προσεγγίσουμε με κατανόηση και μη κριτική. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω διάφορων πρακτικών, όπως ασκήσεις αναπνοής, οραματισμούς, καθοδηγούμενους διαλογισμούς, ενσυνείδητη επικοινωνία, διάλογο κ.ά. Το βασικό κοινό στοιχείο όλων των μορφών διαλογισμού είναι η καλλιέργεια επίγνωσης του εαυτού μας, ύστερα η ουσιαστική ευτυχία και η ευημερία.

― Αναφερθήκατε στους οραματισμούς, μπορείτε να μας περιγράψετε τη διαδικασία;

Στους οραματισμούς είναι πρακτικά σαν να ονειρευόμαστε ξύπνιοι αφήνοντας τη φαντασία μας ελεύθερη. Κατά τους οραματισμούς δημιουργούμε στο μυαλό μας ιδανικά σενάρια για την ημέρα ή για τους στόχους μας τα οποία μας προκαλούν ζεστά συναισθήματα και μας φέρνουν πιο κοντά στη διατύπωση του στόχου και να εντάξουμε τη θετική ψυχολογία στην ζωή μας. Είναι βασικό βέβαια να μη συγχέουμε τον διαλογισμό με την ακινησία, καθώς υπάρχουν πάμπολλες ασκήσεις που συμπεριλαμβάνουν το σώμα και την κίνηση στην όλη διαδικασία, όπως το ενσυνείδητο περπάτημα και ο χορός, κάτι που διευκολύνει και τη συμμετοχή ανθρώπων με διάσπαση προσοχής.

― H αναπνοή παίζει βασικό ρόλο στον διαλογισμό;

Η ανάσα μας, παρόλο που είναι μόνιμα μαζί μας, είναι κάτι που σπάνια παρατηρούμε. Έχουμε ελάχιστη επίγνωση του τρόπου με τον οποίο αναπνέουμε, αν και χωρίς την αναπνοή δεν μπορούμε να ζήσουμε. Λόγω του στρες και του άγχους συνήθως έχουμε κοφτές, μικρές ανάσες και αυτό δίνει την εντύπωση στον οργανισμό ότι βρισκόμαστε σε κίνδυνο. Έτσι καταλήγουμε σε έναν φαύλο κύκλο επικινδυνότητας και αύξησης του στρες. Τα ηνία της υγείας μας, όμως, τα παίρνουμε μόνο όταν διακόψουμε αυτόν τον κύκλο με τη συνειδητότητα και την παρατήρηση. 

― Πώς ακριβώς μπορεί να συνδυαστεί ο χορός και γενικότερα η τέχνη με τον διαλογισμό;

Ο ενστικτώδης χορός είναι μια από τις αγαπημένες μου ασκήσεις καθώς η κίνηση χρησιμοποιείται ως κλειδί στη διαλογιστική διαδικασία, ξεκλειδώνοντας πόρτες στο υποσυνείδητο. Πιο απλά, ενώ ξεκινάμε να κινούμαστε φυσικά, αντιλαμβανόμαστε ότι το μυαλό μας κρίνει για το πώς φαινόμαστε. Μετά την πρώτη συνειδητοποίηση έρχεται και η ενσωμάτωση της ανάσας, κάτι που βοηθάει το νευρικό σύστημα και κάνει το σώμα σιγά σιγά να αποβάλλει τις εντάσεις και να κινείται σαν το νερό, με μια συνεχόμενη ροή και χωρίς να προσπαθεί ο νους να το ελέγχει. Το σώμα εναρμονίζεται με τη μουσική και ο χρόνος μοιάζει σαν να χάνεται. Γενικότερα το σώμα καταγράφει το 70% των τραυματικών μας εμπειριών, ενώ ο νους μόλις το 30%. Οπότε, καταλαβαίνουμε πως η θεραπεία δεν μπορεί να επέλθει μόνο μέσω του λόγου.

― Μια και αναφέρεστε στο σώμα, πώς μπορεί να ωφελήσει ο διαλογισμός ψυχοσωματικά νοσήματα;

Σε αυτή την περίπτωση η προβληματική κατάσταση δημιουργείται ακριβώς επειδή τα συναισθήματα δεν εκδηλώνονται και εγκλωβίζονται στην ψυχή. Η αντίδραση σε αυτή την έλλειψη διεξόδου είναι τα σωματικά συμπτώματα. Ο διαλογισμός μας βοηθά στην πρόληψη, καθώς στόχος του είναι η απελευθέρωση των συναισθημάτων και έτσι σπάει η αλυσίδα του εγκλωβισμού. Παράλληλα, έρευνες έχουν δείξει ότι έχει εξαιρετικά αποτελέσματα στη μείωση και διαχείριση του πόνου. Όταν είμαστε παρόντες στην καθημερινότητα μέσα από mindfulness και με τον διαλογισμό αντιλαμβανόμαστε τις ρίζες πίσω από τα συναισθήματά μας και ανατρέχοντας σε αυτή την αλυσίδα σκέψεων εμφανίζονται οι απαντήσεις και οι λύσεις. 

― Ποια είναι τα πιο σημαντικά οφέλη του διαλογισμού, λοιπόν;

Ζούμε σε μια ταχεία εποχή που σπάνια βρίσκουμε έστω και πέντε λεπτά για να χαλαρώσουμε. Αυτός ο αυτόματος πιλότος σκέψεων και κινήσεων δεν μας δίνει την ευκαιρία να ζήσουμε πραγματικά στο παρόν. Μέσα από τον διαλογισμό καλλιεργείται, λοιπόν, αυτή η επίγνωση του παρόντος. Έπειτα γνωρίζουμε βαθύτερα τον εαυτό μας, τι μας ενοχλεί, τις αδυναμίες μας κ.λπ., με αποτέλεσμα να αντιδράμε σε έναν τσακωμό για παράδειγμα με μεγαλύτερη αυτοσυγκράτηση και συμπόνια. Αντίστοιχα μέσω του διαλογισμού αποκτάμε ψυχική ευελιξία, δηλαδή αντί για αντιδραστές και επικριτές γινόμαστε παρατηρητές. Μια από τις σπουδαιότερες επιτυχίες είναι η αύξηση της ευημερίας μας, όχι μονο η μειώση του άγχους και των αρνητικών συναισθημάτων.

― Μπορούμε μέσω του διαλογισμού να θεραπεύσουμε χρόνιες παθήσεις;

Δεν μπορώ να να μιλήσω από ιατρική θέση, αλλά σίγουρα γνωρίζω πως μπορεί να μας βοηθήσει να διαχειριστούμε καλύτερα τον πόνο. Ο διαλογισμός μας μαθαίνει να αντιλαμβανόμαστε τι συμβαίνει στο σώμα μας και πώς να «χωρέσουμε» τον πόνο, χωρίς όμως να τον υπομένουμε. Σε άλλα θέματα, όπως η αϋπνία, που συνδέεται άμεσα με το άγχος, έχει εμφανή και γρήγορα αποτελέσματα.

― Ο διαλογισμός απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες, ακόμα και σε παιδιά;

Φυσικά και τα παιδιά είναι εξαιρετικοί μαθητές μια και συμμετέχουν στη διαδικασία χωρίς τις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα των ενηλίκων. Μαθαίνουν να αναπνέουν σωστά, να νιώθουν ευγνωμοσύνη, να σκέφτονται τους άλλους, να συγκεντρώνονται καλύτερα και πάνω από όλα να αφήνουν τη φαντασία τους ελεύθερη.

― Τέλος, πόσο εύκολο είναι να εφαρμόσουμε αυτές τις πρακτικές στην καθημερινότητά μας;

Ακόμα και πέντε λεπτά την ημέρα είναι αρκετά. Όταν μεγαλοποιούμε κάτι και θεωρούμε ότι χρειάζεται να αφιερώσουμε πολύ από τον προσωπικό μας χρόνο σε αυτό, το μυαλό μας το αντιλαμβάνεται ως εμπόδιο. Για να καταφέρουμε να συμπεριλάβουμε οποιαδήποτε ωφέλιμη πρακτική στην καθημερινότητά μας δεν χρειάζεται υπερβολική προσπάθεια και καταπίεση, γιατί και αυτό είναι μια μορφή αυτοσαμποτάζ. Για να έρθουμε στο τώρα πρέπει να ξεκινήσουμε από το τώρα. Το να βρούμε γαλήνη σε έναν κόσμο που μονίμως ανησυχεί δεν είναι ακατόρθωτο, αλλά μόνο αν μάθουμε να απολαμβάνουμε τις στιγμές αφήνοντας πίσω τις ενοχές του χθες και το άγχος του αύριο αυτό είναι εφικτό.

Μπορείς να βρεις τη Ναταλί Σπηλιοπούλου στο Instagram εδώ.