Όταν ο Πούτιν δοκίμασε την Κορμίλιτσα του Τσάνταλη 

Μακεδονικός, Αγιορίτικο, Κανένας, Αθήρι, Λημνιό, Ροδίτης, Τσίπουρο Άβατον, Ασύρτικο, Cabernet Sauvignon, Ξινόμαυρο, Chardonnay, Syrah, ώσπου να έρθει ο ξαφνικός θάνατος και μετά από 134 χρόνια εξαίσιας οινοποιητικής να πέσουν οι τίτλοι τέλους. Στο πήγαινε και στο έλα από Χαλκιδική, η εικόνα του έρημου σήμερα όγκου «Τσάνταλης», που κάποτε εξέπεμπε ζωή (ο δρόμος μύριζε αιθάλες, ζυμώσεις, φίνα αποστακτικά αρώματα, σήμαινε ακμαίο εμπόριο, δόξες, οικογενειακή αίγλη και φορτηγά που μετέφεραν κρασιά στα πέρατα του κόσμου), με θλίβει. Ασύστολα. Στη θέα του βουβού και παρατημένου εργοστασίου πάντα αποστρέφω το βλέμμα και αναρωτιέμαι, πώς διάολε, αυτό το σημείο αναφοράς για την οικονομία της πόλης και της χώρας, σφράγισε από τα χρέη και βγήκε στους πλειστηριασμούς; 

Στα κραταιά της χρόνια, η εταιρεία κατείχε το 31% από το σύνολο των εθνικών εξαγωγών, ενώ το 65% της παραγωγής της ταξίδευε σε 55 χώρες. Χαριστική βολή είναι γνωστό πως ήταν ο πόλεμος στη Ρωσία και το κλείσιμο της εκεί αγοράς. Η Τσάνταλης, που είχε  καταφέρει να κατακτήσει τη χώρα του Πούτιν, τροφοδοτούνταν με ζεστό χρήμα, όμως το εμπάργκο σήμανε το τέλος κάθε ελπίδας ανάκαμψης για την εταιρεία που το 2022 (τελευταία χρονιά με δημοσιευμένα στοιχεία), οι συσσωρευμένες ζημιές της ξεπερνούσαν τα 45 εκατομμύρια ευρώ. 

Για όσους δεν ξέρουν την ιστορία της σχέσης του Τσάνταλη με τη Ρωσία και το κρασί Κορμίλιτσα, το παραμύθι ξεκινάει κάπως έτσι: Το 1969 ο ιδρυτής της δυναστείας Ευάγγελος Τσάνταλης σε μια από τις πεζοπορίες του στο Άγιο Όρος αναζήτησε καταφύγιο στη μετόχι της Χρωμίτσας της Μονής του Αγίου Παντελεήμονα, όταν χτύπησε καταιγίδα. Με το που έπαυσε η βροχή και κόπασαν οι αέρηδες, ο Τσάνταλης συνέχισε την περιήγησή του και εντυπωσιασμένος από τα εκτάρια με τα εγκαταλειμμένα αμπέλια που αντίκρισε, επιστρέφοντας ζήτησε από τον πατέρα Δαβίδ να του αποκαλύψει την ιστορία τους. Μαθαίνοντας από τον καλόγερο ότι παλαιότερα η Μονή διέθετε 500 στρέμματα που τα καλλιεργούσαν Ρώσοι μοναχοί που αναγκαστικά τα εγκατέλειψαν όταν τα φυτά προσβλήθηκαν από φυλλοξήρα, ο Τσάνταλης πρότεινε να αναλάβει αυτός τον παρατημένο αμπελώνα. Ήδη η φήμη του Ευάγγελου ήταν μεγάλη, προερχόταν από μια οικογένεια που από το 1890 καλλιεργούσε αμπέλια και κατείχε όλα τα μυστικά του κρασιού και του ούζου, ενώ το 1938 μαζί με τον αδελφό του Θεόδωρο Τσάνταλη άνοιξαν στις Σέρρες μια μικρή μονάδα παραγωγής. Δέκα χρόνια αργότερα τα δυο αδέλφια ίδρυσαν το οινοποιείο τους στη Νάουσα, ενώ το 1971 η ατομική πλέον επιχείρηση Ευάγγελος Τσάνταλης έγινε Ανώνυμη Εταιρεία με έδρα τον Άγιο Παύλο Χαλκιδικής. 

Πίσω στο Άγιο Όρος: Η κίνηση του Τσάνταλη να παραγάγει κρασιά από το ρώσικο μοναστήρι ενθουσίασε τους Μοσχοβίτες αλλά και πολλούς Ρώσους Κόκκινους αξιωματούχους (η ιστορία μας ξεκινά όσο υπάρχει ακόμα το Τείχος). Συνεχίζοντας να εντυπωσιάζει γευστικά και μετά  την πτώση του κομμουνισμού όχι μόνο κάποιους θρησκευόμενους ολιγάρχες (Ελλάς, Ρωσία, Ορθοδοξία if you get it), η Τσάνταλης καταφέρνει να αποπλανήσει και τον ίδιο τον Βλαδίμηρο Πούτιν. Με το πέρας των Σοβιέτ και με την επαναφορά του Πατριαρχείου, το Άγιο Όρος, που πάντα ενδιέφερε τους Ρώσους, απέκτησε και πάλι σπουδαιότητα. Έτσι, όταν το 2005 ο Πούτιν επισκέφτηκε με κάθε επισημότητα το μετόχι της Χρωμίτσας και του παρέθεσαν γεύμα φτιαγμένο αποκλειστικά από τα αγαθά της γης του ρώσικου μοναστηριού, ο οίνος που εμφιαλώθηκε με ειδική ετικέτα και αφιέρωση στην εξοχότητά του ήταν ο περίφημος Κορμίλιτσα, μια τρομερή μίξη Λημνιού με Σοβινιόν. 

Η λέξη Κορμίλιτσα είναι ρωσική. Στα Ελληνικά μεταφράζεται ως η τροφός, η ταΐστρα, η θηλή της μάνας που τη βυζαίνει το νεογνό. Ο Πούτιν εντυπωσιάστηκε ακόμα περισσότερο όταν οι Αγιορείτες του αποκάλυψαν πως επί Τσάρου, προ κομμουνισμού, πολλά μέλη της οικογένειάς του αλλά και πρίγκιπες της Ρωσίας με προβλήματα υγείας, επισκέπτονταν το μετόχι της Χρωμίτσαςν, με μάρτυρα το ημερολόγιο του πρίγκιπα Κωσταντίνου Ρωμανώφ, δυο αιώνες πριν την επίσκεψη Πούτιν. 

The rest is history, νασντράβια, το Τσανταλέικο πήρε τη δουλειά και οι εξαγωγές στη Ρωσία το κατέστησαν δύναμη και ακόμα μεγαλύτερο μέγεθος. Βέβαια, ο Ευάγγελος Τσάνταλης είχε αποβιώσει το 1996, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας ήταν ο Άγγελος Δημητριάδης, σύζυγος της κόρης Χάιδως, και σε αυτόν ας πιστωθεί η επιτυχία. Σήμερα, είκοσι χρόνια μετά από εκείνη τη στιγμή, ο θρύλος της οικογένειας ξεθωριάζει. Θυμήθηκα την ιστορία με την Κορμίλιτσα καθώς πριν λίγες μέρες διάβασα στις οικονομικές σελίδες πως στις 25 Ιουνίου βγαίνουν στο σφυρί πολλά από τα κληροτεμάχια-αμπελώνες της οικογένειας στην Κομίτσα της Χαλκιδικής. Στα καλά χρόνια η φίρμα τους εμφιάλωνε 16 με 20 εκατομμύρια λίτρα κρασιού ετησίως. Είκοσι χρόνια μετά την επίσκεψη του Πούτιν, περνώ έξω από το βουβό εργοστάσιο και η εικόνα του με μελαγχολεί. Και ξέρω ότι δεν είμαι ο μόνος.