Κυνισμός: Ο πλήρης οδηγός ενάντια στην παραγωγικότητα

Δεν χρειάζεται να είμαστε πάντα καλοί και άγιοι. Μπορούμε να είμαστε και κακοί καμιά φορά. Ή και πάντα. Ή απλώς να περάσουμε και μια τέτοια φάση. Νά μερικές ιδέες:

• Μην κάνετε τίποτα: Η αντιπαραγωγικότητα ως μία από τις καλές τέχνες

Σε έναν κόσμο παθιασμένο με την παραγωγικότητα, σε έναν κόσμο όπου όλοι αγωνίζονται ενάντια στον χρόνο, τον παντοτινό νικητή, για να πετύχουν περισσότερα, για να κάνουν περισσότερα, για να είναι όσο πιο παραγωγικοί γίνεται, ο αληθινός γνώστης μένει εκστατικός μπροστά στην απαράμιλλη κομψότητα του να μην κάνεις απολύτως τίποτα. Προσοχή, αυτή η τέχνη δεν πρέπει να συγχέεται με την απλή τεμπελιά. Πρόκειται, αντιθέτως, για μια εκλεπτυσμένη μορφή αδράνειας, κατά την οποία απολαμβάνουμε το κενό με την ίδια ευλάβεια που ένας κριτικός τέχνης στέκεται μπροστά σε έναν Ρόθκο, που όμως στην πραγματικότητα είναι το καπάκι του πίνακα για το ρεύμα. Πρόκειται για μια σιωπηλή διαμαρτυρία ενάντια στην τυραννία της λίστας με τις λογής καθημερινές υποχρεώσεις μας. Το κλειδί είναι να μάθετε πώς να εμφανίζεστε βαθιά συλλογισμένος, αναστοχαζόμενος, ενώ στην πραγματικότητα το μυαλό σας είναι τόσο κενό όσο εκείνο το καπάκι.

• Η δύναμη της απαισιοδοξίας: Πώς να βλέπετε πάντα το ποτήρι μισοάδειο

Η αισιοδοξία είναι για κορόιδα. Ο αληθινός γνώστης ξέρει ότι, περιμένοντας το χειρότερο, δεν θα απογοητευτεί ποτέ. Η απαισιοδοξία είναι η πανάρχαια, εκλεπτυσμένη τέχνη τού να βλέπεις τον κόσμο όπως είναι στην πραγματικότητα: σαν μια σειρά από εξαιρετικά ατυχή γεγονότα που περιμένουν υπομονετικά στη σειρά τους για να πέσουν επάνω μας σαν τις ακρίδες στα σπαρτά της βιβλικής Αιγύπτου. Όταν εκπαιδεύσετε τον εαυτό σας να βλέπει το ποτήρι μισοάδειο —γιατί πάντα είναι μισοάδειο, αν όχι εντελώς αδειανό, ή ραγισμένο, ή σπασμένο—, θα εκπλαγείτε ευχάριστα όταν τα πράγματα τείνουν να πάνε κάπως καλά. Δεν μιλάμε για μία απλή στρατηγική επιβίωσης εδώ πέρα. Μιλάμε για μια επιλογή, για έναν τρόπο ζωής που σας προστατεύει από τον αναπόφευκτο σπαραγμό των ανεκπλήρωτων προσδοκιών. Γιατί τίποτε δεν μπορεί να πάει καλά eventually. Και τίποτε δεν θα πάει, ποτέ.

• Το Ζεν και η τέχνη της σιέστας: Μεταμορφώστε τον ύπνο σας σε έργο τέχνης

Γιατί απλά να πάρεις έναν υπνάκο όταν μπορείς να τον μεταμορφώσεις σε καλλιτεχνική έκφραση; Η σιέστα, που από πάντα βρίσκεται στο κέντρο πολιτισμών πολύ πιο «διαφωτισμένων» από τον δικό μας, είναι το ζενίθ των τεχνικών χαλάρωσης. Το απόλυτο. Από τα εκ των ων ουκ άνευ. Δεν πρόκειται για επαναφόρτιση, δεν γεμίζουμε τις μπαταρίες μας για να επιστρέψουμε στη δουλειά. Δεν είμαστε ρομπότ, αν και δυστυχώς βρισκόμαστε σε καλό δρόμο. Μιλάμε, ίσα-ίσα, για την απόλαυση της απόλυτης παρακμής τού να μην κάνουμε τίποτα απολύτως. Είναι απλό: ξαπλώστε, κατά προτίμηση σε έναν τριθέσιο καναπέ (και ο διθέσιος κάνει), κλείστε τα μάτια και αφήστε τον κόσμο γύρω σας να σβήσει, να λιώσει σαν τα ρολόγια του Νταλί. Ο ύπνος (και βέβαια δεν εννοούμε τον βραδινό, αλλά τον μεσημεριανό και κυρίως τον απογευματινό: τον υπνάκο), όταν εκτελείται σωστά, δεν είναι απλώς μια σωματική λειτουργία: είναι μια δήλωση ενάντια στον φρενήρη ρυθμό της σύγχρονης ζωής — ένα statement. Κάντε το σαν επαναστάτης. Σαν καλλιτέχνης. Σαν τον Σπάρτακο.

• Αυτοεκτίμηση: Μια αρνητική ποιότητα και πώς να την αποφύγετε

Η αυτοεκτίμηση είναι υπερεκτιμημένη. Η υψηλή αυτοεκτίμηση γεννά αλαζονεία και μη ρεαλιστικές προσδοκίες, ενώ η χαμηλή αυτοεκτίμηση απλώνει ρίζες στο υπέδαφος της πραγματικότητας και σας κρατά σε ένα λογικό επίπεδο αυτοσυνειδησίας. Η υποτίμηση του εαυτού μας είναι μία πραγματική μορφή τέχνης, από τις πιο σπάνιες και υποεκτιμημένες. Υποτιμώντας με σταθερό τρόπο τα (όποια) επιτεύγματά σας και τις (όποιες) ικανότητες ή δεξιότητές σας, όποιο ταλέντο έχετε ή υποτίθεται ότι έχετε, δεν θα τσακιστείτε ποτέ από την αναπόφευκτη πίεση να ανταποκριθείτε στις δυνατότητές σας. Τα ελαττώματά σας και οι αδυναμίες σας είναι αυτά που σας κάνουν μοναδικά μέτριους. Μην τα αφήσετε ποτέ. Ο κόσμος είναι γεμάτος ικανούς, και σίγουρα δεν χρειάζεται έναν ακόμη. Τα είδαμε τα χάλια μας άλλωστε και με τους ικανούς.

• Όταν ο ήλιος πεθάνει: Γιατί οι στόχοι είναι ανέφικτοι και ανόητοι

Γιατί να θέσετε στόχους όταν ο αναπόφευκτος θερμικός θάνατος του σύμπαντος θα τους καταστήσει χωρίς νόημα; Οι στόχοι είναι μια παγίδα, ένα λαμπερό δέλεαρ που έχει σχεδιαστεί για να μας κάνει να κυνηγούμε το ανέφικτο: μία φενάκη — ίσως-ίσως και μία καλά δουλεμένη πλεκτάνη. Κανείς δεν ξέρει ποιος ξεκίνησε όλο αυτό το απάνθρωπο παιχνίδι των «στόχων», έτσι δεν είναι; Στην τελική, ο στόχος είμαστε εμείς — οι φτωχοί εμείς. Αντιθέτως, πετώντας τους στόχους μας από το παράθυρο, ας σταθούμε μια στιγμή και ας δούμε, εκστατικοί, την ομορφιά της άσκοπης σκοπιμότητας: νά το πάλι το Ζεν. Ας περιπλανηθούμε στη ζωή χωρίς χάρτη ή πυξίδα. Άλλωστε, το είπε και ο Καβάφης: το ταξίδι είναι πιο σημαντικό από τον προορισμό — ειδικά όταν ο προορισμός είναι μύθος, ή υπερτιμημένος. Ιθάκη; Αλήθεια τώρα;

• Η δύναμη της υπερβολικής σκέψης: Πώς να μετατρέψετε τους λόφους σε βουνά

Γιατί να λύσετε ένα πρόβλημα όταν μπορείτε να το σκέφτεστε χωρίς τελειωμό; Η υπερβολική σκέψη, η άνευ ορίων και άνευ όρων σκέψη, ανάμεσα σε όλα τα άλλα —διασκεδαστικά και χαριτωμένα ως επί το πλείστον— διασφαλίζει ότι δεν θα χρειαστεί ποτέ να αντιμετωπίσετε την τρομακτική προοπτική να αναλάβετε δράση. Χαρείτε κάθε λεπτομέρεια του προβλήματος ώς το μεδούλι της, αναλύστε κάθε πιθανό κακό ή πολύ κακό αποτέλεσμα, και απολαύστε την παράλυση που αφεύκτως θα ακολουθήσει. Nota bene: Με την υπερβολική σκέψη θα αποφύγετε τον κίνδυνο της παταγώδους αποτυχίας, επειδή απλούστατα δεν θα κάνετε ποτέ τίποτα στην πραγματικότητα.

• «Πότε είπαν ότι το θέλουν;»: Τεχνικές αναβλητικότητας για κάθε περίσταση

Η αναβλητικότητα είναι μια μορφή τέχνης, και όπως όλες οι τέχνες απαιτεί εξάσκηση και αφοσίωση. Το κόλπο είναι να έχεις πάντα έτοιμη μια δικαιολογία, συχνά τόσο απίστευτη που να γίνεται πιστευτή: «Αποκλείεται, δεν θα το πιστέψεις αλλά χτύπησα με το ποδήλατο ένα ιγκουάνα και είμαι στον κτηνίατρο. Νομίζει ότι είμαι η μητέρα του». Το «Πότε είπαν ότι το θέλουν;» θα πρέπει να είναι το μάντρα σας. Φροντίστε η έκπληξή σας και η όχι και τόσο ήπια αγανάκτησή σας όταν πλησιάζουν οι προθεσμίες να φαίνονται —και να είναι— γνήσιες. «Συγγνώμη, αλλά δεν πάμε καλά, οι άνθρωποι είναι τρελοί». Αναβάλλοντας συνεχώς τα πράγματα, σπρώχνοντας τις deadline σας στον γκρεμό, το πρόγραμμά σας γεμίζει κενά που μπορείτε να εκμεταλλευτείτε με άχρηστες δραστηριότητες, υπνάκους και διάφορους άλλους ευχάριστους περισπασμούς. Ή απλώς με το απόλυτο τίποτα: την ουσία της ζωής.

• «Όχι εγώ»: Η καλή τέχνη της αποφυγής ευθυνών

Το φταίξιμο είναι ένα βαρύ φορτίο, που καλύτερα να το μεταφέρουν άλλοι. Υπάρχουν πολλοί εκεί έξω που δεν θα έλεγαν όχι σε έναν ακόμη μπόγο στην πλάτη τους. Η τέχνη της αποφυγής ευθυνών απαιτεί βέβαια φινέτσα, χάρη, και βαθιά γνώση της ανθρώπινης «ψυχολογίας». Ασκηθείτε καλά για να αποκτήσετε ένα μεγάλο ρεπερτόριο λογικοφανών τεχνικών άρνησης. Σηκώστε τους ώμους με το πιο αθώο —και ενοχλημένο— ύφος του κόσμου, κλειστείτε στο μπάνιο μέχρι να περάσει η μπόρα, φροντίστε να φαίνεστε πάντα χρήσιμοι αλλά παράλληλα αρκετά ανίκανοι ώστε να σας αγνοούν όταν πρόκειται να ρίξουν κάπου το ανάθεμα. Γιατί πάντα το ρίχνουν. Προσοχή όμως: όχι τόσο ανίκανοι ώστε να τραβάτε την προσοχή πάνω σας. Παίξτε με τις λεπτές ισορροπίες που υπάρχουν εδώ, και παίξτε για να κερδίσετε. Παίξτε σαν αιώνιος έφηβος, χωρίς να επιβαρύνεστε από το βάρος των ενήλικων υποχρεώσεων. Μην ξεχνάτε: η ευθύνη είναι ο όλεθρος της ύπαρξης.

• Ο μύθος του multitasking: Κάνοντας ένα πράγμα τη φορά — το πολύ

Το multitasking είναι ένας σύγχρονος μύθος, ένα ψεύτικο είδωλο που λατρεύεται από τις μάζες και από όσους έχουν αυτή την αδικαιολόγητη και ανερμάτιστη εμμονή με την αποτελεσματικότητα. Οι αληθινοί γνώστες ξέρουν πολύ καλά ότι το να κάνεις ένα πράγμα τη φορά, ακόμη και αν το κάνεις άσχημα, είναι το αποκορύφωμα της πολυπλοκότητας. Επικεντρωθείτε σε μια μεμονωμένη εργασία —όπως το να κοιτάτε από το παράθυρο, ας πούμε— και κάντε το με ακλόνητη αφοσίωση. Αν μαθευτεί ότι μπορείτε να κάνετε πολλά πράγματα μαζί, κινδυνεύετε με απόλυτη καταστροφή. Η ζωή σας δεν θα είναι ποτέ πια η ίδια. Δεν είστε ένα από αυτά τα προγραμματάκια Τεχνητής Νοημοσύνης. Είστε άνθρωπος. Έχετε εύλογους περιορισμούς. Και αυτό είναι σπουδαίο! Πολεμήστε με γενναιότητα και αυταπάρνηση. Οι πολυπράγμονες είναι πολλοί, και είναι μοχθηροί και πονηροί, μα δεν θα νικήσουν. Εσείς θα νικήσετε.

• Παρακολουθώντας την μπογιά να στεγνώνει στον τοίχο: Επειδή η τεμπελιά είναι αρετή

Η τεμπελιά δεν είναι βίτσιο. (Όχι ότι είναι κακά τα βίτσια). Είναι αρετή. Το να μην κάνεις τίποτε, ή το να νιώθεις τον παλμό του σύμπαντος κόσμου μέσα σε έναν κόκκο άμμου, ή στο χρώμα που στεγνώνει στον τοίχο, είναι η απόλυτη πράξη μιας πολύπλοκα νωχελικής αριστοκρατικότητας. Απαιτεί υπομονή, αργό καρδιακό ρυθμό και ικανότητα να βρίσκεις χαρά, ουσία και μαγεία στις παραμικρότερες λεπτομέρειες, εκεί όπου οι πολλοί δεν βλέπουν παρά μια μουτζούρα, ή ένα «τίποτα». Σε έναν κόσμο που προσκυνά την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα, αληθινός επαναστάτης είναι εκείνος που ανακαλύπτει την ομορφιά στο αργό, το αμετάβλητο, το ασυνήθιστο — στο μυστικιστικά κρυμμένο: στην μπογιά που στεγνώνει στον τοίχο. Πιαστείτε αλαμπρατσέτα με την εσωτερική σας νωθρότητα και απολαύστε το απαλό πέρασμα του χρόνου. Είναι ήδη πολύ αυτό, και είναι σπουδαίο.

Το χαμόγελο είναι υπερεκτιμημένο. Το χαμόγελο είναι για ανθρώπους που δεν έχουν ακόμη συνειδητοποιήσει τη ματαιότητα όλων των πραγμάτων.

• Ένα μανιφέστο ενάντια στα κίνητρα: Απορρίπτοντας την έμπνευση

Τα κίνητρα είναι μια παγίδα, μια ύπουλη δύναμη που σε οδηγεί να «πετύχεις» πράγματα που ποτέ σου δεν ήθελες να πετύχεις. Απορρίψτε τα με όλη σας τη δύναμη, βγάλτε τα από τη ζωή σας, αποκηρύξτε τα και επικηρύξτε τα. Περιοριστείτε, αντιθέτως, σε μια κατάσταση διαρκούς αδράνειας. Αφήστε τους άλλους να οδηγούνται από τα όνειρα και τις φιλοδοξίες τους —τη στιγμή που η εντροπία του σύμπαντος τους βλέπει και υπομειδιά—, και αισθανθείτε την ευτυχία που γεννά μια ζωή χωρίς κανένα δέλεαρ, κανένα δόλωμα, κανένα κίνητρο. Η έμπνευση είναι για ποιητές και ονειροπόλους. Ο αληθινός καλλιτέχνης της αδράνειας ξέρει ότι η πιο γλυκιά απόλαυση βρίσκεται στο να μην κάνεις απολύτως τίποτα. Εκεί είναι η νιρβάνα. Εκεί κατοικεί η ομορφιά.

• Η τέχνη της γκρίνιας: Πώς να διατηρήσετε μια μόνιμη κλάψα στο πρόσωπό σας

Αν υπάρχει ένα πράγμα στο οποίο ομονοούν οι φιλόσοφοι, είναι αυτό: η ευτυχία είναι φευγαλέα, σαν κουβέντα που την παίρνει ο άνεμος. Ούτε η δυστυχία βαστά για πάντα. Εκείνο που μπορεί να κρατήσει επί πολύ είναι η γκρίνια — για τα πάντα. Για να διατηρηθεί κανείς σε μια μόνιμη κατάσταση γκρίνιας και κλάψας, πρέπει να καλλιεργήσει μια βαθιά ριζωμένη δυσαρέσκεια απέναντι σε καθετί. Να παραπονιέστε τακτικά (υπάρχουν άπειροι λόγοι, αλλά μπορείτε να επινοήσετε και εσείς πολλούς), να είστε μονίμως συνοφρυωμένος και να περιμένετε πάντα το χειρότερο — είναι βέβαιο πως πράγματι θα ’ρθει τελικά· γιατί πάντα έρχεται. Τελειοποιώντας την τέχνη της γκρίνιας —εξασκηθείτε στον καθρέφτη εάν το κρίνετε σκόπιμο—, διασφαλίζετε το γεγονός ότι δεν θα απογοητευτείτε ποτέ, δεν θα νιώσετε ποτέ προδομένος, ποτέ δεν θα σας φανεί ότι κάποιος τράβηξε το χαλί κάτω από τα πόδια σας: θα είστε σταθερά δυσαρεστημένος, εσείς έναντι όλων. Ένας παραπονεμένος άνθρωπος. Ένας Καζαντζίδης.

• Ταΐστε τον κυνικό μέσα σας: Βλέποντας το χειρότερο σε καθετί

Ο κυνισμός είναι η υψηλού διανοητικού γούστου ικανότητα να βλέπεις το χειρότερο στα πάντα. Δεν είναι μια «κοσμοθεωρία»: είναι μια εκλεπτυσμένη επιλογή τρόπου ζωής. Ενδυόμενοι την τριμμένη κάπα του κυνικού, προστατεύετε τον εαυτό σας από την αφέλεια της ελπίδας και την ανοησία της αισιοδοξίας. Δείτε τις ρωγμές σε κάθε πρόσοψη, τα ελαττώματα σε κάθε σχέδιο, τη μαυρίλα της οξείδωσης σε κάθε επάργυρη επιφάνεια: είναι εκεί, για εσάς, και κουνούν τα χέρια τους για να τα προσέξετε. Το σαράκι του ξύλου είναι ο φίλος σας, και η μεταλλική σκουριά ένας πιστός και ειλικρινής σύμμαχος. Ο αληθινός κυνικός δεν παρασύρεται ποτέ από τις απογοητεύσεις της ζωής, γιατί δεν περιμένει τίποτε καλό. Και γιατί τίποτε καλό δεν μπορεί να υπάρξει. Στο τέλος, έτσι κι αλλιώς η τέφρα των καμένων θα σκεπάσει την πλάση, με πρώτες-πρώτες τις ελπίδες των αφελών.

• Η τέχνη της αναποφασιστικότητας: Πώς να μην πάρετε ποτέ αποφάσεις (για οτιδήποτε)

Οι αποφάσεις είναι ο ορκισμένος εχθρός μιας ειρηνικής ζωής, ενώ η ιερή μέση οδός θα σας μεταφέρει στα προάστια της Ρώμης, εκεί όπου όλα είναι ήσυχα, γραφικά, και διόλου απαιτητικά. Παραμένοντας διαρκώς αναποφάσιστοι, επιδεικνύοντας μνημειώδη αδυναμία να πάρετε αυτή ή την άλλη θέση, αποφεύγετε με τον πιο άμεσο τρόπο το άγχος και τις συνέπειες της λήψεως αποφάσεων. Εξασκηθείτε στην τέχνη της άρνησης ζυγίζοντας κάθε πιθανή επιλογή τόσο καλά, ώστε να μη γείρετε ποτέ προς αυτή ή την άλλη κατεύθυνση. Χάρη στην αέναη αναποφασιστικότητά σας, θα είστε ασφαλείς από τις επιπτώσεις της δράσης και θα επιπλέετε άσκοπα στη ζωή: We all float here.

• Η χαρά της κατάργησης των συνδρομών σας: Κόβοντας τα δεσμά με τον έξω κόσμο

Επιτέλους, καταργήστε όλες τις συνδρομές σας. Η χαρά της διακοπής των δεσμών με τον έξω κόσμο δεν μπορεί να συγκριθεί με τίποτε. Όχι άλλα ενημερωτικά δελτία, όχι άλλες έκτακτα γεγονότα, όχι άλλα newsletter, όχι άλλα περιοδικά και εφημερίδες, όχι άλλες περισπούδαστες γνώμες και απόψεις, όχι άλλες αναλύσεις, όχι άλλες προσπάθειες του έξω κόσμου να σας υπενθυμίζουν καθημερινά τον πόλεμο που μαίνεται έξω ​από την πόρτα σας. Καταργώντας τη σατανική εγγραφή σας σε όλες αυτές τις πηγές κακών ειδήσεων, παίρνετε ξανά πίσω τον χρόνο σας, την ηρεμία σας, τη σπαταλημένη σας ζωή, τον ίδιο σας τον εαυτό. Μείνετε σιωπηλός και ακίνητος, απολαμβάνοντας τη σιωπή και τη γαλήνη μιας ζωής απαλλαγμένης από το αδιάκοπα ντιν-ντιν-ντιν των ειδοποιήσεων. Και βέβαια αδιαφορήστε για όλες τις νέες εκδόσεις, για τις λίστες ευπωλήτων, για τις κριτικές, τις παρουσιάσεις και όλα αυτό το πανηγύρι της ματαιοδοξίας. Μείνετε μόνοι, μείνετε αυτόνομοι.

• Η δύναμη της παθητικής ψυχαγωγίας: Τηλεόραση μέχρι να κλείσουν τα μάτια σας

Πάψτε πια να είστε «απαιτητικός» δέκτης τέχνης. Γίνετε ένας καταναλωτής ψυχαγωγίας στο πιο καθαρό της επίπεδο. Παρακολουθήστε τηλεόραση μέχρι να θολώσουν τα μάτια σας, αφεθείτε στο αδιόρατο τρεμοπαίξιμο της οθόνης, αφήστε το μυαλό σας να παρασυρθεί στη ροή των πιο ανόητων εκπομπών, καταναλώστε με πάθος ζηλωτή ατέλειωτα επεισόδια από δραματικά και κωμικά σίριαλ, εναλλάξ. Δεν μιλάμε εδώ για απλή κατανάλωση «περιεχομένου», αλλά για την ευδαιμονική κατάσταση ψυχικού ληθάργου που μόνο η παθητική ψυχαγωγία μπορεί να προσφέρει. Νά κάτι που δεν είναι σε θέση να σου δώσει ο κινηματογράφος, αυτή η θνήσκουσα πάλαι ποτέ τέχνη. Φροντίστε, ασφαλώς, να μην ξοδεύεστε στις καινούργιες σειρές και στους συρμούς τού x Twitter: επιμείνετε στις επαναλήψεις, προστατέψτε τον εαυτό σας από το άγχος της αλλαγής και τον κίνδυνο της αποτυχίας. Πείτε ναι σε δοκιμασμένες στον χρόνο ρουτίνες. Αγκαλιάστε το μηδέν.

• Η χαρά της αδιαφορίας: Γιατί η φροντίδα είναι υπερεκτιμημένη

Η φροντίδα είναι εξαντλητική. Γίνετε εραστής της αδιαφορίας: ένας πραγματικός πρωταθλητής της αμεριμνησίας. Αφήστε τον κόσμο να γυρίζει χωρίς εσάς — έτσι κι αλλιώς, αυτό ξέρει να κάνει, κι αυτό κάνει και θα κάνει, όσο και να μοχθήσουμε εμείς για το αντίθετο. Η αδιαφορία είναι η απόλυτη μορφή αυτοσυντήρησης, ο ορισμός της συμπαντικής σοφίας, η πανάρχαια τέχνη των Σαολίν. Με το να μη νοιάζεστε για τίποτε, απελευθερώνετε τον εαυτό σας από το βάρος της ανησυχίας και της συναισθηματικής επένδυσης στις μικρές και τις μεγάλες λαχτάρες του κόσμου. Αφήστε τους άλλους να σηκώσουν το βάρος του πάθους και της αφοσίωσης: εσείς δεν μοιάζετε με δαύτους. Μείνετε μόνοι, αποκομμένοι από τα πάντα, σε μια νιρβάνα απάθειας που θα σας πάρει στην αγκαλιά της και δεν θα σας αφήσει ποτέ. Το σύμπαν είναι μια ξένη χώρα. Γυρίστε του την πλάτη.

• Είστε ωραίοι: Απόρριψη της αυτοβελτίωσης σε όλες τις μορφές της

Η αυτοβελτίωση είναι ένα σύγχρονο κρεβάτι του Προκρούστη. Απορρίψτε τη σε όλες της τις μορφές. Δεν χρειάζεται να αναλύετε τα ελαττώματά σας και να πασχίζετε να «βελτιωθείτε». Είστε ένας άνθρωπος με ελαττώματα, γιατί αυτό είναι το σωστό και το φυσιολογικό. Κάτι παραπάνω ξέρει αυτός ο γέρικος πλανήτης, έτσι δεν είναι; Οι ατέλειές μας, σαν γκρίζες τρίχες σε μελαχρινούς κροτάφους, προσθέτουν γοητεία και στιλ. Η φρούδα επιδίωξη της αυτοβελτίωσης είναι ένα μονοπάτι που δεν οδηγεί πουθενά, και που κάθε του σταθμός δεν είναι παρά μια πηγή μίας ακόμη πικρής δυσαρέσκειας. Απολαύστε την ηρεμία που προσφέρει η αποδοχή του εαυτού σας ως έχει. Είστε τέλειοι ακριβώς επειδή είστε ατελείς. Ω, πόση σοφία μπορεί να κρύβεται σ’ αυτές τις λέξεις!

• Απογοήτευση: Μειώστε τις προσδοκίες σας, μείνετε απογοητευμένοι

Η απογοήτευση είναι αναπόφευκτη, είναι νόμος, είναι η κοινή ανθρώπινη συνθήκη και μοίρα: γιατί να μη συμμαχήσουμε μαζί της; Χαμηλώστε τον πήχη των προσδοκιών σας μέχρι του σημείου που η απογοήτευση θα γίνει ο μόνιμος σύντροφός σας. Μην περιμένετε τίποτα, μην ελπίζετε σε τίποτε, μην πιστεύετε σε τίποτε: να είστε ελεύθεροι. Πάντα προετοιμασμένοι για το χειρότερο, θα εκπλαγείτε ευχάριστα ακόμα και από τις πιο μικρές, τις πιο ασήμαντες νίκες. Περάσατε πάλι απέναντι — μα πόσο σπουδαίο είναι αυτό! Αναπνέετε ακόμα — ποιος θα το ’λεγε! Δεν μιλάμε για απαισιοδοξία εδώ, αλλά για μια πρακτική προσέγγιση στη ζωή που θα σας προστατεύει μέρα με την ημέρα από το συντριπτικό βάρος των ανεκπλήρωτων προσδοκιών. Τα πάντα είναι δύσκολα. Δεν υπάρχει καμία εγγύηση πουθενά. Γιατί να χολοσκάτε τέλος πάντων; Ποιο το όφελος;

• Η ηδονή του εναγκαλισμού με το χάος: Γιατί η οργάνωση είναι για τους ανόητους

Η οργάνωση είναι μια μάταιη προσπάθεια επιβολής τάξης σε ένα θεμελιωδώς χαοτικό σύμπαν. Απολαύστε τη χαρά που προσφέρει το χάος, ζήστε κάθε σας ημέρα σαν μια απρόβλεπτη περιπέτεια. Αφήστε το γραφείο σας να περιπέσει σε έναν λαβύρινθο εγγράφων, βιβλίων, λεξικών για γλώσσες που δεν γνωρίζετε, περιοδικών κηπουρικής και κυνοφιλίας-κυνηγεσίας — είναι μια τρανταχτή απόδειξη αυθορμητισμού και ελευθερίας. Καλωσορίστε όποια νέα ιδιοτροπία σάς χτυπήσει την πόρτα. Το χάος καβαλά το άτι της δημιουργικότητας, ενώ η γαλήνη και η ταυτόχρονη συγκίνηση που γεννιούνται από τις στάχτες του δεν έχουν το όμοιό τους. Να μην ξέρεις ποτέ τι θα ακολουθήσει: πόσο σπουδαίο είναι αυτό;! Σπάστε τις αλυσίδες της τάξης. Η αληθινή ελευθερία έγκειται στην άτακτη ζωή: γιατί δικός μας είναι ο λογαριασμός.

Υιοθετώντας κανείς μία ή περισσότερες από αυτές τις θεμελιώδεις αρχές, αναβιβάζει την καλλιτεχνική τεμπελιά, την τέχνη τού να μην κάνει τίποτα, σε νέα, όμορφα, απάτητα ύψη. Υιοθετώντας μία ζωή γαλήνιας αδράνειας και ευτυχούς ανεπάρκειας, νιώθοντας τη φλογερή χαρά της κενής απλότητας και της αριστοκρατικής ραστώνης, χωρίς στόχους, χωρίς καθήκοντα και χωρίς προσδοκίες, μπορείς να δεις το σύμπαν όπως είναι: αυτή την πολφώδη μάζα που δεν έχει φωνή να φωνάξει και αυτιά για να ακουστεί. Εκεί, είσαι πια μόνο εσύ, η άνετη πολυθρόνα σου, και η ευτυχισμένη συνειδητοποίηση ότι δεν έχεις τίποτα να κάνεις — και όλη τη μέρα για να το κάνεις.