Μια μελέτη του 2019 από τα πανεπιστήμια του Πρίνστον και του Μπέρκλεϊ φανέρωσε ότι η προσοχή μας παρακινείται να αποτιμήσει το περιβάλλον 4 φορές το δευτερόλεπτο.
Ακόμα και να μην έχουμε ακούσει τον όρο, το κάνουμε (ή μάλλον προσπαθούμε να το κάνουμε) όλοι καθημερινά. Το multitasking, ελληνιστί «πολυδιεργασία», φαίνεται όμως να είναι ένα παράδοξο. Τους καιρούς μας όλοι προσπαθούμε να κάνουμε περισσότερα από ένα πράγμα τη φορά, αλλά οι περισσότεροι δεν είμαστε και τόσο καλοί στην εξισορρόπηση πολλαπλών καθηκόντων.
Υπερεκτιμάμε την ικανότητά μας για multitasking και αυτοί που το κάνουν πιο συχνά είναι γενικά και οι χειρότεροι σε αυτό. Εκτός αυτού μπορεί να γίνει και επικίνδυνο. Το να μιλάς στο κινητό ή ακόμα χειρότερα να στέλνεις μηνύματα όταν οδηγείς μοιάζει με την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
Η εναλλαγή πάντως μεταξύ διαφορετικών καθηκόντων αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της λειτουργίας του εγκεφάλου μας. Μια μελέτη του 2019 από τα πανεπιστήμια του Πρίνστον και του Μπέρκλεϊ φανέρωσε ότι η προσοχή μας παρακινείται να αποτιμήσει το περιβάλλον 4 φορές το δευτερόλεπτο. Αυτό είναι πιθανό μια προσαρμογή που μας επιτρέπει να παραμένουμε εστιασμένοι διατηρώντας ταυτόχρονα επίγνωση των πιθανών απειλών και ευκαιριών.
2-3%: Το ποσοστό των ανθρώπων που εκτιμάται ότι είναι «supertaskers, που μπορούν να κάνουν πολλές δραστηριότητες την ίδια στιγμή χωρίς να πέφτει η απόδοση τους
15 δολάρια: Το ελάχιστο πρόστιμο όταν στέλνεις μηνύματα ενώ βαδίζεις σε διασταύρωση στην Χονολουλού
23 λεπτά και 15 δευτερόλεπτα: Ο χρόνος που χρειάζεται για να «επιστρέψεις» στη δουλειά μετά από ένα διάλειμμα
1966: Ο χρόνος που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ο όρος «multitasking» στο περιοδικό Datamation
Είναι δηλαδή το multitasking ένας μύθος; Εξαρτάται πως το βλέπεις. Από τη μία πλευρά, τα μυαλά μας μπορούν να διαχειριστούν παράλληλα καθήκοντα - μπορούμε να τσεκάρουμε το Twitter και να μη χάσουμε τη στάση που πρέπει να κατέβουμε στο μετρό και να συνομιλούμε με ένα φίλο ενώ διασχίζουμε το δρόμο. Αλλά εν γένει έχουμε λιγότερες δυνατότητες από αυτές που θα θέλαμε και από αυτές που είμαστε πρόθυμοι να παραδεχτούμε. Ο εγκέφαλός μας αποσπάται εύκολα και οι περισσότεροι μπορούν να επικεντρωθούν σε μόνο ένα πράγμα τη φορά. Έτσι όταν προσπαθούμε να δουλέψουμε και ταυτόχρονα να τσεκάρουμε το Instagram και να αγοράσουμε ρούχα από ένα e-shop στο τέλος θα έχουμε και λιγότερη και χειρότερη δουλειά.
Η δυνατότητα για multitasking δεν εξαρτάται από το φύλο και την ηλικία. Οι μελέτες λένε ότι άνδρες και γυναίκες, νέοι και ηλικιωμένοι έχουν δυνητικά τις ίδιες ικανότητες. Υπάρχουν κάποιες αποδείξεις ότι μπορούμε να εκπαιδεύσουμε τους εαυτούς μας για να γίνουμε καλύτεροι «πολυεπεξεργαστές» αλλά οι ερευνητές διαφωνούν σχετικά με το αν απλώς βελτιωνόμαστε σε αυτά που εξασκούμαστε ή αν είμαστε πραγματικά ικανοί να βελτιωθούμε στο multitasking. Υπάρχει πάντως ένα σχετικά ομόφωνο συμπέρασμα.
Οι άνθρωποι που προσπαθούν να κάνουν πολλά ταυτόχρονα για μεγάλο χρονικό διάστημα παρουσιάζουν τελικά μεγάλο φάσμα ελλειμμάτων σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα συμπεριλαμβανομένου και του multitasking.
Οι ερευνητές του πανεπιστημίου Στάνφορντ σημειώνουν ότι τελικά ένα μεγάλο μέρος αυτού που θεωρούμε παράλληλα καθήκοντα είναι στην πραγματικότητα “εναλλαγή καθηκόντων”. Τώρα όσον αφορά αυτό το σύγχρονο multitasking - τη γρήγορη εναλλαγή μεταξύ συσκευών και εφαρμογών - είναι ένα εντελώς διαφορετικό πράγμα από το δίπλωμα των ρούχων ενώ βλέπουμε ταινία. Το ψηφιακό multitasking συνδέεται με την κακή μνήμη και την ελλειμματική προσοχή. Ένας λόγος για αυτό είναι η φυσική κόπωση που κρύβεται κάτω από την διανοητική. Όταν ζητάμε από τον εγκέφαλο μας να εστιάζει συνεχώς αλλού τότε καταναλώνεται οξυγονωμένη γλυκόζη το πολύτιμο καύσιμο που χρειάζεται για να παραμείνουμε εστιασμένοι σε μια δραστηριότητα.
Το 2015 κυκλοφόρησε μια μελέτη από τη Microsoft που ισχυριζόταν ότι η χρονική διάρκεια κατά την οποία μπορεί κάποιος να παραμείνει συγκεντρωμένος σε κάτι έχει μειωθεί από 12 δευτερόλεπτα το 2000 σε 8 δευτερόλεπτα, λιγότερο και από το χρυσόψαρο που μπορεί να συγκεντρωθεί 9 δευτερόλεπτα. Η ιδέα ότι το χρυσόψαρο είναι καλύτερο στη συγκέντρωση από κάποιον που κρατάει smartphone εξαπλώθηκε αλλά δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία που να στηρίζουν αυτή την άποψη.
Πάντως ως ανθρώπινο είδος δεν χρειάζεται να αισθανόμαστε άσχημα. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι εξίσου κακή στο multitasking. Αν εκπαιδεύσεις έναν αλγόριθμο να αναγνωρίζει ανθρώπινα πρόσωπα και στη συνέχεια προσπαθήσεις να τον εκπαιδεύσεις ξανά για να αναγνωρίζει αγελάδες, θα ξεχάσει τα πρόσωπα για να κάνει χώρο να χωρέσει τις αγελάδες.
Θέλοντας να τεστάρω τις δυνατότητες και τα όρια του εργαλείου, άρχισα να ζητάω συμβουλές θεωρώντας μάλλον απίθανο (και ηθικά απωθητικό) το να το χρησιμοποιήσω. Μέσα σε μισή ώρα είχα αγοράσει μηνιαία συνδρομή.
