Για την ψυχή της Νέας Δημοκρατίας

Η σχέση του Βαγγέλη Βενιζέλου με τον Κυριάκο Πιερρακάκη μετράει πάνω από μία δεκαετία. Όταν ο πρώτος ήταν αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, ο Πιερρακάκης ήταν μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου και ένα από τα νεώτερα, χαρισματικά στελέχη που ο Βενιζέλος προωθούσε. Τα επόμενα χρόνια ακολούθησαν αποκλίνουσες πορείες. Ο Βενιζέλος πέρασε σε αυτό που ο ίδιος αποκαλεί μεταπολιτική. Ο Πιερρακάκης έγινε κορυφαίο στέλεχος της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Να όμως που την περασμένη εβδομάδα συνέπεσε να βρεθούν και οι δύο στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας αν και για διαμετρικά αντίθετους λόγους.

Ο Πιερρακάκης εκλέχτηκε επικεφαλής του Γιούρογκρουπ. Πρόκειται χωρίς αμφιβολία για μια προσωπική επιτυχία η οποία αντανακλά και την επιτυχημένη πορεία της ελληνικής οικονομίας την τελευταία πενταετία. Την ίδια στιγμή ωστόσο και σε ένα άλλο επίπεδο, αποτελεί την απάντηση Μητσοτάκη στην κριτική που διατυπώνεται εναντίον του μέσα στο κόμμα. Η διαδρομή του Πιερρακάκη στην κυβέρνηση συμπυκνώνει με τον πιο επιτυχημένο τρόπο την πολιτική Μητσοτάκη. Κατ’ αρχήν τη διεύρυνση στον χώρο του κέντρου, ακόμα και της κεντροαριστεράς, με την ανάθεση κρίσιμων τομέων σε στελέχη που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ. Είναι από τους πιο επιτυχημένους συνεργάτες του. Εξίσου όμως και την πολιτική των μεταρρυθμίσεων με μεγάλες τομές είτε για τον εκσυγχρονισμό του κράτους με την ψηφιοποίηση είτε για το άνοιγμα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Αυτή η πολιτική δικαιώνεται τώρα από τους Ευρωπαίους με την εκλογή Πιερρακάκη. Και μάλιστα στην οικονομία, τον τομέα δηλαδή ο οποίος διαχρονικά αποτελεί την αχίλλειο πτέρνα της Ελλάδας.

Απέναντι σε αυτή την πολιτική διαμορφώνεται τον τελευταίο καιρό ένα μέτωπο διαφωνούντων το οποίο θα μπορούσε να θεωρηθεί ως η απάντηση της λεγόμενης λαϊκής δεξιάς. Φυσικά είναι ετερόκλητο, συσπειρώνει από στελέχη της ακροδεξιάς ως απλώς δυσαρεστημένους επειδή ο Μητσοτάκης δεν ικανοποίησε τις φιλοδοξίες τους. Και βέβαια είναι οπορτουνιστικό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το πώς κορυφαίοι εκπρόσωποί του έσπευσαν να υιοθετήσουν τον Ρούτσι για τον οποίο σήμερα δεν έχουν τίποτα να πουν. Στον πυρήνα του πάντως έχει δύο συνιστώσες κριτικής. Η πρώτη αφορά την εξωτερική πολιτική με το αναμάσημα όλων των γνωστών επιφυλάξεων και της κινδυνολογίας για κάθε προσπάθεια επίτευξης λύσεων στα ελληνοτουρκικά. Και η δεύτερη αυτό που ονομάζουν κρίση των θεσμών στην οποία περιλαμβάνουν όλα όσα έχουν τραυματίσει την εικόνα της κυβέρνησης. Από το σκάνδαλο των υποκλοπών ως τους χειρισμούς για τις εξεταστικές επιτροπές και την παραπομπή ή όχι υπουργών. Μια κριτική η οποία έχει προφανώς βάση ανεξάρτητα από το ποιος το λέει. Από το γεγονός δηλαδή ότι τις αμαρτίες τις οποίες φορτώνουν στην κυβέρνηση τις έχουν διαπράξει οι περισσότεροι από τους επικριτές της, του Κώστα Καραμανλή προεξάρχοντος.

Σε αυτή τη δεύτερη κριτική οι θέσεις τους συμπίπτουν με τις θέσεις Βενιζέλου. Και αυτός μιλάει για κρίση εμπιστοσύνης στους θεσμούς. Ταυτόχρονα με τη θέση του για τη «μη κυβερνησιμότητα» της χώρας μοιάζει να διατυπώνει τον οδικό χάρτη για την αντικατάσταση του Κυριάκου Μητσοτάκη μετά τις εκλογές. Πολύ περισσότερο όταν τη διατυπώνει στη γιορτή της εφημερίδας Δημοκρατία η οποία αποτελεί το εκκολαπτήριο της εθνολαϊκιστικής κριτικής προς την κυβέρνηση και προσωπικά τον πρωθυπουργό. Και βέβαια όταν και ο ίδιος δηλώνει διαθέσιμος, αν αύριο σχηματιστεί μια κυβέρνηση συνεργασίας. Ηθελημένα ή όχι χρεώθηκε στο στρατόπεδο όσων επιχειρούν την αποκαθήλωση Μητσοτάκη και την επαναφορά της ΝΔ στις εργοστασιακές της ρυθμίσεις. Στην ίδια δεξιά που μας οδήγησε στην κρίση το 2009.

Υπό κανονικές συνθήκες μια τέτοια σύγκρουση για την «ψυχή της Νέας Δημοκρατίας», όπως αρέσει σε ορισμένους να λένε, θα μπορούσε να θεωρηθεί και εσωτερικό της πρόβλημα. Οι συνθήκες ωστόσο έχουν πάψει να είναι κανονικές εδώ και πολλά χρόνια. Σε ένα πολυδιασπασμένο πολιτικό σύστημα, η ΝΔ έχει αποκτήσει κεντρικό ρόλο. Το τι συμβαίνει στο εσωτερικό της έχει μεγάλη σημασία. Έτσι στην πραγματικότητα η μάχη για την ψυχή της, η σύγκρουση της λαϊκής δεξιάς με το μεταρρυθμιστικό σχέδιο του Μητσοτάκη, είναι μια σύγκρουση για την πορεία που θα ακολουθήσει η χώρα. Κι όσο κι αν η κριτική για τους θεσμούς είναι δικαιολογημένη, από μόνη της είναι άγονη. Δεν αποτελεί και δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης.

Για να επιστρέψουμε στον Βενιζέλο, τεχνικά οι κυβερνήσεις συνεργασίας απαντούν στη μη κυβερνησιμότητα. Θα έχουν την τυπική νομιμοποίηση της Βουλής. Στερούνται ωστόσο την ουσιαστική νομιμοποίηση, αυτή που μπορεί να προσφέρει μόνο ένα συνεκτικό σχέδιο για τη χώρα. Για να το πούμε διαφορετικά, χωρίς τη συνιστώσα Πιερρακάκη θα οδηγήσουν με μαθηματική βεβαιότητα σε αδιέξοδο. Και ως προς αυτό η παρουσία του στην εκδήλωση της Δημοκρατίας δεν βοήθησε καθόλου. Συνέπλευσε με δυνάμεις ξένες με το DNA αυτό τουλάχιστον που μας έδειξε με τη γενναία στάση του στη διάρκεια της κρίσης.