Ο Κώδικας της Κουμουνδούρου

Για να παραμένει σταθερό ένα ποδήλατο πρέπει να κινείται συνεχώς. Πρόκειται για φυσικό νόμο. Στην Κουμουνδούρου κάποια στιγμή πίστεψαν πως η εποχή του ποδηλάτου έληξε και πως έφθασε ο καιρός για την Αριστερά να επιβιβαστεί σε τετράτροχο και μάλιστα με τεχνολογία τούρμπο. Ήταν μία λάθος εκτίμηση από τις πολλές στις οποίες έχει προβεί μεταπολεμικά η Αριστερά. Έφταιγαν και κάποιοι επιστήμονες της συμπαθούς συνομοταξίας των δημοσκόπων, που σε χρόνους χαλεπούς για την πολιτική γενικότερα έστησαν ένα σκηνικό, με την Αριστερά να λειτουργεί ως δεκανίκι της Δεξιάς και την Κουμουνδούρου να συγκεντρώνει τους διαμαρτυρόμενους ψηφοφόρους της Κεντροαριστεράς του ΠΑΣΟΚ. Το φαινόμενο έλαβε τον Κωδικό του «18%».

Πολιτικός αποκρυφισμός

Η ευτυχία, κυρίως εκείνη που βασίζεται σε ψυχαναγκαστικές διαδικασίες, διαρκεί ελάχιστα. Όταν μάλιστα συνοδεύεται από διαρκή ευφορία, τότε το φαινόμενο προσλαμβάνει διαστάσεις εφηβικού ενθουσιασμού. Την ιδέα της διαρχίας στην Κουμουνδούρου επέβαλε ο Αλέκος Αλαβάνος υπό συνθήκες εκλογικού θριάμβου και απόλυτου ελέγχου του μηχανισμού. Βασίστηκε στην αμέριστη συμπαράσταση του αριστερού ρεύματος και στην αδυναμία των άλλων συνιστωσών να αρθρώσουν έναν πειστικά δυναμικό πολιτικό λόγο. Η επιλογή του Αλέξη Τσίπρα εμπεριείχε στοιχεία ρωμαϊκής πονηριάς. Από τη μία, προωθήθηκε ένα νεαρό πολιτικά στέλεχος για να σηματοδοτήσει τη δυναμική της αλλαγής. Ουδέν το μεμπτό. Από την άλλη, ήταν φανερό πως το νεαρό στέλεχος θα αναγκαζόταν να λειτουργήσει υπό την πατρική σκιά του ηγέτη. Το εφεύρημα του διπολικού συστήματος Συνασπιμός - Κουμουνδούρου και ΣΥΡΙΖΑ - Κοινοβουλευτική Ομάδα ήταν εξαρχής μη βιώσιμο, αλλά η Αριστερά ανέκαθεν λάτρευε τις μεταβατικές περιόδους που είναι συνυφασμένες με τις έννοιες της ίντριγκας και του φραξιονισμού. Είναι βούτυρο στο ψωμί ενός αριστερού η κατανάλωση πολιτικών θερμίδων στο βωμό των εσωκομματικών συσχετισμών. Είναι κάτι σαν σπορ, χωρίς ωστόσο τους βρετανικούς κώδικες τιμής μεταξύ των αντιμαχομένων. Όλα τα χτυπήματα επιτρέπονται αρκεί να φαίνονται, κι ας μην είναι πολιτικά ορθά.

Το νεαρό βλαστάρι της Κουμουνδούρου άρχισε να κολυμπά στα βαθιά χωρίς σαμπρέλα, πιστεύοντας προφανώς πως ο ηγέτης και πνευματικός πατέρας της αλλαγής στο κόμμα θα τον προστατεύσει από τις καταιγίδες. Αλίμονο ωστόσο σε αυτόν που κολακεύεται από την πραγματικότητα χωρίς να έχει μελετήσει την Ιστορία. Όσο οι δημοσκοπήσεις κατέγραφαν τη ροή ψηφοφόρων από το ΠΑΣΟΚ στην Κουμουνδούρου και όσο ο νεαρός ηγέτης απολάμβανε την περίοδο χάριτος, όλα ήταν μέλι γάλα.

Στην πορεία συνέβησαν πολλά και με άγαρμπο τρόπο. Κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί πως η κατάρρευση της εικόνας της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού θα ήταν τόσο ραγδαία. Το έλλειμμα χρόνου ανάγκασε την Κουμουνδούρου να διαχειριστεί με επιπολαιότητα τη φυσική κατάληξη των εξελίξεων, που ήταν φευ… η ενίσχυση του έτερου πόλου εξουσίας που λογικά και πραγματιστικά ήταν το ΠΑΣΟΚ. Οι κοινωνίες μπορεί να συμπαθούν σε ένα βαθμό τα καλά παιδιά της παρέας, αλλά επιλέγουν τα κακά παιδιά για να τις κυβερνήσουν. Αυτό συμβαίνει εδώ και 5.000 χρόνια. Πρόκειται για νόμο της Ιστορίας.

Το ανελέητο Οιδιπόδειο

Την κρίσιμη στιγμή της απορρύθμισης τους συστήματος, ο Αλέκος Αλαβάνος επέλεξε να αναλάβει το ρόλο του πραγματικού καθοδηγητή παράλληλα με του μέντορα. Ήταν η φυσική κατάληξη μιας προδιαγεγραμμένης πορείας, κάτι σαν ένα σύντομο διήγημα του Γκαμπριέλ Μαρκές. Πλήρες απομυθοποιήσεων και προαναμενόμενων αντιδράσεων. Η κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ λειτούργησε ως πολιτικό γραφείο, την ώρα που το πολιτικό γραφείο του Συνασπισμού λειτουργούσε ως περιφερειακή ΚΟΒΑ της Ανατολικής Θράκης. Ο αναμφισβήτητος αρχηγός άρχισε να παίρνει σβάρνα τα κανάλια και να εξομολογείται μειλίχια τις πολιτικές τους σκέψεις στα θηρία των τηλεπαραθύρων. Η πολιτική της Κουμουνδούρου άρχισε να ξεδιπλώνεται στις μικρές οθόνες των δελτίων των οκτώ και όχι στις αίθουσες των κομματικών συνεδριάσεων. Ο Αλέκος Αλαβάνος επέλεξε την επικοινωνία από την πολιτική, ακολουθώντας τα σημεία των καιρών. Ο νεαρός βλαστός της Αριστεράς αναγκάστηκε να ακολουθήσει, αλλά, ω του θαύματος!, απέτυχε διότι απλά δεν ήταν προετοιμασμένος. Η επικοινωνιακή πολιτική θέλει τον Ρουσόπουλό της και η Κουμουνδούρου δεν τον διαθέτει. Η λεπτή κόκκινη κλωστή που χώριζε με αδιόρατο τρόπο τους μεν από τους δε, τον Αλέξη από τους άλλους, ξαφνικά κόπηκε και το σύνορο εξαφανίστηκε. Ο Αλέξης προφανώς επικαλέστηκε το ομώνυμο άσμα της Χαρούλας Αλεξίου για να επανέλθει το «Σύνορο» ως προαπαιτούμενο για την εύρυθμη λειτουργία του συστήματος εξουσίας στην Κουμουνδούρου, αλλά με προσευχές δεν γίνεται δουλειά.

Την ώρα της μεγάλης κόντρας επέλεξαν και οι ιστορικοί ηγέτες της Αριστεράς εκτός Περισσού να χτυπήσουν. Ο πρώτος, σεβάσμιος γέροντας, ο Λεωνίδας Κύρκος, που ζήτησε τη συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ. Ο νεαρός Αλέξης έπεσε στην παγίδα. Αντέδρασε σχεδόν ωμά. Λάθος. Ο δεύτερος, πρώην ΠΑΣΟΚ, μετά αριστερός, στη συνέχεια υποψήφιος για το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας εκ μέρους της Δεξιάς, αντικομμουνιστής ως προς το ΚΚΕ, ο Νίκος Κωνσταντόπουλος, ζήτησε κι αυτός συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ. Το πράγμα ήρθε κι έδεσε. Στην Κουμουνδούρου σήμανε συναγερμός. Οι δημοσκόποι ένας ένας με το κεφάλι σκυμμένο άρχισαν να αποχωρούν από τη φιέστα των ποσοστών, ψελλίζοντας μερικές κοινότοπες δικαιολογίες.

Η διύλιση του κώνωπα και η κατάποση της καμήλου

Σήμερα στην πλατεία Κουμουνδούρου ομιλούν ακόμη και για κίνδυνο διάσπασης. Προσοχή, διάσπαση σε μία πολιτική φούσκα, αφού η άνοδος των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ ποτέ δεν επιβεβαιώθηκε εκλογικά. Αναρτήθηκαν απλώς στα ντάτζιμπάο των δημοσκόπων. Τα ποσοστά αυτά έπαιζαν στο πολιτικό χρηματιστήριο της οδού Βαλαωρίτου, άντε και της Βουκουρεστίου, αλλά ποτέ σε πραγματικές συνθήκες κάλπης. Με λίγα λόγια ένας κομματικός μηχανισμός, που είδε τον εαυτό του να γιγαντώνεται στον παραμορφωτικό καθρέφτη, αντέδρασε στην πρώτη δυσκολία με ανακλαστικά πολιτικού κομπάρσου.

Ήδη στην Κουμουνδούρου αναμένεται να τεθεί το ζήτημα της μη συμμετοχής στις επόμενες εκλογές των πυλώνων της κοινουβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, που λειτουργούν ως άτυπο διευθυντήριο. Του Αλέκου Αλαβάνου (που ήδη σε ανύποπτο χρόνο έχει δηλώσει πως δεν θα είναι υποψήφιος), του Δραγασάκη και του Λαφαζάνη. Αυτό τουλάχιστον υποδεικνύει το καταστατικό του κόμματος και, όπως γνωρίζουν οι παλαιότεροι, όλες οι διασπάσεις στην Αριστερά έγιναν με την επίκληση των εκάστοτε κομματικών καταστατικών. Ο Αλέξης Τσίπρας γνωρίζει πως δεν θα βγει νικητής από μία τέτοια διαδικασία, όπως όμως ξέρει ότι ούτε το σύστημα Αλαβάνου θα επικρατήσει. Αυτή είναι η μοίρα της ρωμαϊκής διαρχίας. Το ζήτημα είναι εάν η Αριστερά του 3% –που πίστεψε πως ενηλικιώθηκε για να διεκδικήσει το 18%–, ακόμη και να είναι πρώτο κόμμα της αντιπολίτευσης (αυτό λέγεται follies des grandeurs), είναι σε θέση να παραμείνει ψύχραιμη στην κατηφόρα που είναι ορατή. Διότι κανείς δεν της φταίει για το έλλειμμα διαχειριστικής ικανότητας που επέδειξε στα χρόνια του «γαλάζιου σφυροδρέπανου», που κυριάρχησε στην ελληνική πολιτική σκηνή από το 1997 έως και προ ολίγων εβδομάδων. Άλλωστε, όποιος ανεβαίνει γρήγορα θα έχει οπωσδήποτε ανώμαλη προσγείωση. Πρόκειται για νόμο της ίδιας της ζωής.