Καθώς η μάχη για την πρώτη θέση έχει με βάση όλες τις δημοσκοπήσεις κριθεί, το τελικό δίλημμα αυτών των εκλογών, που θα καθορίσει και τη δυναμική της επόμενης μέρας και εν πολλοίς και τη σύνθεση της επόμενης κυβέρνησης, είναι αν στην τρίτη θέση θα βρεθεί το Ποτάμι ή η Χρυσή Αυγή. Αν θα έρθει τρίτη μια ευρωπαϊκή μεταρρυθμιστική δύναμη, που είναι κάθετα απέναντι στο πελατειακό κράτος, ή ένα νεοναζιστικό κόμμα η άνοδος του οποίου στην τρίτη θέση (ενώ η ηγεσία του βρίσκεται κατηγορούμενη για βαριά εγκλήματα στη φυλακή), θα μας απομακρύνει από την Ευρώπη και θα παγιώσει την παρουσία του νεοναζισμού στην πολιτική μας ζωή.
Η σημασία της τρίτης θέσης δεν εξαντλείται μόνο στην αρχική εντύπωση, αν και αυτή για την εικόνα της χώρας και μελλοντική διαπραγμάτευση με τους εταίρους δεν είναι καθόλου αδιάφορη. Η πιο ουσιαστική πλευρά αφορά όμως την εσωτερική δυναμική της κυβέρνησης που θα σχηματιστεί. Μια ισχυρή μεταρρυθμιστική δύναμη στην τρίτη θέση μπορεί να διαπραγματευτεί πολύ αποτελεσματικότερα ουσιαστικά θέματα, όπως είναι για παράδειγμα το κομματικό κράτος.
Το γνωστό 4-2-1 της συγκυβέρνησης οδήγησε στη διαιώνιση του πελατειακού κράτους και έδωσε το μήνυμα στους πολίτες ότι δεν υπάρχει καμία αλλαγή στη νοοτροπία των κυβερνώντων. Η στάση τους αυτή θύμισε την αντίληψη των Βουρβώνων, όταν επέστρεψαν στην εξουσία μετά την παλινόρθωση, για τους οποίους ο Ταλλεϋράνδος είχε πει ότι «τίποτα δεν έμαθαν και τίποτα δεν ξέχασαν». Επρόκειτο για μια στάση καθοριστική για την τελική αποτυχία της κυβέρνησης Σαμαρά να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις και να αρχίσει να βγάζει την χώρα από την κρίση.
Το Ποτάμι δηλώνει ότι η στελέχωση του κρατικού μηχανισμού με αξιοκρατικά και όχι κομματικά κριτήρια [1] θα είναι από τα θεμελιώδη θέματα που θα θέσει στην μελλοντική συζήτηση για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας. Αυτό και η αδιαπραγμάτευτη επιμονή στην παραμονή της χώρας στην Ευρώπη και το Ευρώ, που θα καθορίσει και το βασικό περίγραμμα της κυβερνητικής πολιτικής της επόμενης κυβέρνησης. Γιατί αν υπάρξει συνέχιση του Ευρωπαϊκού προγράμματος, ό,τι μορφή κι αν έχει αυτό, πολύ μεγάλο μέρος του ασυνάρτητου προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ θα εκπαραθυρωθεί πριν καν αρχίσει να εφαρμόζει πολιτικές η επόμενη κυβέρνηση.
Αν η χώρα θα προστατευτεί από τα χειρότερα θα καθοριστεί συνεπώς από την απόφαση που θα πάρουν οι αναποφάσιστοι στις επόμενες μέρες. Αν το Ποτάμι, που για την ώρα προηγείται δημοσκοπικά ενισχυθεί ή αν η Χρυσή Αυγή (που έχει κάποιες ψήφους που δεν φαίνονται, μια που ιστορικά τα ακροδεξιά κόμματα πάντα υποαντιπροσωπεύονταν στις δημοσκοπήσεις), στην κάλπη μέσα περάσει μπροστά για μερικές χιλιάδες ψήφους. Πρόκειται για μια πτυχή των επερχόμενων εκλογών που θα είναι κρίσιμη για την πορεία της χώρας στα επόμενα χρόνια. Απολύτως κρίσιμη.
[1] Πρέπει να σας πω ως Πρόεδρος της Δράσης, που πρώτη εισήγαγε ως κεντρικό της σύνθημα τη φράση «πολίτες όχι πελάτες», συμφωνώ απολύτως με τη θέση αυτή και η υιοθέτησή της από το Ποτάμι ήταν ένας από τους βασικούς λόγους που μας ώθησε να αποφασίσουμε να το στηρίξουμε στις εκλογές αυτές και να προτρέψουμε 25 στελέχη μας να κατέβουν στους συνδυασμούς του Ποταμιού.
13°
