Για πρώτη φορά, κάθε καταναλωτής θα ξέρει με ακρίβεια τι πληρώνει στον πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας και σε ποιο είδος τιμολογίου βρίσκεται, καθώς εισάγεται χρωματική σήμανση, για κάθε τύπο τιμολογίου (μπλε τα σταθερά, πράσινο το ειδικό τιμολόγιο, κίτρινο τα κυμαινόμενα και πορτοκαλί τα δυναμικά).
Με τον νόμο 5066/2023, θεσπίστηκε το ειδικό τιμολόγιο (με πράσινη σήμανση), το οποίο έχει κοινά χαρακτηριστικά για όλους τους παρόχους. Βασικά του πλεονεκτήματα είναι πως η τελική τιμή θα είναι γνωστή την 1η ημέρα κάθε μήνα κατανάλωσης, καθώς και ότι θα διευκολύνει τους καταναλωτές να συγκρίνουν τις τιμές μεταξύ των παρόχων, δίνοντας κατ' αυτό τον τρόπο τη δυνατότητα στον καταναλωτή να κάνει την πιο συμφέρουσα επιλογή.
Συνεχίζονται οι στοχευμένες επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας
Παράλληλα με το ειδικό, πράσινο, τιμολόγιο, το 2024 θα συνεχιστούν οι στοχευμένες επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας των Κοινωνικά Ευάλωτων καταναλωτών, δηλαδή των δικαιούχων του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ), με σκοπό οι συμπολίτες μας, που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη, να απολαμβάνουν προσιτές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, σε επίπεδα προ ενεργειακής κρίσης.
Επίσης, το πρώτο τρίμηνο του 2024 θα υπάρξει, για πρώτη φορά, έκτακτη ενίσχυση ύψους 45-480 ευρώ στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας για τους ενεργειακά ευάλωτους συμπολίτες μας (περίπου 1,2 εκατ. νοικοκυριά) που θερμαίνονται με ηλεκτρισμό, με αποτέλεσμα και για αυτή την ευρεία κατηγορία καταναλωτών οι τελικές χρεώσεις να «κατεβαίνουν» στο επίπεδο που βρίσκονταν πριν την ενεργειακή κρίση, στο πρώτο τρίμηνο του 2024.
Ερωτήσεις και απαντήσεις για νέα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας
Απαντήσεις σε μερικά βασικά ερωτήματα που προκύπτουν για τα νέα τιμολόγια ρεύματος στη χαμηλή τάση που αφορούν σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις:
Γιατί έχουμε τόσα πολλά τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος;
Γιατί οι πάροχοι έχουν το δικαίωμα να έχουν όσα τιμολόγια θέλουν. Επίσης, γιατί η φύση του συστήματος αγορών ηλεκτρικής ενέργειας που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σύνθετη. Υπάρχει μία αγορά χονδρικής που η τιμή είναι κυμαινόμενη (αλλάζει διαρκώς, ανά ημέρα και ώρα). Υπάρχουν οι πάροχοι λιανικής, που αγοράζουν στη χονδρική και πωλούν στη λιανική, με πολλές διαφορετικές, εμπορικές πολιτικές. Επιπλέον, γιατί οι ανάγκες και οι επιθυμίες των καταναλωτών είναι πολύ διαφορετικές, ανάλογα με το προφίλ κάθε καταναλωτή (νοικοκυριό, επιχείρηση, ενεργοβόροι καταναλωτές κ.λπ.).
Τι είδους τιμολόγια υπάρχουν;
Καταρχάς, υπάρχουν τριών ειδών τιμολόγια (σταθερά, κυμαινόμενα και δυναμικά) και ο καταναλωτής (είτε πρόκειται για νοικοκυριό είτε για επιχείρηση) επιλέγει αυτό που κρίνει ότι είναι το πιο συμφέρον για εκείνον. Πιο συγκεκριμένα:
Σταθερά είναι τα τιμολόγια ορισμένου χρόνου, με σταθερή τιμή χρέωσης για όλη την περίοδο της σύμβασης.
Κυμαινόμενα, είναι τα τιμολόγια, τα οποία είναι συνδεδεμένα με την τιμή της χονδρεμπορικής στο Χρηματιστήριο ενέργειας. Αυτά, διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες: i. με καθορισμό τιμής εκ των προτέρων της περιόδου κατανάλωσης και ii. με καθορισμό τιμής εκ των υστέρων.
Δυναμικά, τα οποία αφορούν στη δυνατότητα δυναμικής τιμολόγησης, με διαφορετικές τιμές -ακόμα και μέσα στη διάρκεια της ημέρας- με βάση τις τιμές της αγοράς. Προϋπόθεση για την επιλογή αυτών των τιμολογίων συνιστά η λειτουργία έξυπνου τηλεμετρούμενου μετρητή στην παροχή των καταναλωτών.
Για τη διευκόλυνση του καταναλωτή, τα τιμολόγια συνδέθηκαν με ένα χρώμα. Με το μπλε τα σταθερά, με το κίτρινο τα κυμαινόμενα και με το πορτοκαλί τα δυναμικά.
Σε αυτά τα τιμολόγια προσθέτουμε ειδικό τιμολόγιο, πράσινου χρώματος, που το ειδικό χαρακτηριστικό του είναι πως η δομή του θα είναι απλή και κοινή, επιτρέποντας τη συγκρισιμότητα, για όλους τους παρόχους. Σε αυτό θα μεταπέσουν όλοι οι καταναλωτές, την 1η Ιανουαρίου του 2024, οι οποίοι δεν θα έχουν επιλέξει -μέσα στο 2023- κάποιο συγκεκριμένο είδος τιμολογίου για τη μετάβασή τους την 1.1.2024. Ωστόσο, με μία απλή δήλωση στον πάροχό τους έως 31/01/2024, μπορούν να παραμείνουν στο προηγούμενο τιμολόγιο. Επίσης, για όποιες αλλαγές τιμολογίων γίνουν στη συνέχεια ακολουθείται η συνήθης διαδικασία. Σημειώνεται πως το ειδικό, πράσινο τιμολόγιο, που θα διατίθεται από κάθε πάροχο, θα είναι ομοιόμορφο για όλους τους παρόχους.
Για ποιο λόγο εισάγεται αυτό το ειδικό, πράσινο τιμολόγιο;
Το βασικό πλεονέκτημα του πράσινου τιμολογίου είναι πως διευκολύνει, για πρώτη φορά, τη σύγκριση των τιμών μεταξύ παρόχων και τη διαφανή και απλοποιημένη πληροφόρηση των καταναλωτών για τις τιμές των παρόχων. Την 1η ημέρα κάθε μήνα, η τιμή χρέωσης θα ανακοινώνεται στην ιστοσελίδα του εκάστοτε παρόχου και θα κοινοποιείται στην ΡΑΑΕΥ. Ο καταναλωτής θα γνωρίζει, στις αρχές του μήνα, τί πληρώνει στον πάροχο ηλεκτρικού ρεύματος, για τον επόμενο μήνα και το κυριότερο, τί τιμές προσφέρουν, όλοι οι υπόλοιποι πάροχοι.
Στο πράσινο τιμολόγιο η τιμή μέσα στο μήνα θα αλλάζει;
Όχι, ο καταναλωτής θα βλέπει μία τιμή κάθε 1ητου μήνα, η οποία θα είναι «κλειδωμένη» για όλη τη διάρκεια του μήνα.
Μπορεί ο καταναλωτής να επιλέξει κάποιο άλλο τιμολόγιο από αυτό που έχει;
Ναι, ο καταναλωτής έχει τη δυνατότητα οποτεδήποτε το επιθυμεί να επιλέξει οποιοδήποτε προσφερόμενο τιμολόγιο, υπογράφοντας νέα σύμβαση με τον πάροχο της επιλογής του. Μόνη εξαίρεση αποτελούν τα σταθερά τιμολόγια, που από τη φύση τους έχουν μακροχρόνιες συμβάσεις. Η αλλαγή παρόχου ή τιμολογίου προμήθειας, δηλαδή, γίνεται οποτεδήποτε και δεν συνεπάγεται δικαίωμα αποζημίωσης του παρόχου λόγω της πρόωρης αποχώρησης του πελάτη, εκτός των περιπτώσεων διακοπής σύμβασης τιμολογίου σταθερής τιμής.
Γιατί έχουμε διαφορετικά χρώματα στα τιμολόγια;
Για να διευκολυνθεί ο καταναλωτής, να κατανοήσει τη φύση των πολλών, διαφορετικών τιμολογίων, ώστε να μπορεί να συγκρίνει, καλύτερα, τα τιμολόγια μεταξύ των παρόχων.
Δεν είναι το σύστημα αυτό πολύ «μπερδεμένο»;
Ναι, το Ευρωπαϊκό σύστημα ενέργειας είναι πολυσύνθετο και για τον καταναλωτή είναι λογικό ότι δεν υπάρχει χρόνος και διάθεση να ασχολείται, διαρκώς, με τον ποιον πάροχο θα επιλέξει. Γι’ αυτό και εισάγεται το «πράσινο» τιμολόγιο, στο οποίο χωρίς να ασχολείται, ιδιαιτέρως, ξέρει τα δύο πιο θεμελιώδη που τον ενδιαφέρουν: Πρώτον, ποια είναι η τιμή τον επόμενο μήνα και δεύτερονποιος είναι ο πιο φθηνός τον επόμενο μήνα.
Θα πρέπει να αλλάζω κάθε μήνα πάροχο για να βρω τον φθηνότερο;
Έχετε το δικαίωμα να το κάνετε. Στο πράσινο τιμολόγιο, παρακολουθείτε ποιος πάροχος είναι ο φθηνότερος κάθε μήνα και αν δεν είστε ευχαριστημένος κάποιον μήνα ή μετά από κάποιους μήνες με τις τιμές που δίνουν οι πάροχοι, μπορείτε πάντα να αλλάξετε. Είναι λογικό ο καταναλωτής να μην μπαίνει στη διαδικασία, διότι είναι ταλαιπωρία, να αλλάξει πάροχο για μία διαφορά της τάξεως του 1-2 ευρώ το μήνα. Είναι, επίσης, λογικό ότι αν βλέπει πως κάποιος είναι συστηματικά ακριβός, τον αφήνει και πάει σε κάποιον που είναι συστηματικά πιο φθηνός.
Γιατί εγώ που έχω σταθερό μπλε τιμολόγιο σε συγκεκριμένο πάροχο, δεν μπορώ να κάνω σύγκριση τιμών με τους υπόλοιπους παρόχους;
Σε αντίθεση με το ένα ειδικό (πράσινο) τιμολόγιο ανά πάροχο, στις υπόλοιπες κατηγορίες τιμολογίων, οι πάροχοι μπορούν να παρέχουν περισσότερα του ενός τιμολόγια σε κάθε κατηγορία, συνδεδεμένα, πολλές φορές, είτε με υπηρεσίες είτε και με άλλα προϊόντα είτε με συνδυασμό αυτών. Επιπλέον, το ύψος του παγίου μπορεί να διαφέρει, σημαντικά, ανά πάροχο, γεγονός που μειώνει το βαθμό συγκρισιμότητας των προσφερόμενων τιμών ενέργειας. Για τους λόγους αυτούς, η καθιέρωση του πράσινου τιμολογίου, καθιστά πιο άμεση, εύκολη και διαφανή τη σύγκριση των τιμολογίων των διαφορετικών παρόχων.
Θα είναι διαθέσιμο κάποιο εργαλείο επαλήθευσης και σύγκρισης τιμών;
Στους λογαριασμούς ρεύματος (ηλεκτρονικούς και έντυπους) και στα άλλα μηνύματα και e-mails που θα αποστέλλουν οι πάροχοι στους καταναλωτές, θα υπάρχει πλέον και ο κωδικός QR (θα σκανάρεται και θα διαβάζεται μέσω έξυπνου κινητού) και link, τα οποία θα παραπέμπουν στον ιστότοπο δημοσίευσης του εργαλείου σύγκρισης τιμών της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ). Εκεί, οι καταναλωτές θα μπορούν να ενημερώνονται, κάθε μήνα για την τιμή του ειδικού, κοινού τιμολογίου του παρόχου τους και να τη συγκρίνουν με το σύνολο των προσφερόμενων τιμολογίων.
