Με τον Μίμη Δομάζο και την κόρη του, Πόπη Δομάζου, στον Βοτανικό

Την πρώτη φορά που συνάντησα τον «στρατηγό» του ελληνικού ποδοσφαίρου, μας ξεναγούσε στον χώρο του σταδίου Απόστολος Νικολαΐδης, στα αποδυτήρια της ομάδας που έζησε το έπος που έγραψε ο Παναθηναϊκός στο Wembley, το 1971. Διηγούταν με πάθος κάποιες από τις αξέχαστες ποδοσφαιρικές στιγμές του στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας. «Εμείς τότε παίζαμε μέχρι να σβήσουν οι προβολείς. Το γήπεδο δεν είχε καμία σχέση με το τωρινό. Μόνος μου έμπαινα στο κέντρο και το “όργωνα”. Δεν ήταν καθόλου “εύκολο” το γήπεδο για τα πόδια μας. Θυμάμαι τη φράση που μας έλεγε ο προπονητής Φέρεντς Πούσκας “Αν δεν μπορείτε να παίξετε σε τέτοιο γήπεδο, αλλάξτε επάγγελμα”», ήταν τα πρώτα λόγια του Μίμη Δομάζου.

Πόπη Δομάζου και Μίμης Δομάζος: Ραντεβού στο νέο γήπεδο του Παναθηναϊκού στον Βοτανικό

Αυτή τη φορά δίνουμε ραντεβού Τρίτη μεσημέρι, μια μέρα μετά το πρώτο αθηναϊκό ντέρμπι της νέας σεζόν Super League, Παναθηναϊκός - ΑΕΚ που έληξε 1-2, στο εργοτάξιο του νέου γηπέδου του Παναθηναϊκού. Εδώ που τώρα μεταμορφώνεται ο Βοτανικός, στο πλαίσιο της διπλής ανάπλασης, στο γήπεδο που για εκείνον αποτελεί όνειρο ζωής που παίρνει σάρκα και οστά. Φτάνει με την κόρη του, Πόπη Δομάζου, υποψήφια δημοτική σύμβουλο με τον Κώστα Μπακογιάννη και Πρόεδρο του Αθήνα 9.84 αλλά και την γυναίκα του Ηώ Θεοδώρου, είναι χαμογελαστός και μας χαιρετά με εγκαρδιότητα. Οι άνθρωποι του εργοταξίου τον χαιρετούν και φωτογραφίζονται μαζί του. Έχει συνηθίσει, άλλωστε, μέχρι και σήμερα να τον αναγνωρίζουν παντού, μικροί και μεγάλοι.

Η Ηώ είναι εντυπωσιακή, ο ορισμός της ήρεμης δύναμης, κάτι που καταλαβαίνεις από τα πρώτα λεπτά που συζητάς μαζί της. Δεν λέει πολλά, δεν της αρέσει αλλά λάμπει όταν κοιτάει την κόρη και τον σύζυγό της. Γνωρίστηκαν Μάιο ανήμερα του Πάσχα σε κοινή παρέα και μετά στον Ζυγό, τη γνωστή μπουάτ στην Πλάκα που διατηρούσε ο Μίμης Δομάζος με τον Νίκο Παπαμιχαήλ, προέκυψε η κουμπαριά τους με τον Γιάννη Πάριο.

Η κόρη τους μεγάλωσε σε μια αθλητική οικογένεια. Ο παππούς της άκουγε κλασική μουσική, το πέρασε στην μητέρα της και εκείνη στην πορεία σε αυτή. Είχε γνωρίσει καλλιτέχνες στο Ζυγό όπως τον Μίμη Πλέσσα, Δημήτρη Μητροπάνο, Χάρις Αλεξίου, Χάρη Κλυνν και πολλούς άλλους. Λατρεύει το Μοναστηράκι και του Ψυρρή, εκεί συχνάζει μέχρι κι σήμερα, κοντά στο πατρικό της μαμάς της, ενώ οι Αμπελόκηποι σημαίνουν για εκείνη το άλφα και το ωμέγα. Μεγαλώνοντας βρισκόταν πάντα γύρω από την προσφορά. Είναι τέως Πρόεδρος στην Ανώνυμη Αναπτυξιακή  Εταιρεία Μηχανογράφησης και Επιχειρησιακών Μονάδων ΟΤΑ του Δήμου Αθηναίων (ΔΑΕΜ), δημοσιογράφος και ραδιοφωνική παραγωγός. Σπούδασε δημοσιογραφία στη σχολή του AΝΤ1 και Γεωπονία και Αρχιτεκτονική τοπίου ενώ το αγαπημένο της πράσινο στην Αθήνα όπως μου λέει χαρακτηριστικά είναι το τριφύλλι.

Αφού περιηγούμαστε στο έργο που ξεκίνησε, τινάζουμε τα παπούτσια μας που έχουν γεμίσει με χώμα και κατευθυνόμαστε στο αυτοκίνητό του.

Συνέντευξη με την Πόπη Δομάζου

Η ενασχόληση με τα κοινά πότε προέκυψε; Γιατί μπήκατε στη διαδικασία να διεκδικήσετε το εκλέγεσθαι;
Βρισκόμουν πάντα γύρω από τα κοινά και την προσφορά τόσο μέσα από παρουσιάσεις όσο και μέσα από διάφορες δράσεις στις οποίες μου δινόταν η δυνατότητα να συμμετάσχω  λόγω της δουλειάς μου. Δεν ήταν κάτι ξαφνικό, ήρθε κάπως φυσιολογικά αυτή η συνέχεια. Ο δήμαρχος μου έκανε την τιμητική πρόταση το 2019, όταν είχαμε βρεθεί σε παρουσίαση του πατέρα μου για το βιβλίο του «Μυστικά και... άλλες αποκαλύψεις». Νιώθω περήφανη για αυτή την ευκαιρία και κυρίως που συνεχίζω να κάνω ακόμη περισσότερα πράγματα στον Δήμο της Αθήνας.

Tι συμβαίνει με τους αθλητικούς χώρους στην Αθήνα σήμερα; Τι θα κάνει ο Δήμος για να βελτιώσει την κατάσταση που επικρατεί;
Η δουλειά έχει ξεκινήσει από τα μικρά και γίνονται μεγάλα βήματα. Δίνουμε τη δυνατότητα σε όλα τα παιδιά να έχουν έναν χώρο άθλησης κοντά τους, συνεχίζουμε να στηρίζουμε τον ερασιτεχνικό αθλητισμό και θέτουμε ως στόχο την προσέλκυση μεγάλων διοργανώσεων με σκοπό να προβάλουμε την Αθήνα διεθνώς. Θέλουμε κάθε γειτονιά να διαθέτει το δικό της  γήπεδο. Για τον λόγο αυτό ανακαινίσαμε 24 ανοιχτά γήπεδα και συνεχίζουμε, καθώς στόχος μας είναι μέχρι το 2023 να αναβαθμίσουμε πάνω από το 80% των ανοιχτών αθλητικών μας εγκαταστάσεων. Υλοποιούμε τις νέες εγκαταστάσεις ερασιτεχνικού αθλητισμού του Δήμου Αθηναίων επιφάνειας 4.800 τ.μ. στον Ελαιώνα βάσει του σχεδιασμού που υπάρχει στο έργο της διπλής ανάπλασης. Η αναβάθμιση των αθλητικών χώρων στην Αθήνα συνεχίζεται, οι παρεμβάσεις γίνονται βήμα βήμα, με σχέδιο και επιμονή. Ο αθλητισμός αποτελεί ένα ζωντανό, δυναμικό κομμάτι της κοινωνίας και εμείς θέλουμε και μπορούμε να κάνουμε πολλά περισσότερα γύρω από αυτό ώστε να αποκτήσει η πόλη μας σύγχρονους και ελκυστικούς χώρους άθλησης σε κάθε γειτονιά.

Ο Βοτανικός είναι προσωπικό στοίχημα; Πώς κυλάει η εξέλιξη του νέου γηπέδου;
Ο Βοτανικός είναι στοίχημα όλων μας. Από τη στιγμή που το πίστεψε ο δήμαρχος, το κάνει πραγματικότητα. Πρόκειται για ένα δύσκολο έργο. Με ρωτάνε συχνά οι Αθηναίοι για το πότε θα είναι έτοιμο. Οι πρόδρομες εργασίες έχουν ήδη ξεκινήσει. Κάτι που διαπιστώνετε κι εσείς οι ίδιοι ευρισκόμενοι στο εργοτάξιο του Βοτανικού. Οι απαραίτητες υπογραφές έχουν μπει (19 Μαΐου 2023) και το γήπεδο έχει συμβασιοποιηθεί. Στόχος είναι να ολοκληρωθούν τα έργα υποδομών και το πράσινο στον Ελαιώνα έως το 2025 και στη συνέχεια να ολοκληρωθεί το νέο γήπεδο του Παναθηναϊκού έως τον Μάιο του 2026. Χρειάζεται υπομονή και θα γίνει το πράσινο όνειρό μας πραγματικότητα, για να πάει η μεγάλη αυτή ομάδα ακόμη πιο ψηλά. 

Νιώθετε πώς ο Βοτανικός είναι χρέος προς τον πατέρα σας;
Δεν νιώθω πώς ο Βοτανικός είναι χρέος στον πατέρα μου, αλλά χρέος στο μεγάλο όνειρο των Παναθηναϊκών. Κάθε μεγάλη ομάδα στο εξωτερικό έχει και ένα μεγάλο γήπεδο, ο Παναθηναϊκός είναι μεγάλη ομάδα και της αξίζει ένα γήπεδο διαμάντι. Περιμένω με χαρά, ενθουσιασμό και συγκίνηση να κόψουμε όλοι μαζί την κορδέλα και να ζήσουμε μοναδικές στιγμές.

Έχετε ως γυναίκα αντιμετωπίσει διακρίσεις στον χώρο της πολιτικής, τη «γυάλινη οροφή»;
Μια δίκαιη και συμπεριληπτική κοινωνία οφείλει να εντάσσει όλους τους πολίτες της με ίσους όρους χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς. Και μπορεί τα τελευταία χρόνια να έχουν γίνει προσπάθειες προς την κατεύθυνση της ισότητας αλλά χρειάζονται ακόμα να γίνουν πολλά βήματα. Ο χώρος της πολιτικής δε θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση οφείλει όμως να γίνει το πρώτο πεδίο απάλειψης διακρίσεων εξαιτίας των δύο φύλων. Για να σπάσουμε τη γυάλινη οροφή χρειάζεται δουλειά, θέληση και αποφασιστικότητα λέξεις όλες γένους θηλυκού.  

Είστε αρκετά ενεργή στα social media. Πιστεύετε ότι οι προεκλογικές καμπάνιες στα σόσιαλ επαρκούν για να κινητοποιήσουν την Gen Z να ψηφίσει; 
Προφανώς ως δημοσιογράφος είμαι πολύ ενεργή στα social media, διαβάζοντας τα σχόλια, απαντώντας και κρατώντας επαφή με τους διαδικτυακούς μου φίλους. Η Gen Z δεν είναι μόνο μια γενιά «συνδεδεμένη». Σίγουρα έχει έντονη παρουσία και αλληλεπίδραση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Η προσέγγισή της με όρους καθαρά απολιτίκ επικοινωνίας δεν πιστεύω ότι μπορεί να τους οδηγήσει στην κάλπη, χρειάζονται να ακούσουν το όραμα και το σχέδιο του καθενός. Χρειάζονται και αυτοί, πέρα από την ψηφιακή εικόνα, να δούνε και την πραγματική σου εικόνα ώστε να σε αξιολογήσουν και να πειστούν να συμμετέχουν στις εκλογές.

Σε ποιο απ’ όλα τα ζητήματα που αφορούν τους δημότες της Αθήνας αφιερώσατε περισσότερο τον χρόνο σας και γιατί;
Ως δημοσιογράφος έχω μάθει να τρέχω στην είδηση, όποια και να είναι. Κάπως έτσι λειτουργώ και ως υποψήφια δημοτική σύμβουλος. Δουλεύουμε σε κάθε γειτονιά. Στόχος μου είναι να βρεθώ δίπλα σε κάθε Αθηναίο πολίτη και να τον ακούσω. Γιατί αυτό είναι το στοίχημα αυτών των εκλογών. Να ακούσουμε τους πολίτες και τα προβλήματά τους. Να αφουγκραστούμε τις ανάγκες της κοινωνίας. Και να δώσουμε λύσεις. Σοβαρές, εμπεριστατωμένες, εφαρμόσιμες και πάνω από όλα εξυπηρετικές για τον Αθηναίο.

Τι χρειάζεται να αλλάξει στην Αθήνα και ποια ήταν τα λάθη που έγιναν;
Από τον Σεπτέμβριο του 2019 θέσαμε τον πήχη ψηλά και καταφέραμε να αλλάξουμε πολλά. Υπάρχουν όμως ακόμα περισσότερα που πρέπει να γίνουν. Προφανώς και όλα τα προβλήματα δεν μπορούν να λυθούν σε μια μέρα. Αναγνωρίζουμε τις παραλείψεις και δεν υποτιμούμε τις αδυναμίες και τις καθυστερήσεις που εμφανίζονται. Το έργο μας όμως συνεχίζεται, προχωράμε μπροστά με ένα σύγχρονο πρόγραμμα αξιοποιώντας όλες τις δυνατότητες που έχουμε. Η Αθήνα είναι μια ιδιαίτερη πόλη με πολλές ανάγκες, γι’ αυτό και η ευθύνη είναι μεγάλη. Θέλουμε μια πόλη με λιγότερα προβλήματα στις μετακινήσεις, περισσότερο πράσινο, φιλική και ασφαλή για όλους.   

Εάν εκλεγείτε ποιο είναι το όραμα; Πώς βλέπετε την πορεία σας στον 9,84, τι δεν έχετε πετύχει ακόμη που θα προσπαθήσετε γι’ αυτό;
Έχουν περάσει δύο χρόνια από την τιμητική πρόταση του Κώστα Μπακογιάννη να αναλάβω την προεδρία του ιστορικότερου σταθμού της πόλης. Το ραδιόφωνο είναι το δεύτερο σπίτι μου, το γνωρίζω καλά λόγω της επαγγελματικής μου δραστηριότητας, οπότε μπορώ να σας πω με σιγουριά πως η τοποθέτησή μου στη θέση αυτή αποτέλεσε για μένα μια φυσική συνέχεια. Έχουμε δημιουργήσει μια εξαιρετική ομάδα με ανθρώπους που γνωρίζουν πολύ καλά το συγκεκριμένο πεδίο, με όρεξη και μεράκι. Δουλέψαμε μεθοδικά το σχέδιο της εξωστρέφειας και δημιουργήσαμε ένα ραδιόφωνο που βρίσκεται κοντά στον δημότη. Εκτός από την έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση και το μουσικό πρόγραμμα, δημιουργήσαμε δράσεις σε όλες τις γειτονιές της Αθήνας, θέλαμε ένα ραδιόφωνο να αλληλοεπιδρά με τον πολίτη, διοργανώσαμε μεγάλες παραγωγές στις οποίες κύριο μέλημά μας ήταν να μπορούν να συμμετέχουν σε αυτές όλες και όλοι. Αυτά τα δύο χρόνια στον Αθήνα 9.84, παρά τα εμπόδια, καταφέραμε με την ομάδα μου να κάνουμε πολλά. Έχουμε να κάνουμε ακόμα περισσότερα. Είμαι αποφασισμένη να συνεχίσω να δουλεύω σκληρά, με τόλμη, έμπνευση και αποφασιστικότητα.

Είπατε πρόσφατα σε συνέντευξη σας ότι το όνομα σας δεν άνοιγε πάντα πόρτες. Δέχεστε ακόμη σχόλια για το ότι είστε «η κόρη του Δομάζου»; Πώς επηρέασε την πολιτική σας καριέρα μέχρι σήμερα αυτό; 
Έτσι γεννήθηκα, είμαι η κόρη του Δομάζου. Το όνομα αυτό και ανοίγει και κλείνει πόρτες. Έχω προσπαθήσει πολύ για να τα καταφέρω και να αναγνωρίζει  ο κόσμος τη δουλειά μου πρώτα ως Πόπη και όχι ως κόρη του Δομάζου. Αντιλαμβάνομαι ότι το επώνυμό μου κάποιες φορές  μπορεί γίνεται αντικείμενο συζήτησης αλλά ότι έχω καταφέρει το έχω καταφέρει με σκληρή δουλειά, δε μου χαρίστηκε τίποτα. 

«Δεν χορταίνω να ακούω τις μοναδικές στιγμές που εξιστορεί ο πατέρας μου! Γεννήθηκα μέσα στο Τριφύλλι...». Ποια είναι η αγαπημένη σας ιστορία που έχει σχέση με τον πατέρα σας.
Μια πολύ σημαντική στιγμή για εκείνον ήταν οι Ολυμπιακοί αγώνες και πάντα θυμάμαι να μας την  εξιστορεί με συγκίνηση. Ήμασταν και εμείς μέσα στο ΟΑΚΑ  με τη μητέρα μου, θέλαμε να ζήσουμε εκείνη τη στιγμή, να είμαστε δίπλα του, θυμάμαι τα έντονα συναισθήματα και την περηφάνια που ένιωσα γι’ αυτόν  Θα έλεγα ότι ήταν εξίσου μοναδικό με το Γουέμπλει για εκείνον. 

Υπήρξε στιγμή που να στεναχωρηθήκατε που βλέπατε τον μπαμπά σας να παίζει;
Δεν υπήρξε ούτε μια στιγμή. Είναι πάντα έντονα τα συναισθήματα αλλά ποτέ στεναχώρια. Δεν μου έλειψε ποτέ από το σπίτι για παράδειγμα γιατί ήμασταν συνέχεια δίπλα του στο γήπεδο. Η πιο δυνατή κοινή ποδοσφαιρική μας στιγμή ήταν χθες. Όλη η ομάδα μαζί, δηλαδή με Αντώνη Αντωνιάδη, Τότη Φυλακούρη, Βασίλη Κωνσταντίνου, πάμε πάντα γήπεδο και δεν χάνουμε αγώνα. Δεν τους χάνουν αυτά τα παιδιά με τίποτα και είμαι το γούρι τους. Αν κάποια στιγμή δεν προλαβαίνω να βρεθώ σε αγώνα επειδή τρέχω με το δήμο, με παίρνει τηλέφωνο ο μπαμπάς και μου λέει «δεν γίνεται να μην έρθεις, είσαι το γούρι». Καθόμαστε σε συγκεκριμένες θέσεις, Αντωνιάδης, Πόπη, Μίμης.

Συνέντευξη με τον Μίμη Δομάζο

Ξεκινήσατε στην Άμυνα Αμπελοκήπων, στη συνέχεια πήγατε στον Παναθηναϊκό. Πώς ήταν η Αθήνα και το ποδόσφαιρο τότε;
Η ατμόσφαιρα όταν παίζαμε μπάλα σε σχέση με σήμερα ήταν πιο ωραία. Ο κόσμος και οι αντίπαλοι καθόντουσαν μαζί στις κερκίδες εκείνη την εποχή. Εμείς δεν ήμασταν επαγγελματίες αλλά ερασιτέχνες, παίζαμε για τη φανέλα, την αξιοπρέπειά μας και για τον κόσμο. Παίζαμε πάρα πολύ δυνατά και οι μεν και οι δε. Δεν υπήρχαν φασαρίες. Αν γινόταν κάτι στην εξέδρα από φίλαθλο οι υπόλοιποι του έλεγαν «κάτσε κάτω». Δεν υπήρχαν οι φωτοβολίδες. Άλλαξαν οι εποχές, σήμερα είναι επαγγελματίες οι παίκτες, παίζουνε πιο πολύ για τα λεφτά.

Το παράθυρό μου ήταν στα 20 μέτρα από το γήπεδο. Έμενα εκεί που τώρα είναι το γήπεδο μπάσκετ στους Αμπελόκηπους. Από 10 χρονών ήμουν στο γήπεδο. Το ένα πέταλο και το άλλο απέναντι δεν υπήρχαν όταν έπαιξα εγώ, ήταν χώμα. Βάραγες την μπάλα και πήγαινε έξω. Έχω χτίσει, λοιπόν, και δυο εξέδρες (γελάει).

Τότε δεν υπήρχαν ακαδημίες. Η Άμυνα Αμπελοκήπων ήταν η πρώτη ομάδα που έπαιξα. Δεν υπήρχε γήπεδο για να κάνουμε προπόνηση. Ή πηγαίναμε στον Λυκαβηττό ή στις αλάνες ή κάναμε στον δρόμο προπόνηση. Το πρώτο μου δελτίο για να παίξω μπάλα το έκανα όταν ήμουν 13 ετών και έγραψαν ότι είμαι 2 χρόνια μεγαλύτερος για να φαίνομαι 15 και να μπορούν να μου το βγάλουν ώστε να παίξω. Στον Παναθηναϊκό έπαιξα το ’58 με υποσχετική. Η ομάδα μου με έδωσε με τη συμφωνία ότι θα έπαιζα το ’58 στην Άμυνα κι το ’59-’60 στον Παναθηναϊκό. Το πρώτο μου παιχνίδι με τον Παναθηναϊκό, ωστόσο, ήταν το ’58 που ήμουν ακόμα στην Άμυνα Αμπελοκήπων. Ήταν Κυριακή και το πρωί έπαιξα πρωτάθλημα με την Άμυνα Αμπελοκήπων, ενώ το απόγευμα έπαιξα στον αγώνα Παναθηναϊκός-ΑΕΚ για το κύπελλο Χριστουγέννων.

Όσο έπαιζα ποδόσφαιρο κοιμόμουν από τις 7 το απόγευμα. Κάθε Κυριακή κοίταζα να παίζω καλά και να κερδίζω γιατί εκείνη την εποχή μας έκαναν καζούρες. Τρεις μέρες δεν έβγαινα από το σπίτι μου για την καζούρα. Δεν την ήθελα, ακόμη και αυτή τη μία φορά τον χρόνο που χάναμε. Οι φίλαθλοι βάζανε σημαίες του Ολυμπιακού σε νεκροφόρα και κάνανε κηδεία. Με πείραζε όταν χάναμε από τους αντιπάλους όπως και όταν έχανα στην προπόνηση με τους συμπαίκτες μου.

Όταν μέναμε για μια εβδομάδα στο ξενοδοχείο με τους συμπαίκτες μου κάναμε τις πλάκες μας. Το ποδόσφαιρο το σκεφτόμασταν μόνο την παραμονή του αγώνα. Εγώ βέβαια προετοιμαζόμουν από τη Δευτέρα, όταν ήταν να παίξω την Κυριακή. Δεν νομίζω ότι υπάρχει άλλος παίκτης στην Ευρώπη που να προετοιμαζόταν έτσι, διότι εμένα με φυλάγανε. Ερχόταν και ένας και δύο παίκτες από πίσω μου για να μην πάρω την μπάλα. Τους έλεγε ο προπονητής πιάστε τον Δομάζο. Αν πιάσετε τον Δομάζο δεν θα παίξει καλά ο Παναθηναϊκός.

Αυτά όλα πέρναγαν από το μυαλό μου. Κάθε δευτερόλεπτο είχα στον νου μου τι θα κάνω μέσα στο γήπεδο. Ήταν δύσκολο, ήξερα πού ακριβώς θα βρω τον Αντωνιάδη για να του δώσω την μπάλα. Όταν πήγαινα σπίτι ήθελα να ξεκουράσω το μυαλό μου. Κοιμόμουν μια ώρα όχι για να ξεκουραστώ σωματικά, αλλά νοητικά. Το ποδόσφαιρο είναι το δευτερόλεπτο πριν έρθει η μπάλα.

Τότε επίσης κάναμε άλλη δουλειά για να ζήσουμε. Αν όμως κάναμε μια καλή μεταγραφή  –όχι μόνο εγώ, αλλά και άλλοι μεγάλοι παίκτες– μπορούσαμε να εξασφαλίσουμε καλή ζωή μέχρι και για τα εγγόνια μας. Ωστόσο, αυτή την πολυτέλεια δεν την είχαμε.

Ήσασταν ο ηγέτης του Παναθηναϊκού στη μεγαλύτερη στιγμή της ιστορίας του, όταν προκρίθηκε στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών κι αντιμετώπισε τον Άγιαξ του Γιόχαν Κρόιφ στο Γουέμπλεϊ, χάνοντας με 2-0. Τι θυμάστε πιο έντονα από αυτή τη στιγμή;
Δεν πιστεύαμε το σημείο που φτάσαμε. Κάναμε μια μεγάλη πορεία για να παίξουμε σε ένα τέτοιον τελικό και να τα βγάλουμε πέρα με αυτά τα μεγαθήρια που αντιμετωπίσαμε. Τότε ήταν πιο δύσκολο να πάει μια ελληνική ομάδα να παίξει στον τελικό από ό,τι σήμερα. Ήταν σαν παραμύθι για εμάς. Κανείς δεν μας ήξερε μέχρι τότε, κανείς δεν ήξερε ότι υπάρχει το ελληνικό ποδόσφαιρο. Από τη μέρα που έπαιξε ο Παναθηναϊκός εκεί μας μάθανε όλοι. Αυτή δεν είναι μόνο κορυφαία στιγμή για μένα. Είναι κορυφαία στιγμή για το ελληνικό ποδόσφαιρο. Ήμασταν 20 Ελληνόπουλα. Δεν υπήρχε ξένος παίκτης στην ομάδα μας. Ο μόνος ξένος ήταν ο Φέρεντς Πούσκας, ο προπονητής μας. Ήταν σαν να το πήραμε το κύπελλο.

Αν έπαιζε τώρα η ομάδα μας ξανά στον τελικό, έχοντας τα δικαιώματα που έχουν οι σημερινοί παίκτες, νομίζω ότι θα το παίρναμε. Οι ομάδες σήμερα, παρ’ όλο που αποτελούνται από επαγγελματίες παίκτες, δεν μπορούν να φτάσουν εκεί που φτάσαμε εμείς. Αυτό το ρεκόρ πιστεύω ότι καμία ελληνική ομάδα δεν θα μπορούσε να το φτάσει. Μακάρι όμως να γίνει, το εύχομαι για να ακουστεί ξανά το ελληνικό ποδόσφαιρο.

Εξακολουθείτε κάθε χρόνο να το «ζείτε» το ίδιο έντονα όπως τότε στις 2 Ιουνίου του 1971 που γιόρταζε όλη η Ελλάδα; Τι περιλαμβάνει ο εορτασμός κάθε χρονιάς;
Το ζω και το ζούμε όλοι οι παίκτες του Παναθηναϊκού το ίδιο έντονα κάθε χρόνο. Είναι η ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου για εμάς και πάντα συγκεντρωνόμαστε όλοι, το γιορτάζουμε, μιλάμε στα τηλέφωνα και θυμόμαστε εκείνη την έντονη στιγμή όλοι οι παίκτες μαζί. Κάποιο εθιμοτυπικό δεν έχουμε. 

Πολιτική, κοινωνία και ποδόσφαιρο. Μιλήστε μας για εκείνη την εποχή που το ποδόσφαιρο λειτουργούσε ως διέξοδος και «αποφόρτιζε» την ελληνική κοινωνία από πολιτικά πάθη και πληγές.
Ο κόσμος σήμερα έχει ανάγκη από διέξοδο, για αυτό και πάει στο γήπεδο. Εμείς δεν τα είχαμε αυτά. Δεν συνέβαινε τίποτα στον χώρο μας – και όχι μόνο στα παιδιά του Παναθηναϊκού, γενικά. Ήταν τότε όλοι αφοσιωμένοι στο ποδόσφαιρο. Οι φίλαθλοι ήθελαν απλώς να πάνε δυο ώρες να γιορτάσουν όλοι μαζί. Υπήρχε για εκείνους μόνο το πώς θα κερδίσει η ομάδα τους. Θυμάμαι βέβαια ότι ο κόσμος ερχόταν πιο πολύ για τους παίκτες κι όχι για τις ομάδες. Έλεγαν τα καλαμπούρια τους με τους αντιπάλους. Από τις 12:00 γέμιζε το γήπεδο ενώ παίζαμε στις τρεις. Άλλος έπαιρνε το τάβλι του και άλλος ένα σάντουιτς. Ξεχνιόντουσαν. Τώρα κάτι συμβαίνει και γίνονται όλα αυτά στο γήπεδο.

Οπαδική βία σήμερα και τότε. Τι θα μπορούσε να γίνει σήμερα για όλη αυτή την κατάσταση;
H oπαδική βία, από όπου και αν προέρχεται, αποτελεί πρόβλημα στον κόσμο του αθλητισμού. Είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε ότι το συγκεκριμένο πρόβλημα αφορά όλους τους αθλητικούς κλάδους και όχι μόνο συγκεκριμένες ομάδες ή αθλήματα. Η αντιμετώπιση της οπαδικής βίας απαιτεί συνεργασία μεταξύ των αθλητικών φορέων και των φιλάθλων. Ο αθλητισμός γενικά και ο χώρος του ποδοσφαίρου πρέπει να είναι ένας χώρος όπου όλοι μπορούν να συμμετέχουν και να απολαμβάνουν το παιχνίδι με τις οικογένειές τους.

Τη δεκαετία του ’70  είχατε αναδειχτεί το δημοφιλέστερο πρόσωπο,  ξεπερνώντας ακόμα και την Αλίκη Βουγιουκλάκη! Πώς θέλετε να σας θυμούνται;
Ήταν το φαντάζιο τότε. Πότε με πέρναγε εκείνη, πότε εγώ. Ήρθε να μου κάνει πλάκα στον Ζυγό στην Πλάκα (γελάει). Με κοίταξε και την κοίταξα. Με τον αδερφό του Παπαμιχαήλ, τον συνέταιρό μου, είχαμε και μια κόντρα, ήταν Ολυμπιακός. Η Αλίκη δεν υποστήριζε κάποια ομάδα από όσο ξέρω. Ο Πάριος, η Αλεξίου, ο Μητροπάνος, ο Μίμης Πλέσσας, ο Λουκιανός Κηλαηδόνης και πολλοί άλλοι περάσανε από το μαγαζί που είχαμε.

Η χειρότερη στιγμή σας ήταν όταν τσακωθήκατε με τον ομοσπονδιακό προπονητή Νταν Γεωργιάδη και δεν πήγε η Ελλάδα στο Μουντιάλ. To σκέφτεστε ακόμη;
Δεν το σκέφτομαι, πέρασε εκείνη η εποχή. Ήταν μια άτυχη στιγμή. Νομίζω όμως ότι αν έπαιζα θα πηγαίναμε στο Μεξικό. Αν συνέβαινε αυτό πολλά παιδιά από την εθνική ομάδα θα φεύγανε για το εξωτερικό.

Πώς νιώσατε όταν φύγατε από τον Παναθηναϊκό και πήγατε στην ΑΕΚ; Πώς είδατε την περσινή κόντρα των ομάδων;
Δεν υπήρχε κόντρα τότε. Νομίζανε ότι μεγαλώσαμε και εγώ και ο Αντωνιάδης και ο Τζόρτζεβιτς και μας διώξανε. Αν δεν μας διώχνανε δεν θα μπορούσαμε να φύγουμε από τον Παναθηναϊκό γιατί ήμασταν ερασιτέχνες. Όταν υπέγραφες σε μια ομάδα έπρεπε να «πεθάνεις» για να φύγεις αλλιώς δεν μπορούσες. Πήγα, λοιπόν, στην ΑΕΚ γιατί είχα πολλούς φίλους εκεί. Όλο το συμβούλιο της ομάδας ήταν φίλοι μου – ο πρόεδρος της ΑΕΚ ο Λουκάς Μπάρλος, ο δημοσιογράφος Φαίδωνας Κωνσταντουδάκης, ο ποδοσφαιριστής Γιώργος Κεφαλίδης και παράγοντες όπως ο Νίκος Στράτος και ο αείμνηστος Λάλος. Επειδή πάντα ήμουν εγωιστής και αγαπούσα αυτό που έκανα, ήθελα να πάρουμε πρωτάθλημα και έτσι έγινε και με αυτή την ομάδα.

Τι περιμένετε τη φετινή χρονιά από τον Παναθηναϊκό;
Πέρυσι πήγε καλά ο Παναθηναϊκός, βγήκε μετά από τόσα χρόνια στην Ευρώπη. Άσχετα  με το πώς πάει το πρωτάθλημα, άσχετα με το αν έχασε, δεν έχει σημασία. Έχει ακόμη ανηφόρα, όμως νομίζω ότι η πορεία του θα είναι πολύ καλή.

Τι σημαίνει για εσάς η δημιουργία του νέου γηπέδου στον Βοτανικό;
Ο Βοτανικός για μένα και τους παλιούς ποδοσφαιριστές είναι ένα όνειρο που βλέπουμε να παίρνει σάρκα και οστά. Ο Παναθηναϊκός είναι μεγάλη ομάδα και χρειάζεται ένα γήπεδο αντάξιο της ιστορίας του. Με το έργο της διπλής ανάπλασης η ομάδα του Παναθηναϊκού ανεβαίνει επίπεδο και θα εκσυγχρονιστεί. Ανυπομονώ να δω την ομάδα να σκοράρει στο νέο της γήπεδο. Το 2026 θα είναι μια ιστορική χρονιά.

Έχετε ξεχωρίσει κάποια παιδιά; Υπάρχει κάποιο νέο παιδί που θαυμάζεται και πιστεύετε πολύ σε αυτό;
Υπάρχουν παιδιά που αγαπούν αυτό που κάνουν. Αυτή τη στιγμή έχουν πολλά μαθήματα και υποχρεώσεις, έρχονται και για να ξεσκάσουν και να δείξουν το ταλέντο τους. Δυο τρία παιδιά από την Ακαδημία ξεχωρίζουν. Δεν λέω ποτέ ονόματα γιατί θεωρώ ότι έτσι τελικά κάνω κακό στα παιδιά.

Δημιουργήσατε την πρώτη δωρεάν Ακαδημία Ποδοσφαίρου στην Ελλάδα, προσφέροντας τροφές στα αδέσποτα ζώα. Μάλιστα συγκεντρώσατε και στείλατε ζωοτροφές στους εθελοντές που φρόντιζαν τα αδέσποτα ζώα στην Καρδίτσα. Μιλήστε μας για αυτό το εγχείρημα.
Ήταν ιδέα της κόρης μου. Στην Ακαδημία τα παιδιά προπονούνται 3 φορές την εβδομάδα, την Κυριακή παίζουν αγώνες και εγώ πάντα είμαι δίπλα τους. Τους λέω συνέχεια: «αν δεν αγαπήσετε αυτό που κάνετε, μην το κάνετε». Έχουν έρθει κάποιες προτάσεις για να δημιουργήσουμε κάτι αντίστοιχο και στην Περιφέρεια, αλλά δεν είναι εύκολο να είμαστε παντού τη δεδομένη στιγμή. Όμως τα ακούμε όλα με μεγάλη χαρά και είναι πολύ τιμητικό για εμάς. Θέλουμε να συνεχιστεί το μεγάλο έργο που έχουμε ξεκινήσει.

Έχετε δηλώσει: «Δεν μετάνιωσα για ό,τι έκανα, μόνο για όσα ήθελα αλλά δεν μπόρεσα να κάνω». Τι είναι αυτό που δεν μπόρεσε αλλά ήθελε να κάνει ο Μίμης Δομάζος;
Όλα τα έκανα. Πήρα κύπελλα, πρωτάθλημα, έπαιξα σε έναν τελικό με την εθνική ομάδα, δεν υπάρχει κάτι που δεν μπόρεσα να κάνω. Στην προσωπική μου ζωή, επίσης, έχω καταφέρει όσα ήθελα. Επιπλέον, το γεγονός ότι μετά από τόσα χρόνια με σταματάνε στον δρόμο και με θυμούνται σημαίνει ότι κάτι έχω κάνει καλά. Η γυναίκα μου με «σκουντάει» όταν είμαστε στο αμάξι για να δω τον κόσμο που με αναγνωρίζει στα διπλανά αμάξια. Όλους τους χαιρετάω, όπου και αν είμαι. Είναι πάντα μεγάλη μου χαρά.

Αγαπάω αυτό που κάνω μέχρι σήμερα, διαφορετικά δεν θα έπαιζα 20 χρόνια και δεν θα ήμουν πάντοτε ψηλά. Είναι εύκολο να παίξει ένας ποδοσφαιριστής καλά μια Κυριακή και να τον γράψουν στις εφημερίδες με κάτι γράμματα μέχρι εκεί πάνω. Αν ανεβείς όμως στην κορυφή φυσάει πολύ και πρέπει να κρατηθείς, πολλά ταλέντα χάθηκαν γιατί δεν είχαν μυαλό.

Δεν μπορεί, επίσης, κανείς Ολυμπιακός να μου πει τίποτα. Έχω βάλει γκολ από φάουλ, από κώνο, από ψαλίδι. Σήμερα κάνουν 15 ψαλίδια και θυμούνται πριν 40 χρόνια το ψαλίδι με τον Ολυμπιακό. Τους πήρα και μονά ζυγά στο γήπεδο, τι άλλο να κάνω;

Μετά από όλα αυτά τι λέτε ότι σας έχει προσφέρει το ποδόσφαιρο;
Η αγάπη του κόσμου είναι μεγάλη δουλειά. Το ποδόσφαιρο μου έδωσε τη δυνατότητα να ζω σωστά.  

*H φωτογράφιση έγινε στο εργοτάξιο που θα γίνει το νέο γήπεδο του Παναθηναϊκού.