Εκλογές 2023: Η «δεξιά στροφή» της ελληνικής κοινωνίας και μια σύγκριση με τις εκλογές του 2012 και του 2015
Παρότι δεν τη συμμερίζομαι (στην πραγματικότητα μου είναι απεχθής) καταλαβαίνω την ανάγκη που έχουν πολλοί συμπολίτες για δράμα. Καταλαβαίνω επίσης την ανάγκη περιγραφής ενός δράκου που στην πραγματικότητα δεν υπάρχει: για πολλούς είναι ο μόνος τρόπος που έχουν ώστε να παραστήσουν τους Αϊ Γιώργηδες. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να δεχτώ το δράμα, τους δράκους ή τη «δεξιά στροφή» της ελληνικής κοινωνίας.
Για αρχή είναι 2023 και οι όροι «δεξιά» και «αριστερά» είναι τόσο χρήσιμοι και επίκαιροι όσο το φαξ. Οι άνθρωποι περισσότερο ξεχωρίζουν σε δημοκράτες και αντιδημοκράτες, σε ευρωπαϊστές και ευρωσκεπτικιστές, σε ανθρώπους που προσαρμόζονται στις εξελίξεις της τεχνολογίας και τεχνοφοβικούς, σε προοδευτικούς και συντηρητικούς, με τους πρώτους να είναι πολύ πιο πιθανό να ψηφίζουν ένα κόμμα που η παραδοσιακή κατάταξη το θέλει δεξιό ή κεντοραριστερό (όπως η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ) και τους δεύτερους να μοιράζονται κυρίως ανάμεσα στα κόμματα που περιγράφονται ως κόμματα της αριστεράς και της άκρας δεξιάς.
Παρ’ όλα αυτά, ακόμα και με αυτούς τους όχι τόσο λειτουργικούς πια όρους η «δεξιά στροφή» που κάποιοι συμπολίτες διαπιστώνουν εξαιτίας των αποτελεσμάτων των εκλογών, δεν προκύπτει από πουθενά.
Για αρχή, στις εκλογές της 25ης Ιουνίου τα κόμματα που περιγράφονται ως «δεξιότερα της Νέας Δημοκρατίας» (Σπαρτιάτες, Ελληνική Λύση και Νίκη) συγκέντρωσαν 664.000 ψήφους. Τον Μάιο του 2012 τα κόμματα «δεξιότερα της Νέας Δημοκρατίας» (Καμμένοι Έλληνες, ΛΑΟΣ και Χρυσή Αυγή) συγκέντρωσαν 1.293.000 χιλιάδες ψήφους. Τότε μάλιστα το «δεξιότερα της ΝΔ» ήταν πιο δεξιά από ό,τι τώρα αφού αφορούσε τη ΝΔ του Σαμαρά και όχι τη ΝΔ του Μητσοτάκη. Στη συνέχεια η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ απορρόφησε κομμάτι αυτών των ψηφοφόρων (είδατε το μπέρδεμα του «δεξιά» και «αριστερά»;) με αποτέλεσμα στις εκλογές του 2015 οι «δεξιότερα της ΝΔ» (Καμμένοι Έλληνες, ΛΑΟΣ και Χρυσή Αυγή) να συγκεντρώσουν 744.000 ψήφους.
Σε σχέση με τις εκλογές του 2019 οι «δεξιότερα της ΝΔ» μάζεψαν (μόνο λόγω Σπαρτιατών και μόνο στις δεύτερες) περίπου 200.000 ψήφους επιπλέον, αλλά ακόμα κι έτσι δεν πλησίασαν τα νούμερα προηγούμενων εκλογικών αναμετρήσεων και αν δεν υπήρχε η απλή αναλογική, το μόνο από τα κόμματα αυτά που θα έμπαινε στη Βουλή θα ήταν του Βελόπουλου. Επιπροσθέτως, ακόμα κι αυτή η αύξηση δείχνει την πραγματική κατεύθυνση της μετακίνησης που δεν είναι προς τα δεξιά.
«Και η κυριαρχία της ΝΔ δεν συνιστά στροφή προς τα δεξιά;», θα αναρωτηθεί κάποιος και η απάντηση θα είναι «όχι». Και εξηγώ: Η ΝΔ στις εκλογές του 2019 πήρε 2.251.618 ψήφους (39.85%) και προχτές πήρε 2.114.780 ψήφους (40,56%). Σε αριθμό ψήφων και ποσοστό η μεταβολή είναι ασήμαντη και καμία στροφή δεν δείχνει. Στη «χειρότερη» περίπτωση η κοινωνία είναι πάνω κάτω όσο «δεξιά» ήταν τέσσερα χρόνια πριν και πολύ λιγότερο από όσο ήταν 11 ή 8 χρόνια πριν. Όμως ούτε αυτό ισχύει.
Η μετατόπιση της ΝΔ είναι προς το κέντρο (δεν φαντάζομαι κανείς να πιστεύει ότι ο Μητσοτάκης είναι δεξιότερος ή το ίδιο δεξιός με τον Σαμαρά). Κι αυτή η μετατόπιση σε συνδυασμό με τη διατήρηση των ποσοστών της και τη διεύρυνση της κυριαρχίας της (αν σκεφτούμε τα ποσοστά του δεύτερου κόμματος) είναι η απόδειξη ότι στην πραγματικότητα η κοινωνία μετατοπίζεται προς το φιλοευρωπαϊκό και δημοκρατικό κέντρο. Αυτό άλλωστε είναι που προκαλεί και την πληθώρα σχηματισμών «δεξιότερα της ΝΔ» οι περισσότεροι από τους οποίους (ελλείψει αρκετής πελατείας) έχουν τη γραφική τύχη της εξωκοινοβουλετικής αριστεράς. Η μετατόπιση αφήνει ορφανά, τα ορφανά γυρεύουν να εκφραστούν αλλά η μεγάλη μάζα κινείται σε άλλη κατεύθυνση.
Αν στους ψηφοφόρους της Νέας της Δημοκρατίας προσθέσουμε και τους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ, οι οποίοι κι αυτοί παραδοσιακά κινούνται επίσης στον χώρο του φιλοευρωπαϊκού και δημοκρατικού κέντρου, θα δούμε ότι για πρώτη φορά από την κρίση και μετά τα φιλοευρωπαϊκά - δημοκρατικά κόμματα ξεπερνούν το 50% πλησιάζοντας τα 3.000.000 ψήφων.
Φίλες, φίλοι και οι υπόλοιποι, αν υπάρχει κάποια στροφή στον άξονα δεξιά-αριστερά στην κοινωνία αυτή είναι προς το κέντρο. Αν σε κάποιους συμπολίτες φαίνεται στροφή προς τα δεξιά είναι γιατί κοιτούν υπό γωνία. Είναι γιατί κοιτούν από την αριστερά που όσο επιστρέφει μια κάποια ομαλότητα, τόσο θα συρρικνώνεται και θα επιστρέφει στα παλιά τους ποσοστά. Εκείνα που ταιριάζουν στα άκρα. Και μπράβο της.
13°
