Κωστής Χατζηδάκης: «Αυτό εδώ είναι το σκοτεινό δωμάτιο της καταστροφής»

Κωστής Χατζηδάκης, υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Υποψήφιος της Νέας Δημοκρατίας στον βόρειο τομέα της Β’ Αθηνών. Βρεθήκαμε στο γραφείο του στο υπουργείο, και είχα την περιέργεια να μάθω που είναι το δωμάτιο που γράφτηκε ο περιβόητος «νόμος Χατζηδάκη», ο οποίος είναι κόκκινο πανί για την Αντιπολίτευση…

«Αυτό εδώ είναι το σκοτεινό δωμάτιο της καταστροφής, και πρέπει να το παραδεχτούμε. Σε αυτό το δωμάτιο αποφασίστηκε να υιοθετηθεί η ψηφιακή κάρτα εργασίας. Σε αυτό το δωμάτιο αποφασίστηκε να αυξηθούν οι απαράδεκτες και καταδικαστέες γονικές άδειες. Σε αυτό το δωμάτιο αποφασίστηκε να εισαχθεί νεοφιλελεύθερη άδεια πατρότητας, σε αυτό το δωμάτιο αποφασίστηκε με ανάλγητο τρόπο να εξισωθούν προς τα πάνω οι αποζημιώσεις των εργατοτεχνιτών με τις αποζημιώσεις των υπόλοιπων υπαλλήλων. Σε αυτό το δωμάτιο αποφασίστηκε, με μια κλασικά αντιδραστική αντίληψη, να υιοθετηθεί η σύμβαση 190 για τη βία και τη σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας. Η Ελλάδα την υιοθέτησε πρώτη στην Ευρώπη και επιπλέον λήφθηκαν εθνικά μέτρα για το ίδιο ζήτημα. Έτσι κάνω σε όλη μου τη διαδρομή, με ενδιαφέρει να καταστρέφω ό,τι βρίσκω όρθιο».

Εν τω μεταξύ τα χρόνια περνάνε και ο ανορθολογισμός παντός είδους δεν φαίνεται να υποχωρεί.
Ήλπιζα, καθώς προχωρούν τα χρόνια και, θεωρητικά τουλάχιστον, μπαίνουν στην πολιτική νέες γενιές πιο μορφωμένες, να κάνουμε μια συζήτηση πιο αξιόπιστη, βασιζόμενη σε πραγματικά στοιχεία. Διότι μπορούμε να είμαστε Δεξιοί, Κεντρώοι, Αριστεροί, όμως θα έπρεπε να προσέχουμε να μην έχουμε έλλειψη σοβαρότητας στις τοποθετήσεις μας. Αλλά, αυτά δεν διατάσσονται.

Ο βασικός μισθός, ένα άλλο θέμα αντιπαράθεσης, διατάσσεται;
Και εδώ γίνεται πλειοδοσία, ποιος είναι πιο καλός άνθρωπος. Σαν τη παλιά διαφήμιση του Εθνικού Λαχείου. Από τη μία το μαύρο ανθρωπάκι που δάκρυα μοιράζει και φαρμάκι, και από την άλλη το κόκκινο ανθρωπάκι, που χρήματα μοιράζει στον κοσμάκη. Λέω στους εργαζόμενους και στους συνταξιούχους: «για ποιο λόγο να μη θέλουμε να αυξήσουμε παραπάνω τον κατώτατο μισθό, και να δώσουμε περισσότερα χρήματα στους συνταξιούχους;». Διότι πολύ απλά, θα γκρεμίσουμε ό,τι χτίσαμε και στο τέλος θα μας κυνηγάνε οι ίδιοι που σήμερα μας λένε «δώστε περισσότερα». Ο Τσίπρας αναλαμβάνει αυτό το ρίσκο, αν τυχόν έρθει στην εξουσία να την πατήσει, όπως την πρώτη φορά που δεν τήρησε καμία του υπόσχεση. Όπως την πάτησε η Λιζ Τρας στη Μεγάλη Βρετανία, και αν η Βρετανία την πάτησε μία φορά, εμείς θα την πατήσουμε δέκα.

Έτσι όπως το λέτε είναι σα να περιγράφετε την απόλυτη άγνοια από την πλευρά της αντιπολίτευσης… 
Πιστεύω ότι δεν είναι άγνοια πια, γιατί έχουν κυβερνήσει. Αν μια φορά μπορούσαν να επικαλεστούν τις αυταπάτες, τώρα δεν μπορούν. Είναι ξεκάθαρος κυνισμός με σκοπό την υφαρπαγή ψήφων, και ο κυνισμός τούς είναι στάση ζωής.

Όταν πρωτοκλασάτα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ή και ο Βαρουφάκης, μιλούν σοβαρά για ανταλλακτική Οικονομία και τοπικά νομίσματα, σε ποιο κομμάτι της κοινωνίας πιστεύετε ότι απευθύνονται;
Υπάρχει το κομμάτι εκείνο το οποίο για διάφορους λόγους είναι έτοιμο να δεχθεί ό,τι λέει ο αρχηγός. Όμως, νομίζω ποντάρουν πολύ σε εκείνους που δεν ξέρουν πώς λειτουργεί η Οικονομία αφού δεν τη διδασκόμαστε στο σχολείο, με αποτέλεσμα να λέει ο καθένας ότι θέλει για τον πληθωρισμό, και ένα σημαντικό τμήμα της κοινωνίας να μην καταλαβαίνει πώς προκύπτει, τι σημαίνει εισαγόμενος πληθωρισμός, κ.ο.κ. Η ανταλλακτική Οικονομία και τα τοπικά νομίσματα είναι ενδεικτικά ενός άλλου χαρακτηριστικού του ΣΥΡΙΖΑ, που είναι ο δογματισμός. Μη ξεχνάμε ότι ο πυρήνας του είναι το παλιό ΚΚΕ Εσωτερικού του Μπανιά, και έτσι στα κεντρικά του στελέχη υπάρχουν πολλοί που ακόμα και τώρα ακολουθούν αυτές τις ξεπερασμένες αντιλήψεις. Όμως, ο ίδιος ο κύριος Τσίπρας διάλεξε για υπουργό Οικονομικών τον κύριο Βαρουφάκη, και επέμενε να τον θεωρεί asset της Κυβέρνησης. Εκεί είναι το θέμα.

Παρ όλα αυτά, πιστεύετε ότι είμαστε σε καλό δρόμο να δημιουργηθεί μια κοινωνία με πιο ορθολογική κουλτούρα, κοινωνική και πολιτική; 
Νομίζω ότι θα χρειαστεί πολλή προσπάθεια. Η δεκαετής κρίση μας πήγε πίσω, διότι μέσω των αγανακτισμένων ενίσχυσε τα άκρα που ήταν ένα χτύπημα στον ορθολογισμό. Μέσω της Παιδείας ενισχύεται ο ορθός λόγος αλλά απαιτείται χρόνος, όμως απαιτείται στάση θετική από το ίδιο το πολιτικό προσωπικό της χώρας. Εάν εμείς δεν έχουμε μια αληθινά προοδευτική αντιμετώπιση στα πράγματα και δεν αποφεύγουμε κάθε πειρασμό για λαϊκισμό και δημαγωγία, δεν πρόκειται να αλλάξει μόνη της η κοινωνία. Πριν από τον μέσο πολίτη πρέπει να αλλάξουν οι πολιτικοί, οι οποίοι εκ των πραγμάτων, έχουν έναν παιδαγωγικό, εντός ή εκτός εισαγωγικών, ρόλο.

Σε σχέση με τις συντάξεις, υπάρχει κάτι που θα έπρεπε να το έχετε κάνει και δεν υπάρχει δικαιολογία που δεν έγινε;
Έπρεπε να δείτε ποιος μηχανισμός υπήρχε, ή δεν υπήρχε. Πατούσαμε επάνω σε σάπιο σανίδι και φτάσαμε εδώ που φτάσαμε. Είχε γίνει μια φύρδην μίγδην συγχώνευση των πρώην ταμείων στον ΕΦΚΑ, που μπέρδεψε τα πράγματα, αφού υπάρχει μια νοοτροπία στο Δημόσιο η οποία δεν αλλάζει από τη μία στιγμή στην άλλη, και γιατί το πρόβλημα είχε καταστεί γιγαντιαίο μετά από τόσα χρόνια. Με αυτά τα δεδομένα έπρεπε να βρεθούν λύσεις αμέσως, όμως κάθε μέρα άλλαζε η περίμετρος του προβλήματος. Πόσες ήταν οι εκκρεμείς συντάξεις; Πιστεύαμε, για παράδειγμα έναν αριθμό, ξαφνικά άνοιγε ένα υπόγειο και μέσα βρίσκονταν 5 χιλιάδες συντάξεις που δεν είχαν καταγραφεί πουθενά. Η περίμετρος μεγάλωνε. Αυτό συνέβη πολλές φορές, μέχρι κάποια στιγμή να βεβαιωθούμε ότι άδειασαν οι ξεχασμένες ντουλάπες και τα υπόγεια. Άρα, με βάση ό,τι βιώσαμε για 2 χρόνια, αυτό που έγινε ήταν, για μένα, κάτι παραπάνω από επιτυχία.

Όταν σας τοποθέτησε ο Πρωθυπουργός σε αυτό το υπουργείο υποψιαζόσασταν το μέγεθος του προβλήματος;
Ήξερα ότι ήταν άσχημα τα πράγματα. Έτσι κι αλλιώς είναι ένα λαϊκό, κοινωνικό υπουργείο, με ανοιχτές πληγές και μεγάλα κοινωνικά ζητήματα. Ήταν προφανές ότι για χρόνια υπήρχε μεγάλο ζήτημα με τις εκκρεμείς συντάξεις, όμως, όταν ήρθα με σημάδεψε μια συνάντηση με τον Συνήγορο του Πολίτη. Μου έφερε την έκθεσή του 2020. Μου είπε ότι ο ΕΦΚΑ μόνος του συγκεντρώνει το 48% των παραπόνων της δημόσιας διοίκησης! Δεύτερη η Εφορία με 11%. Κατάλαβα ότι έπρεπε να προχωρήσουμε με τη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα.

Πώς βλέπετε το μέλλον των συντάξεων στην Ελλάδα σε σχέση και με το κορυφαίο πρόβλημα, το δημογραφικό;
Σύμφωνα με την Εθνική Αναλογιστική Αρχή, υπάρχει βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος για πολλά χρόνια, διότι την περασμένη δεκαετία έγιναν πολύ σημαντικές, οδυνηρές περικοπές. Έγιναν ακριβώς για να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητά του, αν έγιναν με σωστό ή λάθος τρόπο, είναι άλλο ζήτημα. Υπήρξαν αδικίες στον νόμο Κατρούγκαλου τις οποίες σπεύσαμε και αντιμετωπίσαμε. Η Ελλάδα είχε το πρόβλημα της υψηλής ανεργίας που φέρνει λιγότερες ασφαλιστικές εισφορές, και επίσης είχε, και έχει δυστυχώς, το θέμα του brain drain. Εκατοντάδες χιλιάδες ελληνόπουλα έφυγαν στο εξωτερικό. Θα μπορούσαν να είναι στον πυρήνα της παραγωγικής προσπάθειας στην Ελλάδα. Όμως, ό,τι έγινε δεν μπορεί να διαγραφεί. Οπότε στον βαθμό που από εδώ και πέρα θα έχουμε πολιτική σταθερότητα και κυβερνήσεις φιλοεπενδυτικές που θα δημιουργούν καινούργιες δουλειές, το ασφαλιστικό σύστημα μπορεί να υποστηριχθεί καλύτερα. Πολύ περισσότερο αν συνδυαστεί με την καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής, για την οποία παίρνουμε μέτρα. Όμως δεν χρειάζεται καλή καρδιά, χρειάζεται αποτελεσματική διακυβέρνηση.

Από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζουν τον νόμο Κατρούγκαλου. Υπάρχει κάτι που οι πολίτες δεν έχουν κατανοήσει;
Ο νόμος Κατρούγκαλου ήρθε, το δέχομαι, και με πίεση της τρόικα τότε, να αντιμετωπίσει δύο ζητήματα. Τα οργανωτικά του ασφαλιστικού συστήματος αφενός, που δεν τα αντιμετώπισε σωστά, γιατί, παρότι επί της αρχής ήταν σωστή η συγχώνευση ταμείων, έγινε με έναν τρόπο που σε πολλές περιπτώσεις προκάλεσε μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που επεδίωξε να λύσει. Αφετέρου ήταν τα θέματα βιωσιμότητας του ασφαλιστικού σε σχέση με το ύψος των συντάξεων, των εισφορών κλπ. Σε πολλές περιπτώσεις υπερέβαλλε για λόγους δογματικούς, τα είχε ανεχθεί και η τρωικά, και τιμωρήθηκαν συνταξιούχοι με πάνω από 30 χρόνια ασφαλιστικού βίου. Αυτή η αδικία τώρα διορθώθηκε. Μία άλλη αδικία ήταν το πλαφόν στις κύριες και στις επικουρικές συντάξεις, όπου ενώ κάποιος είχε πληρώσει εισφορές, του είπε ο νομός δεν θα πάρεις τα χρήματα που έχεις δώσει γιατί σε θεωρώ ρετιρέ. Μία τρίτη αδικία τσάκισε τους ελεύθερους επαγγελματίες με τις υψηλές ασφαλιστικές εισφορές που έβαλε, γι' αυτό έγινε το «κίνημα της γραβάτας». Για να καταλάβετε τη διαφορά, ένας ελεύθερος επαγγελματίας με 20.000 ετήσιο εισόδημα, με το νόμο Κατρούγκαλου πλήρωνε 449 ευρώ το μήνα ασφαλιστικές εισφορές, ενώ τώρα πληρώνει 230 ευρώ.  Άρα ο νόμος Κατρούγκαλου αντικειμενικά είχε πολλά τρωτά σημεία, τα οποία αντιμετωπίστηκαν είτε γιατί ήρθε το ΣτΕ και αρκετές από τις ρυθμίσεις τις θεώρησε αντισυνταγματικές, είτε γιατί εμείς πολιτικά ήμασταν απέναντι σε αρκετές ρυθμίσεις, χωρίς να λαϊκίσουμε, αλλά με πνεύμα κοινής λογικής.

Για τις επενδύσεις που έχουν έρθει στην Ελλάδα υπάρχει ο αντίλογος ότι δεν είναι από αυτές που φέρνουν ανάπτυξη… 
Ακούω την κριτική, ότι γίνονται επενδύσεις αλλά δεν είναι «καλές». Πρώτα απ’ όλα, σε μία ελεύθερη Οικονομία, δεν είναι το κράτος που αποφασίζει ποιες επενδύσεις θα γίνουν. Εάν μία επιχείρηση είναι στο πλαίσιο της νομιμότητας δεν μπορείς να την απαγορεύσεις. Όμως, το κυριότερο, αυτοί που κάνουν αυτή την κριτική, δεν βλέπουν ότι εργάζονται σήμερα 300.000 επιπλέον Έλληνες, από όσους το 2019; Πού στο καλό δουλεύουν αυτοί, εάν δεν είχαν γίνει επενδύσεις, είτε με άνοιγμα καινούργιων επιχειρήσεων είτε με επέκταση δραστηριοτήτων παλαιών; Υπάρχουν πολύ απλές απαντήσεις σε αυτή την επιχειρηματολογία.

Χωρίς να λαϊκίσετε, ο βασικός μισθός πόσο λέτε ότι είναι στα όρια του σίγουρου να φτάσει σε μία επόμενη διακυβέρνηση;
Εμείς κάνοντας υπολογισμούς πιστεύουμε ότι μετά από τέσσερα χρόνια, σταδιακά, μπορεί να φτάσει στα 950€ έχοντας ως βασικό σενάριο εργασίας μία ανάπτυξη 3%. Αυτά άλλωστε έχουμε υποβάλει και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μέχρι εκεί αντέχει η μηχανή των επιχειρήσεων. Εάν πατήσουμε το γκάζι περισσότερο, θα καεί η μηχανή.

Βλέπουμε ότι στον καινούργιο κόσμο που προέκυψε μετά τις 24 Φεβρουαρίου του 2022, πολλές δραστηριότητες που «ανήκαν» στην Κίνα, έρχονται προς τα εδώ. Πιστεύετε ότι είναι ένα πεδίο στο οποίο η Ελλάδα μπορεί να παίξει ρόλο;
Η Ελλάδα βασικά πρέπει να μην ενδώσει σε κανέναν σοβιετικού τύπου πειρασμό. Εννοώ ότι ζούμε σε έναν ελεύθερο κόσμο, σε μία παγκοσμιοποιημένη Οικονομία, δεν μπορούμε να επιβάλλουμε πώς θα κινηθεί ο πλανήτης ούτε ποιες επενδύσεις θα έρθουν, πρέπει να διευκολύνουμε τους επενδυτές και τους επιχειρηματίες ώστε να αισθανθούν ότι έρχονται σε χώρα φιλική προς τις επενδύσεις. Δεν θα αδιαφορήσουμε για τους εργαζόμενους, θα πρέπει να βρούμε μία ισορροπία ανάμεσα στη στήριξη της επιχειρηματικότητας και στην προστασία των εργαζομένων. Διαμορφώνουμε ένα φορολογικό, ασφαλιστικό, εργασιακό και αδειοδοτικό πλαίσιο, που θα κάνει την Ελλάδα φιλική για νέες επενδύσεις και καλύτερες δουλειές. Τα επαγγέλματα αλλάζουν, γιατί αλλάζει ο πλανήτης. Υπολογίζεται ότι το 2030 θα έχουν δημιουργηθεί τόσα καινούργια επαγγέλματα, που η αγορά εργασίας θα έχει τελείως διαφορετική εικόνα. Εδώ έρχεται και η αξία της κατάρτισης, των δεξιοτήτων, skilling και up skilling. Όλα αυτά θα πρέπει να είναι σε ένα πακέτο πολιτικής προκειμένου να πετύχουμε τον στόχο η Ελλάδα να ανοίξει τα φτερά της. Πρέπει να μάθουμε να μαθαίνουμε, συνέχεια.

Μας πλήγωσε βαθιά ως κοινωνία το δυστύχημα στα Τέμπη. Τη θεωρείτε τη χειρότερη στιγμή αυτής της Κυβέρνησης;
Προφανώς ήταν η χειρότερη στιγμή της κυβέρνησης. Χάθηκαν 57 άνθρωποι, νέοι άνθρωποι. Και δεύτερον φάνηκε ένα πρόβλημα σε σχέση με το βαθύ κράτος, το οποίο είναι μείζονος σημασίας και είναι ακόμα μεγαλύτερης για τους δικούς μας ψηφοφόρους, οι οποίοι είναι και οι μόνοι που είχαν ακούσει από το κόμμα τους έναν πολιτικό λόγο για τον περιορισμό του μεγάλου κράτους και τον εκσυγχρονισμό της κρατικής μηχανής. Οι ψηφοφόροι των άλλων κομμάτων έχουν ακούσει λόγους υπέρ των συνδικαλιστών και υπέρ, τελικά, του βαθέως κράτους. Εκείνο όμως το οποίο είναι προφανές, είναι ότι, αν υπάρχει μία πολιτική δύναμη που θα πολεμήσει το βαθύ κράτος, είτε είναι οι παθογένειες του ΟΣΕ, είτε σε σχέση με την αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων, κτλ., αυτό, είναι μόνο η Νέα Δημοκρατία, δεν μπορεί να γίνει με αυτούς που χαϊδεύουν τον κακό συνδικαλισμό, και τις νοοτροπίες του παρελθόντος. Εμείς εκσυγχρονίσαμε τον ΟΤΕ και τον ΟΛΠ,  εμείς λύσαμε το θέμα της Ολυμπιακής, εμείς αντιμετωπίσαμε το θέμα της ΔΕΗ, κάναμε πράξη την ψηφιακή επανάσταση, εμείς αντιμετωπίζουμε το θέμα του ΕΦΚΑ. Οι άλλοι σχεδόν σε όλα αυτά, ήταν απέναντι.

Ακούει λοιπόν ένας πολίτης αυτό που του λέτε για τη ΔΕΗ,  ακούει και την αντιπολίτευση να λέει, «με το που θα βγούμε θα ξαναγίνει δημόσια». Κάποιος καλοπροαίρετος πώς μπορεί να μάθει αν αλήθεια λέτε εσείς, ή η Αντιπολίτευση;
Είδα το debate όπου ο κύριος Ανδρουλάκης ρώτησε τον κύριο Τσίπρα, αλλά δεν γινόταν να του απαντήσει, ποιος έχει τον έλεγχο της ΔΕΗ σήμερα αφού περιορίστηκε το ποσοστό του κράτους από 51% σε 33%. Η απάντηση που έδωσε ο κ. Ανδρουλάκης -και ήταν σωστή- είναι ότι το κράτος έχει τον έλεγχο. Περιορίστηκε το ποσοστό του αλλά έχει τον έλεγχο διότι όλοι οι υπόλοιποι είναι μικρομέτοχοι. Και όποιος έχει στοιχειώδη επαφή με την επιχειρηματικότητα, ξέρει ότι δεν γίνονται συνασπισμοί μικρομετόχων, ο μεγάλος μέτοχος είναι αυτός που πάντα βάζει και τον διευθύνοντα σύμβουλο. Ο ΣΥΡΙΖΑ λέει ότι θα δώσει 3 δισεκατομμύρια ευρώ, τόσα πρέπει να δώσει, για να ανακτήσει το κράτος το 51% της ΔΕΗ, για έναν έλεγχο τον οποίο έχει ήδη. Γι’ αυτό λέω ότι η τοποθέτηση του ΣΥΡΙΖΑ είναι απλώς βλακώδης. Δεν χρειάζεται να γίνει ιδεολογική αντιπαράθεση σε αυτό.

Επίσης και για το νερό, έγιναν και συναυλίες για να παραμείνει δημόσιο αγαθό…
Μα και εκεί δεν υπάρχει θέμα, διότι από το '14 υπάρχει απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας ότι το νερό παραμένει υπό δημόσιο έλεγχο. Και να διαφωνεί κάποιος με αυτήν την άποψη, είναι υποχρεωμένος να ακολουθήσει αυτό που είπε το ΣτΕ.

Ποια λέτε ότι είναι η μεγάλη αυταπάτη που συνεχίζει να έχει ένα μεγάλο κομμάτι των Ελλήνων, και πρέπει να την αποφύγει;
Ότι υπάρχουν καλοί άνθρωποι στην πολιτική που θέλουν να βοηθήσουν τον κόσμο, και άλλοι που είναι στριμμένοι και τσιγκούνηδες και δεν θέλουν να το κάνουν. Αυτό, όσο κι αν ακούγεται απλοϊκό. Και επίσης, συναφές προς αυτό, ότι «εντάξει, καταλαβαίνουμε ότι κάποιος λέει ψέματα, αλλά από τα 10 που λέει, να κάνει τα 1-2, κερδισμένοι θα είμαστε», ξεχνώντας ότι και αυτά έχουν κόστος το οποίο δεν πληρώνεται από αυτόν που υπόσχεται αλλά από τον φορολογούμενο, αυτόν στον οποίο απευθύνεται η υπόσχεση. Η Βρετανίδα πρωθυπουργός, η κυρία Τρας, έκανε αυτά που έκανε, το πλήρωσε γιατί έμεινε μόνο 45 ημέρες στην εξουσία, αλλά βύθισε τη Βρετανία και τους Βρετανούς παρακάτω. Ο σημερινός πρωθυπουργός, μαζεύει ακόμα τα σπασμένα. 

Μήπως, εν τέλει, ο μεγαλύτερος λαϊκιστής είναι ο λαός; Το λέω με βάση αυτό που είπατε με τις 1-2 υποσχέσεις στις 10.    
Προφανώς υπάρχουν και ευθύνες των πολιτών για τις όποιες επιλογές, αλλά αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι εμείς πρέπει να μπούμε σε μία πλειοδοσία. Ενόψει εκλογών, όπου πηγαίνω πολλοί με ρωτάνε «Μα γιατί δεν δίνετε κάτι παραπάνω»; Λέω «Γιατί δεν έχουμε, γιατί τα λεφτά είναι δικά σας, γιατί θα τελειώσουν κάποια στιγμή οι εκλογές, και θέλουμε να κυκλοφορούμε στον δρόμο και να μην ντρεπόμαστε». Πόσο πιο καθαρά να το πω;

Θα την χαρακτηρίζατε αυτήν την εποχή δύσκολη, κρίσιμη, επίθετα βάζουμε διαρκώς, τι επίθετο θα βάζατε για την Ελλάδα;
Επειδή έχουμε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, μία ισορροπία δυνάμεων που αλλάζει, μία παγκοσμιοποίηση που έχει κάνει τον κόσμο μία γειτονιά, νέες τεχνολογίες οι οποίες επηρεάζουν δραστικά την καθημερινότητά μας, η χώρα χρειάζεται ισχυρή κυβέρνηση, αποτελεσματικότητα στη διαχείριση, και ανθρώπους που να βλέπουν πραγματικά μπροστά. Τα τελευταία χρόνια ως Ελλάδα, παρά τις διεθνείς κρίσεις, έχουμε ανέβει αρκετά σκαλιά και πρέπει να διαφυλάξουμε αυτήν την πρόοδο. Αυτό είναι ακόμα πιο σημαντικό για τους νέους ανθρώπους. Πολλοί νέοι απορρίπτουν το πολιτικό σύστημα, και το καταλαβαίνω. Υπήρξε μία δεκαετής κρίση όπου είδαν το αρνητικό πρόσωπο της πολιτικής, και αμέσως μετά προέκυψε ο κορονοϊός, κλείστηκαν μέσα και αυτό δημιούργησε ακόμα μεγαλύτερη απόσταση από την εξουσία. Όμως, εάν δεν θέλουμε να έχουμε ένα δεύτερο brain drain και η Ελλάδα να μετατραπεί οριστικά σε χώρα γερόντων, ο μόνος τρόπος είναι να εφαρμοστούν 5 σοβαρές πολιτικές πού θα προσελκύσουν επενδύσεις, θα ανοίξουν νέες δουλειές, για να κρατήσουν τα ελληνόπουλα εδώ. Εάν θεωρούν ότι αυτό μπορεί να γίνει με μεγάλα λόγια και γλυκούλικες υποσχέσεις, είναι μία πολύ μεγάλη πλάνη. Με τα μεγάλα λόγια μόνο πίσω θα πάμε και τα πρώτα θύματα, πολύ περισσότερο από όσο αισθάνονται σήμερα θύματα, θα είναι τα νέα παιδιά. Εμείς προσπαθούμε να εφαρμόσουμε πολιτικές που πέτυχαν στην Ολλανδία, στη Σουηδία, στην Αυστρία. Θέλουμε; Θέλουν τα νέα παιδιά να εφαρμοστούν αυτές οι πολιτικές; και αν όχι, ποιων χωρών πολιτικές να εφαρμόσουμε; Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ένα μοντέλο που δεν συναντάται πουθενά στην Ευρώπη, ίσως έχει κάποιες συγγένειες με τον Ισημερινό και τη Βενεζουέλα. Τελικά, αν θέλουμε η Ελλάδα να γίνει πραγματικά ευρωπαϊκή χώρα, δεν βλέπω κανένα κόμμα εκτός από τη Νέα Δημοκρατία που να έχει την πολιτική κατεύθυνση, και τα στελέχη που μπορούν να το πετύχουν».

Όμως τα νέα παιδιά, όπως όλοι όταν ήμασταν νέοι, πιστεύουν ότι η Κοινωνική Πολιτική είναι προνομιακό πεδίο της Αριστεράς.
Με ενδιαφέρει πολύ που αυτή η κυβέρνηση στον τομέα της Κοινωνικής Πολιτικής γκρέμισε το αφήγημα της Αριστεράς και αυτό δημιουργεί αμηχανία στον ΣΥΡΙΖΑ. Γκρεμίσαμε το αφήγημα, γιατί μειώσαμε την ανεργία από το 17,5% στο 10,9%, γιατί αυξήσαμε τον κατώτατο μισθό στα 780 ευρώ επειδή το επέτρεψε η δυναμική της Οικονομίας, διότι φέραμε καινοτόμες πρωτοβουλίες για τους αναπήρους, ψηφιακή κάρτα αναπηρίας, ψηφιακά ΚΕΠΑ, προσωπικό βοηθό. Και διότι αντιμετωπίσαμε το θέμα των εκκρεμών συντάξεων. Εμείς στα κοινωνικά προβλήματα δεν απαντήσαμε με λόγια και συνθήματα, απαντήσαμε με μία κοινωνική πολιτική με αποτέλεσμα. Μιλώντας για τα νέα παιδιά, πολλά  ίσως δεν ξέρουν ότι τους ανοίγεται μία καινούργια δυνατότητα για την επικουρική τους σύνταξη. Φύγαμε από το σύστημα ενός μεγάλου κορβανά και πήγαμε στο σύστημα του ατομικού κουμπάρα που τους δίνει μεγαλύτερο έλεγχο πάνω στη σύνταξη τους, διότι είναι σαν ατομικός λογαριασμός. Είναι κάτι υποχρεωτικό για όσους μπήκαν από πέρσι για πρώτη φορά σε δουλειά. Έχουμε φτάσει ήδη 170.000 νέους που έχουν το καινούργιο σύστημα. Ταυτόχρονα, οι μέχρι 35 ετών, μπορούν, αν θέλουν, να φύγουν από το σημερινό σύστημα διαλέγοντας αυτό του ατομικού κουμπάρα. Είναι ένα σύστημα που εφαρμόζεται σε Ολλανδία, Δανία, Σουηδία, και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Μένοντας στους νέους, να υπογραμμίσω το στεγαστικό πρόγραμμα «Σπίτι μου» για νέους μέχρι 39 ετών με τα χαμηλότοκα δάνεια. Υπάρχει ήδη πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, αρκετές προεγκρίσεις και εγκρίσεις. Σίγουρα θα υπάρξει δεύτερος κύκλος, διότι τα 500 εκατομμύρια ευρώ εξαντλούνται. Η χώρα δεν είχε στεγαστική πολιτική για τα νέα ζευγάρια, για το πώς ξεκινάνε τη ζωή τους, πώς να κάνουν οικογένεια με μεγαλύτερη ασφάλεια, κάτι που σχετίζεται με το δημογραφικό. Αυτό θεωρώ ότι είναι κοινωνική πολιτική στην πράξη.