Ολίγον έγκυος, δεν υπάρχει

Η κυβέρνηση, αφού διατράνωνε επί 40 ημέρες ότι στο τέλος της χρονιάς θα σκίσει τα Μνημόνια, στα τέλη της περασμένης εβδομάδας (και αφού είδε την απόδοση του ελληνικού δεκαετούς ομολόγου να ανεβαίνει κατά σχεδόν 1% την ημέρα) τράπηκε σε άτακτη φυγή. Από την Παρασκευή το Μαξίμου έχει αρχίσει να μουρμουρίζει ότι διαπραγματεύεται την παροχή πιστωτικής γραμμής με τους εταίρους στην Ευρωζώνη. Υποτίθεται ότι αυτή δεν θα συνοδεύεται από Μνημόνια (όντως δεν θα συνοδεύεται από Μνημόνια, μόνο από ένα), αλλά από κάποιον ψιλοελεγχούλη μεταξύ φίλων.

Ως γνωστόν, ολίγον έγκυος, δεν υπάρχει. Όπως δεν υπάρχει καμία, μα καμία, περίπτωση η Γερμανία (και αρκετές ακόμη χώρες) να δεχτούν να υπάρξει η «υβριδική» συμφωνία που ονειρεύεται το Μαξίμου. Δηλαδή να διαθέσουν χρήματα στην Ελλάδα χωρίς έλεγχο. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM), δηλαδή το ταμείο οικονομικής διάσωσης κρατών της Ευρωζώνης, διαθέτει δύο είδη πιστωτικών γραμμών, ακριβώς για την περίπτωση μας. Πρόκειται για εργαλεία που χοντρικά επιτρέπουν το άνοιγμα πίστωσης από τον ESM προς ένα κράτος μέλος, με το ποσό να είναι προσβάσιμο μόνο αν ικανοποιούνται συγκεκριμένοι όροι. Πρόκειται για ένα είδος Μνημονίου δηλαδή, ίσως όχι με τόσο αυστηρό έλεγχο όσο το πλήρες Μνημόνιο, αλλά σε κάθε περίπτωση Μνημόνιο.

Αναμφίβολα πρόκειται για σημαντική πρόοδο σε σχέση με το παρελθόν, όταν η Ελλάδα βρισκόταν στο χείλος της άτακτης χρεοκοπίας. Πρώτον, η πιστωτική γραμμή δίνει στην Ελλάδα την πολυτέλεια να μη δανειστεί από τις αγορές με επιτόκιο 8% που θα δανειζόταν σήμερα. Υπάρχει η βάσιμη ελπίδα ότι οι επενδυτές, γνωρίζοντας πως η Αθήνα διαθέτει και άλλη εναλλακτική επιλογή, ίσως να ρίξουν λίγο τις απαιτήσεις τους. Δεύτερον, σηματοδοτεί ότι η χώρα που έχει υπογράψει τη συμφωνία για την προληπτική γραμμή πίστωσης είναι θέμα χρόνου να βγει στις αγορές και να εγκαταλείψει πράγματι το Μνημόνιο.

Με τη Γαλλία να έχει γελοιοποιήσει σε μεγάλο βαθμό το Δημοσιονομικό Σύμφωνο της κ. Μέρκελ (το αν η Γαλλία κάνει καλά ή όχι είναι άλλο ζήτημα) αρνούμενη να μειώσει το χρέος της κάτω από το 3% του ΑΕΠ μέχρι το 2015, είναι ουτοπικό να νομίζει κανείς ότι η καγκελάριος Μέρκελ θα συμπονέσει τον πρωθυπουργό κ. Αντώνη Σαμαρά και θα του χαρίσει μια πιστωτική γραμμή χωρίς έλεγχο ώστε να τον ενισχύσει προεκλογικά. Μάλλον θα προτιμήσει να διαπραγματευτεί με τον επόμενο. Ακόμη και στην περίπτωση που η κ. Μέρκελ μεταμορφωθεί για λίγο σε Μητέρα Τερέζα, αυτός που δεν πρόκειται να δεχτεί ουδέποτε δάνειο στην Ελλάδα χωρίς όρους και αυστηρό έλεγχο είναι ο διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Ο κ. Μάριο Ντράγκι δέχεται το τελευταίο δίμηνο απροκάλυπτη επίθεση από τη γερμανική κεντρική τράπεζα για το πρόγραμμα αγοράς τιτλοποιημένων δανείων και καλυμμένων ομολόγων που ανακοίνωσε τον Σεπτέμβριο. Ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης έχει φτάσει στο σημείο να κατηγορήσει τον κ. Ντράγκι ότι μετατρέπει την ΕΚΤ σε «κακή τράπεζα». Το μόνο, λοιπόν, που λείπει στον Ντράγκι αυτή την εποχή είναι να έχει τον κ. Βάιντμαν να τον κατηγορεί ότι κάνει χάρες στην Ελλάδα. Άλλωστε, ο Ντράγκι έχει μάλλον σοβαρότερα προβλήματα να αντιμετωπίσει αυτή την εποχή (η Ευρωζώνη βρίσκεται στο χείλος του αποπληθωρισμού και μιας τρίτης ύφεσης) και μάλλον ετοιμάζεται για μια καθοριστικής σημασίας μάχη με την Bundesbank στις αρχές του 2015, μάχη που αφορά το ενδεχόμενο η ΕΚΤ να προχωρήσει σε μαζικές αγορές κρατικών ομολόγων.

Καλά θα κάνουν οι Έλληνες πολιτικοί (περιλαμβάνεται και ο Σύριζα) να θυμηθούν το αξίωμα «ποτέ μην ποντάρεις κόντρα στην κεντρική τράπεζα», στην περίπτωσή μας κόντρα στην ΕΚΤ. Στις 2 Οκτωβρίου μετά τη συνεδρίαση του δ.σ. της ΕΚΤ, ο κ. Ντράγκι είχε πει, αναφερόμενος στην Ελλάδα, «όχι πρόγραμμα, όχι λεφτά». Οπότε θα ήταν χρήσιμο η κυβέρνηση να εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους θα οδηγηθεί στην υπογραφή ενός ακόμη Μνημονίου και τα πλεονεκτήματα που θα αποκομίσει η χώρα από την προληπτική πιστωτική γραμμή. Βέβαια το πιθανότερο είναι να μας σερβίρουν, κυβέρνηση και αντιπολίτευση, χοντροκομμένη προπαγάνδα αντάξια βαλκανικής μπανανίας. Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν οι πολίτες είναι διατεθειμένοι να την καταπιούν.