«Η Ελλάδα υφίσταται τις δυσμενείς συνέπειες μίας γεωπολιτικής και ενεργειακής κρίσης, κρίσης που ροκανίζει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και περιορίζει τζίρους επιχειρήσεων και φρενάρουν την αναπτυξιακή δυναμική της χώρας» σημείωσε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας και παρέθεσε τις 5 τις γραμμές άμυνας και στήριξης που έχει ενεργοποιήσει η κυβέρνηση.
«Αυτά τα αναχώματα είναι σημαντικά αλλά δεν είναι αρκετά. Αντιλαμβανόμαστε τις αυξημένες δυσκολίες των πολιτών» πρόσθεσε τονίζοντας πως η κυβέρνηση δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να προσφέρει λύσεις.
Σκρέκας: Σε δύο άξονες τα μέτρα για την αντιμετώπιση της ακρίβειας
«Εχουν σημειωθεί διαδοχικά ρεκόρ σε φυσικό αέριο, πετρέλαιο και ηλεκτρισμό. Η κυβέρνηση θα κινηθεί σε δύο άξονες με μέτρα στήριξης σε νοικοκυριά και επιχειρήσεων και σε έκτακτο σχέδιο. Είμαστε οι πρώτοι στην ΕΕ που ιδρύσαμε ταμείο ενεργειακής μετάβασης και δώσαμε επιδοτήσεις για να ελαφρυνθούν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις από τις επιβαρύνσεις στους λογαριασμούς», τόνισε ο κ. Σκρέκας και πρόσθεσε:
«Συνεχίζονται τον Μάιο και τον Ιούνιο οι επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου σε οικιακά και επαγγελματικά τιμολόγια. Σε ότι αφορά την ηλεκτρική ενέργεια, για τους οικιακούς καταναλωτές η επιδότηση για τον μήνα Μάιο αφορά όλες τις κατοικίες κύριες και μη χωρίς εισοδηματικά κριτήρια και για το σύνολο της κατανάλωσης. Στις κύριες κατοικίες για τις πρώτες 300 κιλοβατώρες, απορροφάται το 86% της αύξησης στο κόστος ηλεκτρισμού καθώς η μέση ενίσχυση θα ανέλθει σε 56,6 ευρώ το μήνα. Για τις πρώτες 150 κιλοβατώρες η επιδότηση κυμαίνεται στα 205 ευρώ ανά μεγαβατώρα και για τις καταναλώσεις από 151 έως 300 κιλοβατώρες σε 160 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Το σύνολο της κατανάλωσης πάνω από 300 μεγαβατώρες το μήνα είναι 100 ευρώ ανά μεγαβατώρα».
Ενδεικτικά παραδείγματα με τις επιδοτήσεις σε οικιακά τιμολόγια
Ειδικότερα, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ένα «εθνικό πρόγραμμα στήριξης σε τέσσερα πεδία, που θα απορροφήσει το 70% έως 80% της αύξησης της τιμής της κιλοβατώρας για νοικοκυριά, επιχειρήσεις και αγρότες, με διπλή κρατική παρέμβαση στη χονδρική και λιανική αγορά ενέργειας και αναστολή ουσιαστικά της ρήτρας αναπροσαρμογής».
Έχοντας χτίσει ισχυρά ταμειακά διαθέσιμα ύψους 39,2 δισ.ευρώ, ενεργοποιούμε μια νέα, δυναμική δέσμη 4 παρεμβάσεων για τον περιορισμό των επιπτώσεων τη αύξησης του ενεργειακού κόστους, που ανέρχεται σε 3,2 δισ. ευρώ για το υπόλοιπο του 2022.#MinFin#measures#social_cohesionpic.twitter.com/Ge9wG5e5yJ
Μέτρα για το ρεύμα: Τα βασικά σημεία των κυβερνητικών παρεμβάσεων
Την ίδια ώρα τον στόχο και τα βασικά σημεία αυτών των παρεμβάσεων αναλύουν, μέσω ερωτήσεων και απαντήσεων, κυβερνητικές πηγές.
1) Σκοπός και βασικά στοιχεία των σημερινών ανακοινώσεων:
Πρώτον, πώς θα ανακουφίσουμε περαιτέρω και με αναδρομικότητα όλους τους πολίτες που είδαν υπέρογκες αυξήσεις στα τιμολόγια τους από τον Δεκέμβριο έως τον Μάιο και πώς διαμορφώνονται οι πρόσθετες ενισχύσεις για κύριες και δευτερεύουσες κατοικίες έως τον Ιούνιο. Η Πολιτεία επιστρέφει στον ατομικό τραπεζικό λογαριασμό κάθε ιδιοκτήτη ή ενοικιαστή πρώτης κατοικίας το 60% των πρόσθετων επιβαρύνσεων τις οποίες έχει υποστεί από τον Δεκέμβριο έως τον Μάϊο. Το όριο της έκτακτης αυτής αποζημίωσης θα είναι τα 600 ευρώ και θα αφορά όλους τους συμπολίτες μας με ετήσιο εισόδημα έως 45.000 ευρώ.
Ταυτόχρονα για τον Μάιο και τον Ιούνιο θα καλύπτεται κατά 50% η όποια αύξηση στην κατανάλωση και πέραν των 300 kwh που επιδοτούνται έως σήμερα. Η νέα έκπτωση θα αφορά και τις μη κύριες κατοικίες και μάλιστα για το σύνολο της μηνιαίας κατανάλωσής τους. Τα μέτρα πλέον με σταθερό προσανατολισμό τους πιο αδύναμους αυτή τη φορά, στοχεύουν και στη σημαντική ανακούφιση της μεσαίας τάξης.
Δεύτερον, πώς θα παρέμβουμε στην αγορά ενέργειας, χονδρική και λιανική, με έναν μόνιμο και δίκαιο τρόπο που θα εξορθολογίσει την αγορά και θα σταθεροποιήσει τις τιμές σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από τα σημερινά.
Η ελληνική κυβέρνηση δρομολογεί από τον Ιούλιο με δική της πρωτοβουλία ένα σύστημα που κόβει τον γόρδιο δεσμό μεταξύ των αυξήσεων στις διεθνείς τιμές του φυσικού αερίου και τους λογαριασμούς της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Με μια διπλή παρέμβαση τόσο στη χονδρική όσο και στη λιανική αγορά ενέργειας θέτουμε έμμεσο πλαφόν στην αγορά λιανικής και σταθεροποιούμε τις τιμές λιανικής για τους επόμενους 6-12 μήνες.
Αναστέλλουμε έτσι για όσο διαρκεί αυτό το σχήμα, τη Ρήτρα Αναπροσαρμογής και κόβουμε μαχαίρι τα συγκυριακά υπερέσοδα των εταιρειών ενέργειας.
Τρίτον, πώς θα διαχειριστούμε τα λεγόμενα υπερέσοδα των εταιρειών ενέργειας ώστε να υπάρξει μια δίκαιη συλλογική μοιρασιά του βάρους των ανατιμήσεων.
Τέταρτον, πώς μπορεί το κράτος να βοηθήσει τους καταναλωτές να προσαρμοστούν καλύτερα στα νέα δεδομένα και να μειώσουν τα ενεργειακά τους έξοδα σε μόνιμη βάση μέσα από δράσεις ενεργειακής εξοικονόμησης.
2) Όσα έχουμε κάνει έως σήμερα
Από την έναρξη του πολέμου, έχουν σημειωθεί διαδοχικά ρεκόρ υψηλών διεθνών τιμών στο φυσικό αέριο και την ηλεκτρική ενέργεια που έχουν οδηγήσει τουλάχιστον τρεις φορές πάνω τις τιμές τους σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα. Για αυτό το λόγο η κυβέρνησή μας, από την πρώτη στιγμή και διαβλέποντας την ένταση και τις επιπτώσεις της διεθνούς ενεργειακής κρίσης σε λογαριασμούς ενέργειας, αγαθά πρώτης ανάγκης και πρώτες ύλες, έχει κινηθεί σε τρεις άξονες:
Με στοχευμένα μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων συνολικού ύψους 4 δις ευρώ έως τώρα -από τα μεγαλύτερα πακέτα ενίσχυσης στην ΕΕ
Με δυναμικές προτάσεις και συμμαχίες στο ευρωπαϊκό επίπεδο για κοινή παρέμβαση στις διεθνείς αγορές φυσικού αερίου που θα αποσυνδέει προσωρινά την επίδραση της τιμής του στο ηλεκτρικό ρεύμα
Με νομοθετικές πρωτοβουλίες, συνεχείς ελέγχους και αυστηρά πρόστιμα σε όσους επιτήδειους επιχειρούν να κερδοσκοπήσουν πάνω στην διεθνή κρίση
Στο ερώτημα λοιπόν «τι έχετε κάνει έως σήμερα και γιατί δεν κινηθήκατε πιο γρήγορα» η απάντηση είναι πως έχουμε κάνει ήδη πολλά, σίγουρα περισσότερα και νωρίτερα από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Γνωρίζοντας όμως ότι και αυτά δεν είναι αρκετά για να καλύψουν το σύνολο των αυξήσεων για όλους τους καταναλωτές και αναμένοντας ταυτόχρονα και τις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες.
Συνοπτικά:
Είμαστε η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που δημιούργησε το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης στο οποίο οδηγούνται τα υπερέσοδα του ειδικού λογαριασμού των ΑΠΕ, του ειδικού λογαριασμού των ΥΚΩ, καθώς και τα έσοδα από τις δημοπρασίες των ρύπων CO2 για να επιστρέψουν ως εκπτώσεις στους λογαριασμούς ρεύματος.
Μέχρι σήμερα έχουν δοθεί από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης 2,2 δις για επιδοτήσεις και επιπλέον 1,1 δις από ΔΕΗ και ΔΕΠΑ εμπορίας σε εκπτώσεις σε ρεύμα και φυσικό αέριο, επιχειρώντας να μετριάσουμε τις εκρηκτικές αυξήσεις της ενέργειας.
Για ένα σημαντικό αριθμό νοικοκυριών που προσεγγίζει το 70%, 2,3 εκατ, νοικοκυριά για την ακρίβεια, που καταναλώνουν μέχρι 300 kwh το μήνα για την κύρια κατοικία του, απορροφούμε έως και το 80% της αύξησης.
Επιπλέον, περισσότερες από 1.250.000 πολύ μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις που έβλεπαν τους λογαριασμούς ρεύματος να είναι δυσβάσταχτοι τους προηγούμενους μήνες, από τον Απρίλιο και μετά χάρις στην πολύ αυξημένη επιδότηση αλλά και τις αναδρομικές επιδοτήσεις για τις καταναλώσεις των μηνών Δεκεμβρίου 2021 έως και 30 Απριλίου, θα διαπιστώσουν στους λογαριασμούς που θα λάβουν το επόμενο διάστημα, την θετική επίπτωση των ενισχύσεων της κυβέρνησης στην ελάφρυνση του ενεργειακού τους κόστους.
Άρα δεν υπάρχει πρόβλημα; Φυσικά και υπάρχει και είναι σοβαρό γι’ αυτό κι επεμβαίνουμε με αυτόν τον τρόπο. Το πρόβλημα εντοπίζεται, κυρίως, στα περίπου 1 εκατ. νοικοκυριά που θερμαίνονται κατά τη διάρκεια του χειμώνα με ηλεκτρικό ρεύμα, με αποτέλεσμα να καταναλώνουν πολλή περισσότερη ενέργεια από αυτήν που επιδοτείται με ένα μεγάλο μέρος αυτής της κατανάλωσης να έχει μείνει εκτός επιδότησης.
3) Τι πετυχαίνουμε με τη διπλή μόνιμη παρέμβαση στην αγορά ενέργειας (χονδρική και λιανική) από τον Ιούλιο;
Με την παρέμβασή μας αυτή:
Επαναφέρουμε τις τιμές ηλεκτρικού ρεύματος σε σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα από τα σημερινά
Κόβουμε μαχαίρι τη δημιουργία υπερεσόδων από τη χρηματιστηριακή αγορά
Αναστέλλουμε ουσιαστικά τη ρήτρα αναπροσαρμογής
Εντέλει ρυθμίζουμε, στη βάση ενός αντικειμενικού και δίκαιου τρόπου υπολογισμού που έχει επεξεργαστεί η ΡΑΕ, τις εύλογες τελικές τιμές καταναλωτή στη βάση του μεταβλητού κόστους των παρόχων ενέργειας. Καλύπτουμε κατά 70% έως 80% τις αυξήσεις επί των τιμών ηλεκτρικού ρεύματος προ της κρίσης.
4) Τι κάνουμε με τα υπερέσοδα των παραγωγών ενέργειας;
Η απόφαση της κυβέρνησης είναι ότι τα έσοδα αυτά - όταν πιστοποιηθούν από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας - θα φορολογηθούν με 90%. Αναμένουμε την απόφαση της ΡΑΕ επ’ αυτού. Όπως έχει δηλώσει ο πρωθυπουργός, θα επιβληθεί το ποσόν που αναλογεί ως έκτακτο τέλος σε όλες τις επιχειρήσεις ενέργειας από τον Οκτώβριο του 2021 έως τον Ιούνιο του 2022. Το τέλος αυτό θα τροφοδοτήσει μέρος των πρόσθετων εκπτώσεων σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Με το νέο μηχανισμό που τίθεται σε εφαρμογή από τον Ιούλιο σταματά η παραγωγή υπερεσόδων.
