Δημήτρης Χριστόπουλος

Ο Δημήτρης Χριστόπουλος έχει σταθεί πολλές φορές απέναντι στη λογοκρισία. Παρενέβη δημόσια όταν χρυσαυγίτες προσπάθησαν να ακυρώσουν την παράσταση Corpus Christi στο θέατρο Χυτήριο, ήταν ο βασικός μάρτυρας υπεράσπισης του «Γέροντα Παστίτσιου» στο δικαστήριο. Την περασμένη εβδομάδα έπεσε και ο ίδιος θύμα μιας μορφής λογοκρισίας, όταν είπε ότι οι «μειονοτικοί» της Θράκης νιώθουν περισσότερο Τούρκοι παρά Έλληνες. Σήμερα, μιλώντας στην ATHENS VOICE, υπερασπίζεται τις απόψεις του, τονίζοντας ότι όσο αρνούμαστε στους ανθρώπους να προσδιορίζονται όπως αυτοί επιζητούν, όχι μόνο τους «πνίγουμε» στερώντας τους ένα βασικό τους δικαίωμα, αλλά και τους συσπειρώνουμε στον εθνικισμό τους. Και απαντά, ακόμα, σε μερικές ερωτήσεις για την Αριστερά, την ακροδεξιά, την Ευρώπη, την επόμενη μέρα.

---

Μια ανάγνωση της επικαιρότητας των τελευταίων ημερών δείχνει ότι η κυβέρνηση θεωρεί πως για την Αριστερά θέματα όπως αυτό των μειονοτήτων, ιδιαίτερα σε προεκλογική περίοδο, αποτελούν ταμπού - έτσι, τα χρησιμοποιεί επικοινωνιακά. Για την Αριστερά (θα πρέπει να) υπάρχουν θέματα «ταμπού»;

Ταμπού είναι αυτό που απαγορεύεται να πλησιάσει, να αγγίξει, να κατονομάσει κανείς, επειδή θεωρείται ιερό ή μιαρό. Κατεξοχήν τέτοια είναι τα λεγόμενα «εθνικά» ζητήματα στην Ελλάδα, με πρώτο αυτό το μειονοτήτων. Ταμπού, βέβαια, υπάρχουν για όλους. Περισσότερο για τη Δεξιά, λιγότερο για την Αριστερά. Ο αγώνας ενάντια στην προκατάληψη, η αμφιβολία που γεννά τη γνώση, η μόνιμη ανάγκη για αυτοκριτική και κριτική είναι προϋποθέσεις ώστε να πηγαίνουμε μπροστά. Τις τελευταίες ημέρες τα θέματα αυτά χρησιμοποιούνται από τη ΝΔ και τους επαγγελματίες της εθνοκάπηλης διαδικτυακής συκοφαντίας, για να δημιουργήσουν «ηθικό πανικό», για ευτελείς προεκλογικούς λόγους. Αυτό όμως κάνει κακό, πολύ κακό και στον δημόσιο διάλογο και στη δημοκρατία.

 

Τελικά, η μειονότητα της Θράκης είναι εθνική ή θρησκευτική; Είναι μια συμπαγής τουρκική μειονότητα; Αν είναι έτσι και το αποδεχτούμε, τι κακό θα μας συμβεί;

Η μειονότητα της Θράκης είναι νομικά αναγνωρισμένη θρησκευτική μειονότητα η οποία αποτελείται από τρεις εθνοτικές ομάδες, Τούρκους, Πομάκους και Τσιγγάνους, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους νιώθουν Τούρκοι. Δεν βλέπω κανένα κακό να το αποδεχθούμε αυτό, εξάλλου στην πράξη το έχουμε αποδεχθεί. Και οι Έλληνες της Αλβανίας νιώθουν και είναι Έλληνες. Δεν μιλάω για συνθήκες και νομικά καθεστώτα, αλλά για κάτι πολύ ουσιαστικό και πολύτιμο: πώς νιώθει ο καθένας. Αυτό το οποίο επεσήμανα και συνεχίζω να λέω είναι ότι όσο αρνούμαστε στους ανθρώπους να προσδιορίζονται όπως αυτοί επιζητούν, όχι μόνο τους «πνίγουμε» στερώντας τους ένα βασικό τους δικαίωμα, αλλά και τους συσπειρώνουμε στον εθνικισμό τους. Και αυτό έγινε στην Ελλάδα με συστηματικό τρόπο ως το 1990. Αυτό ακριβώς είπα και στην επίμαχη δήλωσή μου.

Έχετε πει ότι η Αριστερά θα πρέπει να μετατοπίσει το λόγο της από το «αντι-μνημόνιο», στο «μετα-μνημόνιο». Τα καταφέρνει πειστικά;

Το παλεύει. Το κρίσιμο είναι ότι η κρίση γίνεται καθεστώς. Αυτό που ονομάσαμε κρίση, ως κάτι εξαιρετικό και μη κανονικό το 2009, έχει αρχίσει και γίνεται κατάσταση που εδραιώνεται στις ζωές μας. Tο ζητούμενο για την Αριστερά δεν είναι, ούτε μπορεί να είναι, η επιστροφή στην προ μνημονίου συγκυρία, αλλά το νέο. Υπό την έννοια αυτή, η Αριστερά είναι μια κατεξοχήν αντικαθεστωτική δύναμη και όχι δύναμη παλινόρθωσης. Ούτως ή άλλως, αν δεν αλλάξουν τα πράγματα, μπαίνουμε σε μια μακρά μνημονιακή συγκυρία χωρίς μνημόνιο. Αυτό είναι το νέο κυβερνητικό success story. Εδώ θα κριθεί πόσο πειστική είναι η Αριστερά.

Έχετε δηλώσει, επίσης, ότι δε γνωρίζετε κανέναν εχέφρων άνθρωπο που να νομίζει ότι μπορούμε να ξαναγυρίσουμε εκεί που ήμασταν. Άρα; Πού πάμε;

Αν πάμε πάντως εκεί που μας οδηγεί ο μονόδρομος των κυβερνώντων το φάγαμε το κεφάλι μας. Παλεύουμε να στρίψουμε τη χώρα, παλεύουμε να στείλουμε ένα μήνυμα στην Ευρώπη να αλλάξει ρότα μήπως και σωθεί. Παλεύουμε για μας και για τις γενιές που έρχονται. Το πού τελικώς θα πάμε είναι αποτέλεσμα συσχετισμών για τη διαμόρφωση των οποίων παλεύω, στο μέτρο των δυνάμεών μου, γι’ αυτό και στρατεύτηκα στο ευρωψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ. Και ο ΣΥΡΙΖΑ αυτό παλεύει. Ως προς το πού πάμε δεν είμαι μάντης, και θέλει προσπάθεια. Η στρατηγική είναι όμως κοινωνική δικαιοσύνη, αλληλεγγύη και ισότητα. Αυτό είναι Αριστερά. Δεν θέλω να λέω κοινοτοπίες, αλλά εδώ δεν έχουν αφήσει τίποτε όρθιο…

Σε μελέτη την οποία έχετε επιμεληθεί, σημειώνετε ότι η ακροδεξιά έχει διεισδύσει σε μηχανισμούς του κράτους, όπως την αστυνομία, το στρατό, τη δικαιοσύνη και την εκκλησία. Στην κοινωνία; Αυτό το περίπου 7% που ψηφίζει ή δηλώνει ότι θα ψηφίσει Χρυσή Αυγή, τι είναι; Ναζί, αγανακτισμένοι, απολιτίκ, κάτι άλλο;

Το 7% ασφαλώς πατάει στην παράδοση της ακροδεξιάς στην Ελλάδα. Το 7% έχει και ακροδεξιούς και χουντικούς και ναζί - αλλά όχι μόνο αυτούς. Όπως το 27% των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι όλοι αριστεροί. Ασφαλώς δεν θέλω να «δικαιολογήσω» κανέναν που ψήφισε Χρυσή Αυγή, μου είναι εξαιρετικά απεχθής αυτή η ψήφος. Θέλω όμως να καταλάβω τι γίνεται. Λέω λοιπόν: το 7% δεν είναι (όλοι) φασίστες: είναι και απελπισμένοι και οργισμένοι νέοι και άλλα πολλά. Η προσπάθεια της Χρυσής Αυγής είναι να γίνουν όλοι φασίστες, ο αγώνας ο δικός μας είναι να μη γίνουν, και το 7% να συρρικνωθεί. Σε αυτό τον αγώνα η ποινική δίωξη της εγκληματικής συμμορίας Χρυσή Αυγή που άρχισε με τεράστια καθυστέρηση μόλις τον Σεπτέμβρη του 2013 έχει αποφασιστική σημασία, αλλά δεν αρκεί· πρέπει να υπάρξει ένα πλατύ αντιφασιστικό κίνημα και αναστροφή των μνημονιακών πολιτικών που προξενούν την οδύνη και τον φόβο και τροφοδοτούν την άκρα Δεξιά.

Η ακροδεξιά στην Ευρώπη;

Η ακροδεξιά στην Ευρώπη σήμερα απειλεί την ενότητά της και κλείνει το μάτι σε ζοφερές εποχές του 20ού αιώνα. Όμως, ας κοιτάξουμε τι την όπλισε ώστε να το κάνει. Και αυτό δεν είναι άλλο από τις πολιτικές που έχουν πλήρως ηγεμονεύσει εδώ τα τελευταία χρόνια, με τη σοσιαλδημοκρατία συνυπεύθυνη. Είπα και παραπάνω και λέω διαρκώς ότι ο νεοφιλελευθερισμός είναι το λίπασμα του ευρωπαϊκού εθνικισμού και για το λόγο αυτό είναι διπλά επικίνδυνος.

Ποιο είναι το διακύβευμα των ευρωεκλογών; Μπορεί η Ελλάδα να γίνει το γαλατικό χωριό της Ευρώπης, μέσα στην Ευρώπη;

Το διακύβευμα των εκλογών είναι να επιχειρήσουμε να αλλάξουμε αυτή τη ζοφερή εικόνα που περιέγραψα. Να φωνάξουμε «φτάνει πια» και να δούμε μήπως και το σώσουμε. Ειδάλλως, τα βλέπω σκούρα τα πράγματα και για μας και τα παιδιά μας. Ασφαλώς δεν μπορεί να υπάρξει κανένα «γαλατικό χωριό». Αλλά η αλλαγή στην Ελλάδα μπορεί να εμπνεύσει, να πυροδοτήσει αλλαγές στην Ευρώπη. Σκεφτείτε τι ενθουσιασμό ενέπνευσαν σε όλη την ευρωπαϊκή Αριστερά τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ τον Μάη και τον Ιούνη - και παρότι δεν κέρδισε… Πιστεύω ότι συζητάμε για μια υπαρξιακή πολιτική μάχη αυτή που διεξάγεται σε επίπεδο ευρωεκλογών. Μια μάχη την οποία, μόνο αν δώσουμε, μπορεί και να νικήσουμε. Αν την παρατήσουμε, χάσαμε σίγουρα. Γι’ αυτό και στρατεύθηκα με τον ΣΥΡΙΖΑ.

---

Info: Ο Δημήτρης Χριστόπουλος είναι αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας Παντείου Πανεπιστημίου και αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Επίσης, είναι υποψήφιος ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ.