Σύνορα παντού

Το μέχρι χτες αδύναμο χαρτί της κυβέρνησης μετατράπηκε σε μια νύκτα στο πιο ισχυρό της όπλο. Ένα θέμα που συντηρούσε περίτεχνη μυθολογία αποκάλυψε την ορθολογική του διάσταση. Μια πληγή που έδειχνε αγιάτρευτη φαίνεται τώρα ιάσιμη έστω και αν χρειαστούν επιμονή και υπομονή. Η πατρίδα ξαφνικά συσπειρώνεται γύρω από την ηγεσία της, η απαγορευμένη λέξη ομοψυχία, επιστρέφει. Ο Μητσοτάκης αξιώνει πολιτική ηγεμονία και την παίρνει. Είναι το μεταναστευτικό. Διότι όσα δεν φέρνει ο χρόνος τα φέρνει η στιγμή.

Αν το Αφγανιστάν θέλει να μετακομίσει στην Ευρώπη δεν μπορεί να το κάνει προσποιούμενο τον πρόσφυγα και σίγουρα όχι με μπούκες στην Ελλάδα από τον Έβρο και τα νησιά. Μπορεί να υποβάλει μια αίτηση με τα προσόντα του στις κατά τόπους προξενικές αρχές, αυτές θα την εξετάσουν σοβαρά και θα αποφασίσουν. Με γνώμονα την κοινωνική συνοχή, τις ανάγκες και την ασφάλεια της χώρας. Ούτως ή άλλως η Ελλάδα αντιμετωπίζει δημογραφικό πρόβλημα, χώρα ανεξίθρησκη και ανεκτική είναι γιατί να μην δώσει άδεια εισόδου και σε κάποιους ή κάποιες από αυτήν τη μακρινή χώρα της Ασίας, αλλά και άλλες από την Αφρική. Αυτό λέει η διεθνής νομιμότητα την οποία επικαλούνται πολλοί καλοθελητές. Ήδη η κυβέρνηση δραστηριοποιείται προς αυτήν την κατεύθυνση και πράττει άριστα.

Ο Τούρκος πάλι δεν συνέλεγε τυχαία 5,5 εκατομμύρια πρόσφυγες και μετανάστες από τα πέριξ. Όχι μόνο από τις γειτονικές του χώρες αλλά και από το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, τη Σομαλία, το Κονγκό, το Μαρόκο ή το Αλγέρι. Είχε τους λόγους του. Φτηνό εργατικό δυναμικό για την οικονομία του, μέσο διείσδυσης στις χώρες που βρίσκονται στα ανατολικά και νότια σύνορά του, πολιτική ηγεμονία στη Μεσόγειο. Αλλά και μια αιχμή δόρατος προς την Ελλάδα και την Ευρώπη αν υπήρχε λόγος. Και ο λόγος βρέθηκε. Η οικονομία του παρουσιάζει δραματική επιδείνωση, το νόμισμά του ζορίζεται (1 ευρώ=6,88 λίρες) οι μετανάστες δυσκολεύονται να βρουν εργασία αλλά και να πληρωθούν, η εμπλοκή της Τουρκίας στο πόλεμο της Συρίας οδηγείται σε αδιέξοδο. Είναι μια ευκαιρία να εκβιάσει την Ευρώπη για βοήθεια και να δημιουργήσει προβλήματα στην Ελλάδα; Ναι αλλά όχι μόνο. Δεν μπορεί να θρέψει πλέον τόσους μετανάστες και τους ωθεί προς την Ευρώπη.   

Αν μέχρι χτες ο Τούρκος έκανε «αναγνωριστικές βολές» απολαμβάνοντας τον πανικό που δημιουργούσε στα Ελληνικά νησιά σήμερα αποφάσισε να γίνει πιο επιθετικός πιέζοντας ταυτόχρονα στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα. Ποντάριζε ότι στην Ελλάδα θα το έβλεπαν σαν μια ανθρωπιστική κρίση, σαν ένα κύμα προσφυγικό που γεννήθηκε στην πολύπαθη Συρία, σαν μια ευκαιρία να δείξουν τα Βόρεια Προάστια τις ευαισθησίες τους, σαν ένα λόγο για να ξεδιπλώσει η αριστερά τις ανθρωπιστικές αξίες της. Εξάλλου η μέχρι τώρα πολιτεία της Ελλάδας ήταν να καμώνεται ότι ο Τούρκος είναι αθώος, ή δεν γνωρίζει ή απλώς ανέχεται τις βάρκες που έφταναν καθημερινά στα νησιά της και ότι η συμφωνία που είχε υπογράψει με την ΕΕ ήταν ισχυρή και σεβαστή απ’ όλους. Η «αφελής» Ελλάδα θα μπορούσε να εξετάζει τα αιτήματα ασύλου και να κάνει όσες επιστροφές ήθελε. Στο διηνεκές.

Να θυμίσω εδώ ότι το προηγούμενο καλοκαίρι η Ελλάδα σχεδίαζε να αγοράσει πανάκριβα ηλεκτρονικά συστήματα που θα «έβλεπαν» τις βάρκες να ξεκινούν από τα απέναντι παράλια και θα ειδοποιούσαν την τουρκική ακτοφυλακή για να τις σταματάει. Διότι οι Τούρκοι είναι οκνηροί ή έχουν προβλήματα όρασης. Ευτυχώς ήρθαν τα πρόσφατα γεγονότα για να αποδείξουν ότι κάθε βάρκα που ξεκινούσε ήταν σε γνώση των αρχών της γείτονος και φυσικά των ΜΚΟ που τις περίμεναν απέναντι. Οι διακινητές ήταν απλώς οι ενδιάμεσοι. Ευτυχώς δηλαδή για να μην μπούμε και σε τσάμπα έξοδα αν είναι μόνο αυτός ο λόγος.

Πέρα από εισβολές, υβριδικούς πολέμους και τουρκικούς εκβιασμούς η Ελλάδα είχε και έχει ένα πρόβλημα διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών. Λόγω γεωγραφίας, οικονομίας αλλά και αβελτηρίας της δημόσιας διοίκησης. Ο μόνος τρόπος να το λύσει ήταν η ανακοπή των ροών. Δηλαδή η φύλαξη των συνόρων της. Κάτι που λέγονταν ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο έως αδύνατο λόγω της θάλασσας, στο μέτρο που κανείς  προφανώς δεν ήθελε να υπάρχουν αθώα θύματα. Και ζούσε με αυτόν τον μύθο μέχρι προχτές που αναγκάστηκε να αλλάξει τακτική και να εμποδίζει τις βάρκες να φτάνουν στα παράλιά της χωρίς να ανοίξει μύτη. Και μπράβο της. Και φάνηκε ότι διαθέτει το προσωπικό και τα μέσα για να το κάνει επαγγελματικά και με  ασφάλεια για όλους. Το πρόβλημα της Ελλάδας δεν ήταν τελικά διαχειριστικό αλλά αμιγώς πολιτικό. Ο μύθος απαιτούσε να εξετάζει κάθε αίτημα ασύλου όσων οι βάρκες έφταναν και προσάραζαν στα ρηχά. Και ο μύθος αυτός κατέρρευσε.

Όταν καταρρέουν οι μύθοι έρχεται η σκληρή πραγματικότητα η οποία δυστυχώς δείχνει ότι μπορεί να διαρκέσει πολλούς μήνες. Μπορούμε να συντηρούμε τόσες ή και περισσότερες δυνάμεις  στα σύνορα; Έχουμε τα μέσα να το κάνουμε; Μπορούμε να αποφεύγουμε συνεχώς το ατύχημα ή το θερμό επεισόδιο; Και τέλος πάντων μας παίρνει πολιτικά να έχουμε συνεχώς ένα αγκάθι στα πλευρά μας; Είναι δυνατή η ανάπτυξη σε μια χώρα με μεταναστευτικό πρόβλημα ως ανοικτή πληγή; Επειδή ακριβώς τα ερωτήματα είναι δύσκολα, η κυβέρνηση φρόντισε όχι μόνο να σφραγίσει τα σύνορα, αλλά και να φέρει όλους τους αρμόδιους ευρωπαϊκούς θεσμούς επί του πεδίου, να δουν την κατάσταση και να σταθούν στο πλευρό της. Και η ανταπόκριση που είδε είναι ικανοποιητική. Και αυτό είναι που πόνεσε όχι μόνο τους αλλοδαπούς αλλά και τους ημεδαπούς αντιπάλους της.

Η τολμηρή αλλά δίκαιη στάση της Ελλάδας ήταν μια δύσκολη επιλογή του πρωθυπουργού της χώρας ο οποίος δικαιώθηκε εκ του αποτελέσματος. Η πατρίδα έχει δικαίωμα να φυλάει τα σύνορά της και να διαχειρίζεται όπως αυτή νομίζει τους μετανάστες της. Ειδικά όταν δεν συνορεύει με καμιά εμπόλεμη ζώνη και δεν έχει ανάμειξη σε κανέναν πόλεμο. Είναι μια ελεύθερη δημοκρατική χώρα σε έναν κόσμο εθνικών κρατών.

Το σύνορο φυσικό ή τεχνητό έχει τη δική του ιδιαίτερη ιδεολογική φόρτιση μιας και σηματοδοτεί την ατομική ελευθερία. Την οικογένεια, το έθνος, τη δημοκρατία, τον κοινό τόπο που μοιράζονται άνθρωποι με κοινά πράγματα. Χωρίς το σύνορο όλα τα άλλα είναι στον αέρα. Δεν είναι σύμβολο σωβινισμού όπως προσπαθούν να μας πείσουν διάφοροι δήθεν εναλλακτικοί. Είναι σύμβολο ασφάλειας, ελευθερίας και δημοκρατίας. Για ανθρώπους που δεν έχουν κατ’ ανάγκη κοινή καταγωγή, ίδιο χρώμα ή ίδια θρησκεία ούτε καν μοιράζονται τις ίδιες αξίες. Αλλά έχουν συμφωνήσει να ζουν σε μια οργανωμένη κοινωνία με θεσμούς και κανόνες, αυτό που αποκαλούμε κράτος. Και τέλος πάντων αν αποφασίσουν να το καταργήσουν θα το κάνουν μόνοι τους.

Το δράμα είναι ότι θιασώτες των πιο σκληρών αυταρχικών καθεστώτων που είδε η σύγχρονη Ιστορία ζητούν από την Ελλάδα να ανοίξει τα σύνορά της και να δεχθεί ανεξέλεγκτα εκατομμύρια ανθρώπους από την Ασία και την Αφρική με το πρόσχημα του ανθρωπισμού. Ζητούν από τη χώρα τους να μπει οικειοθελώς σε μια άγνωστη κοινωνική και οικονομική κρίση, δηλαδή να αυτοκτονήσει. Και δεν αναρωτιούνται ότι μια τέτοια κατάσταση θα εκτοξεύσει τη ξενοφοβία και τον ρατσισμό τα οποία δήθεν απεύχονται.

Ήδη η υβριδική απειλή της Τουρκίας έβγαλε στην επιφάνεια διάφορους εγχώριους «κυνηγούς κεφαλών» και άλλους ανάλογους φασιστοειδείς σχηματισμούς, ευτυχώς γελοίους και ελάχιστους, τους οποίους η κυβέρνηση ήδη έλεγξε αποτελεσματικά και ελπίζω οριστικά. Δεν έχουμε χρόνο να ασχολούμαστε με φίδια. Αυτά δεν έχουν καμία σχέση με τους κατοίκους των ακριτικών περιοχών που νοιάζονται για τα σπίτια και τη χώρα τους και συμπαρίστανται στις κρατικές υπηρεσίες που τα προστατεύουν. Όπως εξάλλου τις τιμά και τις ευγνωμονεί και η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών αυτού του κράτους.

Η Ελλάδα δεν έκλεισε απλά τα σύνορα. Διατήρησε το δικαίωμα να υπάρχει στον χάρτη όπως αυτή νομίζει. Για να μπορεί να παρέχει στους πολίτες της τα αγαθά και τις υπηρεσίες που τους αξίζουν. Για να στέκεται ως άξιος ακρίτας της Ευρώπης. Αλλά και να μπορεί να βοηθά τους κατατρεγμένους που φτάνουν στην πόρτα της. Αρκεί να σέβονται την ύπαρξή της. Να σέβονται τα σύνορά της. Τα όρια.