Η κατάσταση της οικονομίας μας επηρεάζει καίρια την εθνική μας ισχύ. Η εξωτερική πολιτική πάει χέρι-χέρι με την εθνική κυριαρχία.
Το μεγάλο ερώτημα για το μέλλον, το άμεσο μέλλον της Ελλάδας για τα επόμενα 5-10 χρόνια, είναι το μοντέλο της ανάπτυξης που θα υπερισχύσει από δω κι εμπρός.
Το μοντέλο της ανάπτυξης, σημαίνει στρατηγική για την αξιοποίηση των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων ανά κλάδο, σημαίνει μεγέθη και ανταγωνιστικότητα αλλά κυρίως σημαίνει ποιες κοινωνικές ομάδες θα εμπλακούν. Ποιες τάξεις θα τραβήξουν το κάρο, ποιες θα ακολουθήσουν και ποιες θα καρπωθούν την παραγόμενη αξία.
Η ευημερία προέρχεται από τη δημιουργία θέσεων εργασίας που αποδίδουν αξιοπρεπή αμοιβή. Μια ανάπτυξη από τους πολλούς για τους πολλούς, είναι η οικονομική ανάπτυξη που κατανέμεται με δίκαιο τρόπο στην κοινωνία και δημιουργεί ευκαιρίες για όλους.
Μια χώρα σε «οιονεί πτώχευση», ανοικτή ή κεκαλυμμένη διεθνή εποπτεία, με αναιμικές αναπτυξιακές προοπτικές και αδύναμη να πείσει πως θα πάρει το μέλλον της στα χέρια της, θέλει πολύ ματαιοδοξία να θεωρήσει κανείς ότι απολαμβάνει ιδιαίτερο κύρος στο διεθνές σκηνικό.
Η κατάσταση της οικονομίας μας επηρεάζει καίρια την εθνική μας ισχύ. Η εξωτερική πολιτική πάει χέρι-χέρι με την εθνική κυριαρχία. Η εθνική κυριαρχία και ισχύς δεν είναι κάτι στατικό και δεδομένο.
Ποιος λοιπόν προσδιορίζει το εθνικό συμφέρον;
Πώς όλοι το επικαλούνται αλλά λίγοι τελικά το υπηρετούν;
Ποια η σημασία των θεσμών σε μια ταλαιπωρημένη χώρα;
Η εθνική στρατηγική δεν έχει σχέση με τα νταηλίκια και την εύκολη ρητορεία. Οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε ότι εθνικό δεν είναι το μεγαλόστομο αλλά το καλά σχεδιασμένο και προετοιμασμένο προς όφελος του τόπου.
Η εθνική ισχύς κερδίζεται με πολιτικές που απαιτούν πολύ χρόνο και διαρκή επαγρύπνηση. Ειδικά τα θέματα που αφορούν τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό, είναι θέματα πραγματικού συσχετισμού δυνάμεων, είναι θέματα που συνδέονται με τον στρατιωτικό και οικονομικό συσχετισμό δυνάμεων.
Ο σημερινός κόσμος είναι γεμάτος περίπλοκες διασυνδέσεις και θα συνεχίσει να εξελίσσεται με τρόπο που θα δημιουργεί νέες προκλήσεις. Η Ελλάδα καλείται να αντιμετωπίσει στο άμεσο μέλλον μια σειρά από προκλήσεις στο εξωτερικό, όπως:
Μια αυξανόμενα νευρική και απρόβλεπτη Τουρκία σε σχέση με τον ενεργειακό χάρτη και όχι μόνο. Τα συνεχιζόμενα μεταναστευτικά ρεύματα από το Νότο, την Ανατολική Μεσογείο και την Μέση Ανατολή. Την ισχυρή αβεβαιότητα για το μέλλον της Ε.Ε. αλλά και του διατλαντικού δεσμού. Πιθανές εδαφικές ανακατατάξεις στα Βαλκάνια και άλλες γειτονικές περιοχές, Σύνθετα ερωτήματα για τον περιφερειακό ρόλο της Κίνας και της Ρωσίας που καλλιεργεί τον αντι-δυτισμό.
Την ίδια ώρα στο εσωτερικό επίπεδο, η Ελλάδα καλείται να χαράξει μια στρατηγική για να διαχειριστεί:
την έλλειψη παραγωγικού μοντέλου
το σοβαρό δημογραφικό πρόβλημα και την ανάγκη ένταξης των μεταναστών
το προβληματικό εκπαιδευτικό σύστημα και την αποκλιμάκωση της ανεργίας,
τον ψηφιακό αναλφαβητισμό της οικονομίας και τις προκλήσεις της 4ης βιομηχανικής επανάστασης
τις πάγιες αδυναμίες του δημόσιου τομέα,
την ανάγκη διαχείρισης της κλιματικής αλλαγής και το ευρύ φάσμα εκτάκτων καταστάσεων
Και όλα αυτά, σε μόνιμες συνθήκες πόλωσης χωρίς κουλτούρα συναίνεσης και συνεννόησης σε μεγάλα εθνικά ζητήματα. Σήμερα χρειαζόμαστε κάτι δραστικά διαφορετικό.
Κατά γενική ομολογία, στην Ελλάδα πάσχουμε στην χάραξη μακρόπνοης στρατηγικής και διαχείριση κρίσεων. Όταν 35 χλμ. από την πρωτεύουσα της χώρας έχεις 100 νεκρούς, αυτό κάτι δείχνει.
Η χώρα χρειάζεται επειγόντως όργανα στρατηγικού σχεδιασμού και διαχείρισης κρίσεων σε εθνικό επίπεδο, καθώς και την πολιτική βούληση για υλοποίηση βαθιών τομών που είναι το ακριβώς αντίθετο της μικροκομματικής διαχείρισης της πολιτικής. Οφείλουμε να οργανώσουμε τον εαυτό μας καλύτερα, με άξονα την εθνική ενότητα. Κι αυτό συνδέεται με ένα νέο πατριωτισμό, ο οποίος δεν είναι βέβαια εύκολο να οικοδομηθεί. Ο πατριωτισμός ως αίσθημα δεν αντιστρατεύεται τον κοσμοπολιτισμό. Αντιθέτως, αποτελεί προϋπόθεσή του.
Η ιστορία των τελευταίων 45 ετών μας διδάσκει ότι δεν υπάρχει καλύτερη διαχείριση κρίσης από την αποφυγή της κρίσης. Σκεφθείτε πόσο διαφορετική θα ήταν η προοπτική της χώρας, αν για κάθε κρίσιμη εθνική απόφαση υπήρχε ψυχραιμία, σχέδιο, υπολογισμένο κόστος και όφελος και όχι μικροπολιτική επιπολαιότητα και παρόρμηση.
Το πρόβλημα δεν είναι στην ποιότητα της δημοκρατίας και στους θεσμούς, αλλά στην εφαρμογή των νόμων που έχει θεσπίσει η δημοκρατία και στον διάχυτο λαϊκισμό μιας μεγάλης μερίδας του πολιτικού μας συστήματος
13°
