Την Παρασκευή ξεκίνησε το γιορταστικό τριήμερο για την επέτειο της εξέγερσης του «Πολυτεχνείου». Επίκεντρο θα είναι φυσικά το ίδιο το Πολυτεχνείο, καθώς συμπληρώνονται 40 στρογγυλά χρόνια από τα γεγονότα.
Παρά τα όσα έχουν γραφτεί από τότε, παρά την προσωπική πορεία πολλών πρωταγωνιστών (ή και δευτεραγωνιστών) του ’73, παρά την όποια «αξιοποίηση» από τα κόμματα, παρά την όποια «σύνδεση» με την εκάστοτε συγκυρία, υπάρχουν τρεις αξιοσημείωτες πλευρές της εξέγερσης που δεν μπορούν ούτε να αμφισβητηθούν, ούτε να να αμαυρωθούν:
• Η αξίωση των εξεγερμένων για δημοκρατία και ελευθερία
• Η πραγμάτωση της εξέγερσης κόντρα στην επίσημη άποψη όλων των τότε κομμάτων και οργανώσεων
• Ο προσωπικός ηρωισμός και η αυτοθυσία όσων συμμετείχαν.
Από κει και πέρα, πολλά ερωτήματα μπορεί να τεθούν:
• Γιατί η γιορτή κατέληξε πανηγύρι της ποικιλώνυμης Αριστεράς, «αντίβαρο» στις πιο επίσημες επετείους της 25ης Μαρτίου και της 28ης Οκτωβρίου;
• Γιατί η γιορτή εμπεριέχει, συνηθέστατα, τόση βία (μέχρι και νεκρούς);
• Γιατί τόσοι, με τόση εύκολη, μιλάνε για προβοκάτορες από το 1973 μέχρι τις περισσότερες επετείους;
• Γιατί, παρόλο που υπάρχει τόσο υλικό και τόσες μαρτυρίες κι έχουν ανοίξει τόσα αρχεία, δεν έχει ακόμα γραφτεί μια έγκυρη ιστορία της εξέγερσης;
Οι γιορτές και οι επέτειοι είναι κάτι παλιωμένο, τουλάχιστον συζητήσιμο. Έχουμε υποχρέωση να το επανεξετάσουμε ως κοινωνία, αντί ο καθένας να πριμοδοτεί όποια γιορτή γουστάρει και/ή να χρωματίζει κατά το δοκούν όλες τις υπάρχουσες γιορτές. Ειδικά το «Πολυτεχνείο», αν έχει νόημα να γιορτάζεται, έχει ως γιορτή ελευθερίας και δημοκρατίας. Αυτό υπήρξε το μίνιμουμ συμφωνίας όσων ξεσηκώθηκαν τότε, το 1973.
Εκείνο όμως που αποτελεί καθαρό και εξοργιστικό αναχρονισμό είναι η «καθιερωμένη» (καθώς λέει και η φετινή ανακοίνωση: παντού και πάντα η «ιερότητα») πορεία στην πρεσβεία των ΗΠΑ. Το 1974 και τα επόμενα χρόνια, ναι, είχε νόημα: οι ΗΠΑ είχαν βοηθήσει στο πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, είχαν στηρίξει τη χούντα (αν και τότε, ακόμα, ήταν μονομερής ενέργεια και δεν έπαιρνε υπόψη το συνολικό πλάισιο του ψυχρου πολέμου). Σήμερα όμως δεν έχει κανένα νόημα γιατί:
• Δεν υπάρχει πια ψυχρός πόλεμος
• Οι ΗΠΑ έχουν ζητήσει επίσημα συγνώμη για την ελληνική χούντα (διά στόματος προέδρου Κλίντον)
• Οι ΗΠΑ δεν είναι εχθρός, αλλά φίλος και σύμμαχος
• Οι άλλες σημερινές Μεγάλες Δυνάμεις (Ρωσία, Κίνα) δεν είναι σε τίποτα καλύτερες από τις ΗΠΑ, πολύ χειρότερες είναι
Το ότι οι κυβερνήσεις μας δεν τολμάνε να ενατιωθούν σ’ αυτή την πορεία μπορεί να είναι μία από τις αιτίες που κατά καιρούς μας στραβοκοιτάζουν οι ΗΠΑ. Εννοώ ότι η ετήσια αυτή πορεία μπορεί να είναι και πρόβλημα εξωτερικής πολιτικής. (Βέβαια τι ψάχνω να βρω, είμαστε η μόνη χώρα στον κόσμο που την 11η Σεπτεμβρίου 2001 έγινε μια ακόμα, έξτρα πορεία στην πρεβεία των ΗΠΑ, εναντίον των ΗΠΑ, για το τρομοκρατικό χτύπημα που υπέστησαν οι ΗΠΑ…).
Πάντως, αν επιμένουμε στον αναχρονισμό της πορείας κάθε 17 Νοέμβρη, θα έπρεπε να γίνονται πορείες:
• Στην πρεβεία του Ιράν, για τα Μηδικά
• Στην πρεσβεία της Ρωσίας, για τα Ορλωφικά και για την εξολόθρευση του ποντιακού ελληνισμού από τον Στάλιν
• Στην πρεσβεία της Βουλγαρίας, για καμιά δεκαριά θέματα
• Στην πρεσβεία της Τουρκίας, για καμιά τρανταριά θέματα
• Στην πρεσβεία της Βρετανίας, για τον κριμαϊκό αποκλεισμό
• Στην πρεσβεία της Γαλλίας, για τα Νοεμβριανά (του 1916, ντε)
• Στην πρεσβεία της Ιταλίας, κάθε 28η Οκτωβρίου
• Στην πρεβεία της Γερμανίας, κάθε 7η Απριλίου ή 12η Οκτωβρίου
• Στην πρεσβεία της Δημοκρατίας της Μακεδονίας για το χρόνιο πρόβλημα της της ιδιοκτησίας του όρου «Μακεδονία».
Αυτά σε ό,τι αφορά εμπλοκή άλλων χωρών με τους Έλληνες. Γιατί αν αρχίσουμε τα πανανθρώπινα, θα έπρεπε να είμαστε συνεχώς σε πορείες προς όλες τις πρεσβείες. Και διάφοροι άλλοι στις δικές μας. Και όλοι να πορεύονται σε πρεσβείες κι άλλες πορείες, γενικά.
Μόνο που η ζωή είναι σήμερα, τώρα. Δεν είναι συνεχώς επέτειοι, γιορτές και πορείες (και καταλήψεις, διαδηλώσεις, συγκρούσεις).
15°
