Με αφορμή την πρόθεση της κυβέρνησης να κατασκευάσει φράχτη στον Έβρο για να αποτρέψει την είσοδο στην Ελλάδα μεταναστών χωρίς χαρτιά, αλλά και τη συζήτηση που βρίσκεται σε εξέλιξη γύρω από το θέμα, η ATHENS VOICE ζήτησε την άποψη της Διεθνούς Αμνηστίας. Θα εκθέσει ο εν λόγω φράχτης τους πρόσφυγες σε νέους διωγμούς και παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων; Χρειάζεται η αναθεώρηση του ευρωπαϊκού κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙ», ο οποίος υιοθετήθηκε το 2003 από όλα τα κράτη-μέλη και προβλέπει την αναγκαστική επιστροφή μεταναστών στην πρώτη χώρα διέλευσής τους προς την Ευρώπη; (π.χ., αν ένας Αφγανός περάσει από την Ελλάδα, καταφέρει να φτάσει στη Γερμανία και εντοπιστεί εκεί από τις αρχές, θα «επιστραφεί» με συνοπτικές διαδικασίες και πάλι στην Ελλάδα)
Εκ μέρους της Διεθνούς Αμνηστίας απαντά η Άντρεα Χούμπερ, υποδιευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία, με έδρα το Λονδίνο: «Όταν τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. υιοθέτησαν τον Κανονισμό “Δουβλίνο ΙΙ”, γνώριζαν πολύ καλά τις συνέπειές του: τα κράτη-μέλη στα νότια και ανατολικά σύνορα θα έφεραν μεγαλύτερο μερίδιο της ευθύνης. Ωστόσο, η συζήτηση γύρω από την “κατανομή της ευθύνης” προχώρησε με πολύ λιγότερο ενθουσιασμό απ’ ό,τι η δημιουργία του συστήματος των επιστροφών των αιτούντων άσυλο.
Παραδόξως, τα κράτη-μέλη έδειξαν μεγάλη προθυμία να διαθέσουν πόρους για τη Συνοριακή Δύναμη Ταχείας Αντίδρασης στα ελληνοτουρκικά σύνορα τον Νοέμβριο του 2010. Την ίδια στιγμή, δεν είχαν καμία διάθεση να ανακουφίσουν την πίεση που δέχεται το ελληνικό σύστημα ασύλου, αναστέλλοντας τις επιστροφές αιτούντων άσυλο προς την Ελλάδα.
Αντιμέτωπα με την επιλεκτική ερμηνεία της αλληλεγγύης, τα κράτη-μέλη στα εξωτερικά σύνορα έγιναν “δημιουργικά”, σε βάρος των διεθνών εγγυήσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Το βάρος δεν δίνεται ούτε στην προστασία, ούτε στην αντιμετώπιση των υποκείμενων αιτίων της μετανάστευσης. Αντιθέτως, η ενίσχυση των συνοριακών ελέγχων, η αναχαίτιση στη θάλασσα, οι συμφωνίες επανεισδοχής και η οικονομική βοήθεια εκατομμυρίων ευρώ για τη “διαχείριση μεταναστευτικών ροών” από γειτονικές χώρες με προβληματικό ιστορικό ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και η ακόμη πιο προβληματική προσέγγιση στην έννοια της διεθνούς προστασίας, έχουν πλέον γίνει η συνταγή – όσο κι αν δηλητηριάζουν το δικαίωμα στο άσυλο.
Ένας φράχτης σε τμήμα 12,5 χιλιομέτρων των χερσαίων συνόρων της Ελλάδας με την Τουρκία (που εξακολουθεί να μην αναγνωρίζει ως πρόσφυγα οποιονδήποτε έχει τραπεί σε φυγή από μη ευρωπαϊκή χώρα) δεν θα μπορέσει να κάνει διάκριση ανάμεσα σε πρόσφυγες και μετανάστες. Θα εμποδίσει τους πρόσφυγες να αναζητήσουν διεθνή προστασία και θα τους εκθέσει σε διωγμό, βασανιστήρια και άλλες σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η Ε.Ε. θα πρέπει επιτέλους να παραδεχτεί ότι μόνο μία ενεργός και γνήσια εξωτερική πολιτική ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα συμβάλει ώστε να αντιμετωπιστεί η ανεπιθύμητη μετανάστευση, και ότι πρέπει να αναμορφώσει το σύστημα επιστροφών του Δουβλίνου έτσι ώστε να επιτύχει πιο ισότιμη κατανομή της ευθύνης μεταξύ των κρατών-μελών.
Οι φράχτες και τα τείχη δεν πρόκειται να επιλύσουν ένοπλες συγκρούσεις, διωγμούς και φτώχεια. Δύσκολα λειτουργούν έστω και ως προσωρινές παρωπίδες για να κρύψουν τον κίνδυνο από τον οποίο προσπαθούν να ξεφύγουν οι άνθρωποι».
Δυστυχώς, η χώρα οδεύει σε ένα ακόμα εφιαλτικό αδιέξοδο. Το πολιτικό προσωπικό έχει διαγράψει από τη μνήμη του τα χρόνια και τις σκληρές συνέπειες της κρίσης.
13°
