Β. Κιντή: Μια φιλελεύθερη Δημοκρατία δεν μπορεί να απαγορεύει τα μη κρατικά Πανεπιστήμια

Ομιλία της καθηγήτριας Φιλοσοφίας του ΕΚΠΑ και συγγραφέα, κυρίας Βάσως Κιντή,στο 12ο Συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας με θέμα: «Παιδεία – Ανομία στα Πανεπιστήμια»

«Θα ήθελα, κατ’ αρχάς, να ευχαριστήσω τον Πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας, κ. Κυριάκο Μητσοτάκη και το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, για την πρόσκληση να μιλήσω στο Συνέδριό.

Είναι μία πρόσκληση που με τιμά, διότι δείχνει ότι η Νέα Δημοκρατία, ένας μεγάλος θεσμικός παράγων της πολιτικής ζωής, ενδιαφέρεται να ακούσει και να λάβει υπόψιν του τις γνώμες και άλλων, μη κομματικών μελών, μεταξύ των οποίων και τη δική μου, ώστε να μπορέσει να διαμορφώσει καλύτερα το πρόγραμμά της. Αυτός ήταν ο πρώτος λόγος που αποδέχθηκα την πρόσκληση.

Ο δεύτερος είναι ότι μου δίνεται η ευκαιρία να εκφράσω την υποστήριξή μου, όχι τόσο στο πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας για την εκπαίδευση, που σε γενικές γραμμές με βρίσκει σύμφωνη και το οποίο, θα έχουμε την ευκαιρία, πιστεύω, στο μέλλον να το συζητήσουμε στις λεπτομέρειες του, αλλά περισσότερο την υποστήριξή μου σε μια αταλάντευτη πολιτική στάση απέναντι στη ζοφερή πραγματικότητα που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια με τη διακυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Μια πραγματικότητα, που περιλαμβάνει την περιφρόνηση των θεσμών, τη χειραγώγηση των μέσων ενημέρωσης, τους δημόσιους και απροκάλυπτους εκβιασμούς, την ιταμή προσβολή της νοημοσύνης μας και της στοιχειώδους ανθρωπιάς με τη μεθοδευμένη, ασύστολη, ωμή και κυνική ψευδολογία.

Δεν πρόκειται για τα συνήθη ψεύδη της πολιτικής. Πρόκειται για τη συνεχή προσπάθεια απόκρυψης και παραποίησης της αλήθειας. Για τη συστηματική επιδίωξη εκφοβισμού και παραπλάνησης με συντονισμένα πρωτοσέλιδα και σχεδιασμένες παραστάσεις εξαπάτησης που άλλοτε είναι συνεντεύξεις τύπου και άλλοτε ζωντανή ενημέρωση του Πρωθυπουργού. Να θυμηθούμε τις αθλιότητες με το Μάτι. Σε αυτή τη λογική δεν δίστασαν να πλήξουν και το κύρος της επιστημονικής έρευνας για την καθαρότητα και την ανιδιοτέλεια της οποίας κατά τα άλλα δήθεν κόπτονται παραγγέλνοντας τα πορίσματα του Ινστιτούτου της Φλωρεντίας ή ζωγραφίζοντας εστίες φωτιάς σε ζωντανή σύνδεση.

Είναι ένα πνιγηρό κλίμα παρακμής και εξαχρείωσης και εμείς οι πολίτες -που δεν διστάζουν να μας χειραγωγήσουν και να μας μεταχειριστούν ως υποχείρια στην άτσαλη σπουδή τους για να παραμείνουν στην εξουσία- χρειαζόμαστε τη βοήθεια και τη στήριξη των κομμάτων που σέβονται τη Δημοκρατία, τους πολίτες και τους θεσμούς.

Είναι μια στάση αρχών που στέκεται με στιβαρό τρόπο απέναντι σε όλες αυτές τις προσβολές που δεν τις έχουμε ξεχάσει και δεν θα τις ξεχάσουμε. Η πολιτική μπορεί να μην είναι άκαμπτη, αλλά η ανοχή ή ακόμα χειρότερα η συναλλαγή με δυνάμεις που έστησαν ηλικιωμένους πολίτες στις ουρές των τραπεζών και έλεγαν ότι ξημερώνει μια ωραία μέρα ή προκήρυσσαν δημοψήφισμα για να παραπλανήσουν τον κόσμο, να κάνουν δηλαδή, άλλη μια θεατρική πιρουέτα για το εσωτερικό και το εξωτερικό, δεν είναι ευέλικτη πολιτική, αλλά υποταγή στην πιο κυνική εκδοχή της.

Η γενικευμένη και προπετής ψευδολογία δεν είναι μόνο ηθικό παράπτωμα, είναι κίνδυνος για τη Δημοκρατία. Κλονίζει την εμπιστοσύνη που έχουμε μεταξύ μας και με τους εκπροσώπους μας, σπάει τους δεσμούς που μας συνέχουν και διαλύει τη συνθήκη της κοινωνίας. Αν θέλουμε να ξαναστήσουμε την Ελλάδα στα πόδια της πρέπει πολίτες και κόμματα της αντιπολίτευσης να σταθούμε με αποφασιστικότητα απέναντι σε όλες αυτές τις πρακτικές. Η ανάγκη για αλήθεια είναι όρος επιβίωσης για μια κοινωνία.

Χάρηκα που στην εναρκτήρια ομιλία του, εδώ στο Συνέδριο, ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας έδωσε προτεραιότητα στα ζητήματα Παιδείας. Το δυστύχημα είναι ότι προς το παρόν δεν μπορούμε να τα συζητήσουμε σοβαρά διότι -για άλλη μια φορά- αναλισκόμαστε να επιχειρηματολογούμε για τα αυτονόητα. Ότι δηλαδή, πρέπει να πάψουμε να είμαστε η μόνη χώρα στον κόσμο που απαγορεύει στο Σύνταγμά της τα μη κρατικά Πανεπιστήμια και ότι τα Πανεπιστήμια δεν είναι άσυλα παράνομης διακίνησης ναρκωτικών, παρασκευής μολότοφ, προπηλακισμών, παράνομου εμπορίου βίας και αυθαιρεσίας.

Σε όλο τον κόσμο συζητούν τις προκλήσεις του μέλλοντος, τα νέα πεδία στην έρευνα, τον επανασχεδιασμό των σχολών, τις νέες συνθήκες διδασκαλίας, τους νέους χώρους και τρόπους γνώσης, αλλά και της συστηματικής άγνοιας. Και εμείς εδώ έχουμε καταντήσει να συζητάμε σοβαρά εάν μπορεί να έχει ώρες γραφείου στη Φιλοσοφική ο Ρουβίκωνας ή αν πρέπει να αφήσουμε κάποιους αγνώστους ή ακόμη και φοιτητές να κρατούν ομήρους τους καθηγητές τους, να διαλύουν ανενόχλητοι τη Σύγκλητο, να παρεμποδίζουν μαθήματα και εκδηλώσεις. Εάν τολμήσουμε ποτέ να πούμε σε συναδέλφους μας στο εξωτερικό τι έχουμε καθημερινά να αντιμετωπίσουμε μας κοιτάζουν με ακατανοησία και γνήσια απορία.

Τα επιχειρήματα για τη μη αλλαγή του άρθρου 16 είναι στρουθοκαμηλισμοί και υπεκφυγές. Για να μην πούμε απόπειρα παραπλάνησης. Πέρα από τα πιθανά οφέλη το άρθρο 16 πρέπει να αλλάξει για λόγους αρχής. Μια φιλελεύθερη Δημοκρατία δεν μπορεί να απαγορεύει τα μη κρατικά Πανεπιστήμια. Η ιδιωτική πρωτοβουλία δεν είναι εκτός κοινωνίας διότι αυτό, στην ουσία, ισχυρίζονται όσοι αντιδρούν. Αλλά είναι άλλο να επιτρέψουμε την λειτουργία ιδιωτικών Πανεπιστημίων, κερδοσκοπικών ή μη, και άλλο οι όροι λειτουργίας που πρέπει να διέπουν τόσο τα δημόσια όσο και τα ιδιωτικά. Διότι καλές είναι οι επιφυλάξεις για τα ιδιωτικά, συμφωνώ, αλλά δεν ακούω πολλές επιφυλάξεις για τα δημόσια πανεπιστήμια που ιδρύει νύχτα και μαζικά και ο Υπουργός Παιδείας, χωρίς προσωπικό, χωρίς μελέτες σκοπιμότητας, με τμήματα ανυπόστατα, φύρδην μήγδην διασκορπισμένα ανά την επικράτεια.

Ιδιωτικά και δημόσια ιδρύματα πρέπει να αξιολογούνται και να διέπονται από τις ίδιες ακαδημαϊκές αρχές. Από το πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας σχετικά με την εκπαίδευση αυτό που θεωρώ σημαντικότερο είναι η έμφαση που δίνει στην αυτονομία των εκπαιδευτικών μονάδων, σχολικών και πανεπιστημιακών. Αυτονομία σημαίνει εμπιστοσύνη τους εκπαιδευτικούς, στις ικανότητές τους, στις πρωτοβουλίες τους, στη δημιουργικότητα τους. Μια εμπιστοσύνη που δεν είναι ψευδεπίγραφη, όπως αυτή της φτηνής κολακείας, που επιχειρεί ο ΣΥΡΙΖΑ όταν τους απευθύνεται, αλλά μια εμπιστοσύνη σημαίνει που συγχρόνως ευθύνη.

Η αυτονομία συνεπάγεται λογοδοσία και ταυτόχρονα αξιολόγηση, διότι τα δημόσια Πανεπιστήμια και σχολεία δεν ανήκουν στους εκπαιδευτικούς και τους πανεπιστημιακούς, όπως υποστηρίζεται συχνά. Ανήκουν στον ελληνικό λαό, που τα πληρώνει από τους φόρους του. Και πρέπει να έχουν στο επίκεντρο τους μαθητές και τους φοιτητές τους. Για αυτούς υπάρχουν και για την χώρα.

Στην Ελλάδα, το βασικό μας πρόβλημα, σχετικά με την εκπαίδευση, είναι πως έχει χάσει το περιεχόμενο της, την ουσία της, και έχει καταλήξει ένα κουφάρι πάνω στο οποίο βρίσκονται γαντζωμένοι εκείνοι που τους συμφέρει να παραμένει στην κατάσταση του απολιθώματος. Η εκπαίδευση έχει καταντήσει απλώς διεκπεραίωση. Μόνο σε κάτι κρύες αίθουσες, σε κάποια εργαστήρια, μακριά από τα πάσης φύσεως νταραβέρια μοχθούν με ανιδιοτέλεια και πολύ μεράκι κάποιοι λίγοι δάσκαλοι και καθηγητές, σε σχολεία και πανεπιστήμια, αφοσιωμένοι στους μαθητές τους και στο έργο τους, προσπαθώντας να φανούν αντάξιοι της αποστολής τους.

Σε αυτούς φέρνουν εμπόδια, αυτούς κρατούν στην σκιά όσοι θέλουν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα καθηλωμένα και δέσμια των συντεχνιών. Και το έργο αυτών των καλών δασκάλων και ερευνητών καπηλεύονται όσοι κομπάζουν για τις κατακτήσεις των ελληνικών πανεπιστημίων, παραδείγματος χάριν, για να πουν, όμως, ότι δεν πρέπει να αλλάξει τίποτε. Τους φέρνουν από τη μια μεριά εμπόδια και μετά τους χρησιμοποιούν.

Μια νέα κυβέρνηση που θέλει να κάνει την εκπαίδευση ουσιαστική πρέπει να βοηθήσει και να στηρίξει το έργο των καλών εκπαιδευτικών, να απαλλάξει την εκπαίδευση από την κομματοκρατία και να δώσει σημασία στη μόρφωση. Γιατί αν σκεφτούμε κάπως αποστασιοποιημένα τα καθημερινά προβλήματα, τι είναι η εκπαίδευση, θα δούμε πως δεν είναι μόνο ένα μέσο για την προσωπική μας πρόοδο και επαγγελματική ανέλιξη, αλλά συγχρόνως μια σπουδαία σκυταλοδρομία.

Παίρνουμε ως σκυτάλη την κιβωτό της ανθρωπότητας, τις κατακτήσεις της, τα επιτεύγματά της, τα μικρά και τα μεγάλα των προγόνων μας και των ανθρώπων στην ιστορία εν γένει, μορφώνουμε με αυτά τα παιδιά μας, τους μικρούς μαθητές, τους δίνουμε τα εφόδια να προσθέσουν, καθώς μεγαλώνουν τις δικές τους επιτυχίες και κατακτήσεις, ώστε να τις μεταδώσουν, στη συνέχεια, πάλι με τη σκυτάλη της εκπαίδευσης, στις επόμενες γενιές.

Η εκπαίδευση μας συνδέει με την ανθρωπότητα. Αυτή που έφυγε και αυτή που θα έρθει. Και πρέπει αυτό το έργο να το κάνουμε καλά, για να μπορέσουμε να αφήσουμε και το δικό μας σημάδι, ως χώρα, στην σκυταλοδρομία. Ένα σημάδι τουλάχιστον αντάξιο αυτών που παραλάβαμε και πρέπει να διδάξουμε στα σχολεία. Οι στόχοι μας -της χώρας και των μαθητών- πρέπει να είναι υψηλοί. Και πρέπει να δουλέψουμε σωστά για να τους επιτύχουμε. Εύχομαι στην Νέα Δημοκρατία από τις θέσεις ευθύνης που έχει στην ελληνική κοινωνία, οι οποίες μπορεί σύντομα να είναι και οι κυβερνητικές, να βάλει για όλους μας υψηλούς στόχους και να μας βοηθήσει να τους επιτύχουμε».