Το τέλος του «σουηδικού μοντέλου»

Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται εντυπωσιακή πολιτική μετατόπιση στην Ε.Ε. προς τη σκληρή και την άκρα Δεξιά. Έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα οι ευρωεκλογές του Μαΐου 2019 θα είναι μία σκληρή αναμέτρηση μεταξύ των δυνάμεων της Κεντροδεξιάς απ’ τη μια πλευρά, που εκφράζονται από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, τους Φιλελεύθερους και τις δυνάμεις που θα συσπειρώσει γύρω του το κόμμα Μακρόν, και της σκληρής και της άκρας Δεξιάς από την άλλη πλευρά.

Η ευρωπαϊκή Κεντροαριστερά βρίσκεται σε μεγάλη πτώση, με το Brexit να αφαιρεί από τις δυνάμεις της το ισχυρό βρετανικό Εργατικό Κόμμα, ενώ η Ευρωπαϊκή Αριστερά δείχνει περιθωριακή. Η απαίτηση του κ. Μελανσόν, ηγέτη της Ριζοσπαστικής Αριστεράς στη Γαλλία, να διαγραφεί ο ΣΥΡΙΖΑ από την Ευρωαριστερά λόγω της πολιτικής που ακολουθεί η κυβέρνηση Τσίπρα, προσθέτει στην αποδυνάμωση τον διχασμό.

Εκλογικός σεισμός

Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, οι βουλευτικές εκλογές που θα πραγματοποιηθούν στη Σουηδία στις 9 Σεπτεμβρίου μπορεί να βάλουν τέλος στο σουηδικό μοντέλο της εναλλαγής της κεντροαριστεράς και της κεντροδεξιάς στην εξουσία.

Οι Σοσιαλδημοκράτες, που αποτελούν τη βασική δύναμη του κυβερνητικού συνασπισμού και πρωταγωνιστούν στην πολιτική ζωή της εξαιρετικά αναπτυγμένης χώρας, βρίσκονται σε μεγάλη πτώση. Πληρώνουν ζητήματα που έχουν να κάνουν με το προσφυγικό-μεταναστευτικό, τις δυσκολίες ενσωμάτωσης των μεταναστών στην οικονομία και στην κοινωνία και την ασφάλεια των πολιτών.

Εάν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις, το κόμμα Σουηδοί Δημοκράτες, με ακροδεξιές ρίζες, θα πάρει ένα ποσοστό της τάξης του 20% και θα κάνει πολύ δύσκολο τον σχηματισμό κυβέρνησης που θα στηρίζεται στη συνεργασία των κεντροδεξιών ή των κεντροαριστερών κομμάτων.

Αυτό το μπλοκάρισμα της παραδοσιακής εναλλαγής στην εξουσία, εάν τελικά πραγματοποιηθεί, θα ανοίξει τον δρόμο στην παραπέρα ενίσχυση της σκληρής και άκρας Δεξιάς.

Μήνυμα από τη Γερμανία

Η εκλογική ενίσχυση της σουηδικής άκρας Δεξιάς φαίνεται ότι θα είναι μόνο η αρχή ενός εκλογικού ντόμινο.

Στη Γερμανία η Εναλλακτική για τη Γερμανία, ένα κόμμα που άλλοι τοποθετούν στο χώρο της σκληρής και άλλοι στο χώρο της άκρας Δεξιάς, έχει ήδη αναδειχθεί σε κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις καταγράφει ποσοστά της τάξης του 17% και αφήνει στην τρίτη θέση το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, με 16%, το οποίο φαίνεται να πληρώνει ακριβά τη συνεργασία του με τους Χριστιανοδημοκράτες στην κυβέρνηση Μέρκελ.

Όμως και οι τελευταίοι δέχονται μεγάλη πολιτική πίεση, με το εθνικό δημοσκοπικό ποσοστό τους να κινείται πλέον σταθερά κάτω από το 30% και να κινδυνεύουν να χάσουν στις τοπικές εκλογές που θα πραγματοποιηθούν στη Βαυαρία στα τέλη του μηνός την απόλυτη κυριαρχία και τον έλεγχο της τοπικής κυβέρνησης του πιο πλούσιου ομόσπονδου κρατιδίου της Γερμανίας.

Σε περιοχές της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, η Εναλλακτική για τη Γερμανία αναδεικνύεται πρώτη δύναμη. Οι κάτοικοι αυτών των περιοχών θεωρούν ότι το Βερολίνο δεσμεύει υπερβολικά μεγάλα ποσά υπέρ των προσφύγων και των μεταναστών τα οποία θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξη στις περιοχές της πρώην Ανατολικής Γερμανίας για να καλυφθεί πλήρως η απόσταση που τις χωρίζει από τις πλουσιότερες και πιο αναπτυγμένες περιοχές της πρώην Δυτικής Γερμανίας.

Οι συνέπειες του 2015

Στη Σουηδία η άνοδος της άκρας Δεξιάς μπορεί να οδηγήσει στο τέλος του «μοντέλου», στη Γερμανία αλλάζουν οι ισορροπίες με μεγάλη κερδισμένη την Εναλλακτική για τη Γερμανία, ενώ στην Αυστρία το ακροδεξιό Κόμμα Ελευθερίας μοιράζεται την εξουσία με το κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα.

Η Σουηδία, η Γερμανία και η Αυστρία είναι οι τρεις εξαιρετικά αναπτυγμένες χώρες που δέχθηκαν πάνω από 1.000.000 πρόσφυγες και μετανάστες το 2015 και το πρώτο τρίμηνο του 2016, όταν ο Ερντογάν τους έστειλε, σε μεγάλους αριθμούς, στην Ε.Ε. και η κυβέρνηση Τσίπρα εφάρμοσε το πολυσυζητημένο δόγμα «λιάζονται».

Από τότε έχει υπάρξει δραστική μείωση του αριθμού των προσφύγων και των μεταναστών που εισέρχονται στην Ε.Ε. αλλά έχει ήδη αναπτυχθεί μια κοινωνική και πολιτική δυναμική που αμφισβητεί το παραδοσιακό πλαίσιο του πολιτικού συστήματος.

Αυτή η αμφισβήτηση ενισχύεται και από τις εξελίξεις σε άλλες χώρες, όπως είναι η Ιταλία, η Πολωνία και η Ουγγαρία, ενώ συνέβαλε στην απόφαση των Βρετανών υπέρ του Brexit.

Μεγάλες πολιτικές αλλαγές σημειώνονται στην Ε.Ε., οι περισσότερες από τις οποίες είναι σε λάθος κατεύθυνση.