Η συμφωνία που επετεύχθη στο Eurogroup για την ολοκλήρωση του προγράμματος – μνημονίου έχει βασικές αδυναμίες σε ό,τι αφορά τα καλώς εννοούμενα ελληνικά συμφέροντα. Θεωρώ ότι οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης Τσίπρα έπαιξαν σε πολλά ζητήματα με την άλλη πλευρά και αυτό εξηγεί σε μεγάλο βαθμό τον ενθουσιασμό των Ευρωπαίων οι οποίοι κρίνουν ότι έκλεισαν «φτηνά» για τις Βρυξέλλες μια δύσκολη συμφωνία.
Δεν θα εκπλαγώ εάν δούμε τους διαπραγματευτές της ελληνικής πλευράς να ανταμείβονται στο άμεσο μέλλον με σημαντικές θέσεις στο ευρωσύστημα ή στον ευρωπαϊκό ιδιωτικό τομέα μέσω της λεγόμενης περιστρεφόμενης πόρτας που συνηθίζουν να καταγγέλλουν στον ΣΥΡΙΖΑ.
Τελειώνεις μια αποστολή σαν δημόσιος λειτουργός και επιβραβεύεσαι για το ρόλο σου με την επόμενη επαγγελματική θέση μέσα από τις περιστρεφόμενες πόρτες που συνδέουν κυβερνήσεις, θεσμούς και συμφέροντα.
Τα χαμένα δισεκατομμύρια
Στο τρίτο πρόγραμμα – μνημόνιο η κυβέρνηση πήρε ή δεσμεύτηκε ότι θα πάρει όλα τα προβλεπόμενα μέτρα ξέχασε όμως να πάρει όλο το ποσό που προβλέπεται για τη χρηματοδότηση του τρίτου δανειακού προγράμματος.
Η Ελλάδα φεύγει από το ταμείο με 24 δισ. λιγότερα (θα πάρει 61 δισ. ενώ η αρχική πρόβλεψη ήταν για 85 δισ.), χωρίς να υπάρχει καμία λογική οικονομική εξήγηση για τον δραστικό περιορισμό της χρηματοδότησης. Απλούστατα οι κυβερνήσεις έκριναν, σε επίπεδο Eurogroup, ότι περιορίζοντας την αύξηση του χρέους του ελληνικού Δημοσίου κατά 24 δισ. θα περιόριζαν την πολιτική πίεση που δέχονται στο εσωτερικό των χωρών τους με το σκεπτικό ότι δεσμεύουν πολλά χρήματα των φορολογουμένων στο ελληνικό πρόγραμμα με κίνδυνο να χαθούν.
Οι άλλες κυβερνήσεις ικανοποίησαν τις πολιτικές τους ανάγκες αθετώντας την υπογραφή τους για πλήρη χρηματοδότηση του τρίτου προγράμματος χωρίς να υπάρξει σοβαρή πολιτική αντίδραση από τον κ. Τσίπρα και τον κ. Τσακαλώτο.
Λιτότητα λόγω… ΔΝΤ
Οι Ευρωπαίοι εταίροι με τους οποίους συζήτησα το θέμα δεν μπόρεσαν να μου εξηγήσουν με ποια λογική επιβάλλονται νέα μέτρα μετά την επίσημη λήξη του προγράμματος - μνημονίου. Όλες οι άλλες χώρες που βγήκαν από πρόγραμμα - μνημόνιο μπόρεσαν να βελτιώσουν την οικονομική και κοινωνική καθημερινότητα γιατί το τέλος του προγράμματος - μνημονίου σήμανε και το τέλος πρόσθετων ή νέων μέτρων.
Η κυβέρνηση Τσίπρα μετέτρεψε την Ελλάδα σε αρνητική εξαίρεση σε αυτόν τον βασικό κανόνα. Διαχειρίστηκε τον πολιτικό της χρόνο με τέτοιον τρόπο ώστε μετέφερε πολλά μέτρα από το εμπροσθοβαρές τρίτο πρόγραμμα - μνημόνιο στο τέλος αυτής της τετραετίας ή και στην επόμενη τετραετία.
Χαρακτηριστικό το παράδειγμα της μείωσης των συντάξεων και της μείωσης του αφορολόγητου ορίου για το ετήσιο εισόδημα τα οποία θα εφαρμοστούν το 2019 και το 2020. Τα μέτρα αυτά ήταν έμπνευσης του ΔΝΤ, ένα είδος ανταλλάγματος για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στη χρηματοδότηση του ελληνικού προγράμματος. Με βάση το καταστατικό του, το ΔΝΤ μπορεί να συμμετέχει στη χρηματοδότηση μόνο των προγραμμάτων που θεωρεί ότι είναι βιώσιμο κατά συνέπεια οι διεθνείς αγορές θα έπαιρναν το μήνυμα, μέσω της συμμετοχής του ΔΝΤ, ότι το χρέος του ελληνικού Δημοσίου είναι βιώσιμο και το ρίσκο στη χρηματοδότησή του περιορισμένο.
Τελικά το ΔΝΤ έφυγε από τη χρηματοδότηση του ελληνικού προγράμματος αλλά η κυβέρνηση Τσίπρα δέχτηκε να εφαρμοστούν πλήρως τα νέα μνημονιακού τύπου μέτρα που πρότεινε, μετά τη λήξη του προγράμματος - μνημονίου.
Προβοκάτσια στα νησιά
Η συμφωνία στο Eurogroup οδήγησε μεταξύ των άλλων στην αύξηση του ΦΠΑ και στα νησιά του Αιγαίου που πλήττονται από το προσφυγικό - μεταναστευτικό. Το αίτημα των τοπικών αρχών για αναβολή της αύξησης για μερικά εξάμηνα μέχρι να βελτιωθεί η οικονομική και κοινωνική κατάσταση σε αυτά απορρίφθηκε από τις Βρυξέλλες και δεν υποστηρίχτηκε από την Αθήνα.
Η απάντηση που μου έδωσαν οι αρμόδιοι ήταν ότι η διαφορά στο ΦΠΑ κόστιζε 200 - 300 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο στις φορολογικές αρχές λόγω φαινομένων διαφθοράς και γραφειοκρατικών διαδικασιών. Υποστήριξαν επίσης ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν πήρε κάποια σοβαρή πρωτοβουλία για την υποστήριξη της τοπικής οικονομίας και πως δεν ήταν υποχρέωσή τους να καλύψουν το κενό.
Σε μια περίοδο κατά την οποία το προσφυγικό - μεταναστευτικό προσδιορίζει τις εξελίξεις στην Ε.Ε. και δοκιμάζει τη συνοχή της αυτού τους είδους η γραφειοκρατική, αλαζονική προσέγγιση στο πρόβλημα των νησιών μας που πλήττονται από το προσφυγικό - μεταναστευτικό και δέχονται την πίεση του καθεστώτος Ερντογάν, αναδεικνύει τη διαπραγματευτική ανυπαρξία της ελληνικής πλευράς.
Πιο κόκκινα τα δάνεια
Αρμόδιοι και αναρμόδιοι για το ελληνικό πρόγραμμα σε Ε.Ε. και Ελλάδα παραδέχονται ότι δεν υπάρχει καμία σοβαρή πρόνοια για τη μείωση των κόκκινων δανείων με ένα τρόπο που θα επιτρέψει στην κοινωνία να αντέξει το σοκ και στις τράπεζες να σταθούν γρήγορα στα πόδια τους και να χρηματοδοτήσουν την πραγματική οικονομία επαρκώς και με ανταγωνιστικά επιτόκια.
Η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι με 14 δισ. ευρώ που θα μπορούσαμε να εξασφαλίσουμε από το χρηματοδοτικό περίσσευμα των 24 δισ. του τρίτου προγράμματος, θα υπήρχε κάλυψη για το 70% των κόκκινων δανείων με ευεργετικά αποτελέσματα για το τραπεζικό σύστημα, τους δανειολήπτες και την οικονομία.
Η κυβέρνηση Τσίπρα δεν διεκδίκησε την πλήρη χρηματοδότηση του προγράμματος και δεν έχει ολοκληρωμένη άποψη για τη διαχείριση των κόκκινων δανείων με ένα τρόπο που θα μας βγάλει από το αδιέξοδο.
Η διαπραγματευτική ανυπαρξία του πρωθυπουργού και τους οικονομικού επιτελείου και η ευκολία με την οποία έβαλαν υπογραφές σε βάρος των καλώς εννοούμενων συμφερόντων μας εγγυώνται τη συνέχιση μιας μίζερης, για την εθνική οικονομία και την κοινωνία κατάστασης.
11°
