Μετά από χρόνια ακινησίας στο θέμα, η οποία οδήγησε σε μαζικές αναγνωρίσεις της γείτονος με το όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας», ένας σλαβομακεδόνας πολιτικός έδειξε πραγματική διάθεση συμβιβασμού. Και σεβασμού των ελληνικών ευαισθησιών. (Αυτό, δε, έναντι αντιπαροχών εκ μέρους μας, όπως η συναίνεση στην ένταξη της χώρας του στη βορειοατλαντική συμμαχία, οι οποίες είναι και για μας επωφελείς!)...
Είναι ίσως το μόνο θέμα όπου το, κατά τα λοιπά ανεκδιήγητο, πλειοψηφούν κυβερνητικό κόμμα θα μπορούσε, έστω και για λάθος λόγους, να προσφέρει εθνική υπηρεσία. Όμως…
Τώρα βλέπουμε σημαντικές αντιπολιτευτικές φωνές να αξιώνουν την καταγραφή της «συμφωνηθησόμενης» ονομασίας στο Σύνταγμα της «βαπτιζόμενης» χώρας. Είτε ως προαπαιτούμενο (Μητσοτάκης) είτε ως παρακολούθημα της, αρχικά, διεθνοδικαιικής ρύθμισης του θέματος (Βενιζέλος).
Έχει, όμως, λογική –πέραν της παρ’ ημίν ψηφοθηρίας– η σχετική αξίωση;
Ας δούμε τα δεδομένα:
Ο Ζάεφ έκανε ένα βήμα που προϋπέθετε τόλμη. Η έξωθεν υπαγόρευση ρυθμίσεων του Συντάγματος της χώρας του θα βιωθεί από μεγάλο μέρος του λαού της ως εθνική ταπείνωση. Οι εκεί έξαλλοι θα ξεσηκωθούν. Ο νυν πρωθυπουργός ίσως ανατραπεί ή, ακόμη χειρότερα, η χώρα δεν αποκλείεται να βιώσει εμφυλιοπολεμικές καταστάσεις, ακόμη και διαλυτικές τάσεις.
Κάτι τέτοιο, όμως, θα είναι και για μας καταστροφικό. Πρώτον, διότι δεν αποκλείεται να διαμελιστεί μεταξύ των γειτόνων της, κάτι που θα έφερνε στα βόρεια σύνορά μας χώρες πολύ μεγαλύτερες και πιο επικίνδυνες: χώρες, οι οποίες, φύσει και γεωπολιτικά, μακροπρόθεσμα θα έχουν πάντα βλέψεις εξόδου στο Αιγαίο (ενώ εμείς έχουμε κάθε λόγο να είμαστε κατά του εδαφικού αναθεωρητισμού). Δεύτερον, διότι η –ακόμη αβάπτιστη– χώρα αποτελεί για μας ιδανικό βόρειο γείτονα: περίκλειστη, στρατιωτικά αδύναμη, εθνολογικά μη ομοιογενής, οικονομικά «δορυφοροποιήσιμη», εποφθαλμιούμενη από όλους τους άλλους γείτονες της, ώστε να αποτελεί δυνάμει σύμμαχό μας κλπ… Επιπρόσθετα, «πωματίζει» την κάθοδο της Ρωσίας σε χώρες νατοϊκής επιρροής και δη στη νότια Βαλκανική. (Κάτι σαν bufferstate).
Αλλά ας δούμε και ένα ιστορικό προηγούμενο των συνεπειών που είχε η αδιαλλαξία μας σε, εν δυσκολία ευρισκόμενο, μετριοπαθή πρωθυπουργό βορείου γείτονα…
Την επαύριο του Α΄ΠΠ ο Σταμπολίνσκι, μετριοπαθής και ανταντόφιλος πρωθυπουργός της ηττημένης –συμμάχου γαρ των Γερμανών– Βουλγαρίας, ζήτησε από τον Βενιζέλο μια στενότατη λωρίδα γης για έξοδο στο Αιγαίο. Μολονότι κάτι τέτοιο θα δυσκόλευε ενδεχόμενη τουρκική εισβολή στον χερσαίο εθνικό μας χώρο, διότι θα προϋπέθετε παραβίαση και βουλγαρικού εδάφους, ο έλληνας πρωθυπουργός –που δεν είχε θελήσει τον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο προς χάριν Καβάλας και Δράμας, ενώ στις αρχές του Α΄ ΠΠ είχε δηλώσει πρόθυμος να τις παραχωρήσει στη Βουλγαρία– τότε αρνήθηκε. Προφανώς με βάση την αρχή πως «δεν παραχωρείται έδαφος έναντι αισθήματος (φιλίας)».
Οι συνέπειες της άρνησης; Α. Ο Σταμπολίνσκι ανετράπη από υπερεθνικιστές, που τον δολοφόνησαν βασανιστικά με 60 μαχαιριές, αφού του έκοψαν το χέρι με το οποίο –εξαναγκασμένος– υπέγραψε τη συνθήκη του Νεϊγύ. Β. Τα επόμενα χρόνια έγιναν αναρίθμητα παραμεθόρια επεισόδια –με νεκρούς– στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Ένα από αυτά οδήγησε, επί Παγκάλου, σε πόλεμο, τον οποίο η χώρα μας, με απόφαση της ΚΤΕ, πλήρωσε πολύ ακριβά. Γ. Η εκδικητική αγριότητα της βουλγαρικής κατοχής την περίοδο ’41-44 υπήρξε ανήκουστη. Μάλιστα μόνο η προσωπική εναντίωση του Χίτλερ απέτρεψε τη μετατροπή της κατοχής σε προσάρτηση, την οποία ζητούσε τότε η βουλγαρική κυβέρνηση (κατά το πρότυπο Αλσατίας-Λορένης).
Ουδείς, δε, θα ήθελε να φανταστεί τι θα γινόταν μεταπολεμικά μεταξύ των δύο χωρών, αν δεν είχε συμβεί τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα να γίνουν σύνορα των δύο κόσμων.
Μήπως λοιπόν λιγότερο προσβλητική προς την Ακατανόμαστη θα ήταν σκόπιμη;
Λογικά, ίσως. Προσωπικά, ωστόσο, δεν πιστεύω πως τα προαναφερόμενα λογικά και ιστορικά επιχειρήματα θα μπορούσαν να κλονίσουν την παρ’ ημίν δημόσια γνώμη, καθώς και την ψηφοθηρική αδιαλλαξία των πολιτικών μας; Δεν πάσχω, αλά Τσίπρα, από αφελή έως «κακοήθη» υπεραισιοδοξία… Άλλωστε μελετώ τη σύγχρονη ελληνική πολιτική υπό την οπτική γωνία των εσωτερικών διχασμών. Και αυτοί συνήθως προκύπτουν από διαφωνίες σε διεθνοπολιτικά ζητήματα…
ΑΣΧΕΤΟ ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ: Έχει νόημα η αντιπολίτευση να διευκολύνει το έργο μιας άθλιας κυβέρνησης, υπερψηφίζοντας επιλεκτικά κάποια νομοθετήματα; Μόνο σε μια περίπτωση, εκτιμώ: Όταν είναι εξαιρετικά αμφίβολο εάν θα ξαναπροκύψουν στο ορατό μέλλον συνθήκες επίλυσης κάποιου σημαντικού θέματος, και πάντως αυτές δεν εξαρτώνται από εμάς. Και δεν εξαρτάται από εμάς η γείτων να έχει και στο μέλλον πρωθυπουργό (κάποιον) Ζάεφ. Χάσαμε ήδη την ευκαιρία που υπήρχε επί Γκλιγκόρωφ...
Δυστυχώς, η χώρα οδεύει σε ένα ακόμα εφιαλτικό αδιέξοδο. Το πολιτικό προσωπικό έχει διαγράψει από τη μνήμη του τα χρόνια και τις σκληρές συνέπειες της κρίσης.
12°
