- CITY GUIDE
- PODCAST
-
31°
Λαϊκισμός ή σοβαρότητα;
100 χρόνια πριν, η Ρόζα Λούξεμπουργκ διαπίστωνε τo δίλημμα «Σοσιαλισμός Ή Βαρβαρότητα;».

Παρακολουθώντας τις πολιτικές εξελίξεις, μου ήρθε ξαφνικά η πεποίθηση πως το αντίστοιχο δίλημμα σήμερα είναι «Λαϊκισμός Ή Σοβαρότητα;»
Και εξηγούμαι: το τελευταίο διάστημα είχαμε επιδείξεις και από τη δεξιά και από την αριστερή πτέρυγα του λαϊκισμού. Ο αριστερός λαϊκισμός χαρακτηρίζεται από διγλωσσία και ασάφεια για να κρύψει το πραγματικό του πρόγραμμα. Ο δεξιός-εκσυγχρονιστικός λαϊκισμός χαρακτηρίζεται από διγλωσσία και ασάφεια προκειμένου να μετακυλήσει αλλού τις ευθύνες για τις πράξεις, παραλείψεις και επιλογές του. Έτσι, από τη μια μεριά η τεξανή παραδοχή του προέδρου Τσίπρα για την παραμονή στο ευρώ μεταφράστηκε από εγχώριες (και αταξίδευτες) δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ ως «εμείς θα εφαρμόσουμε ολόκληρο το πρόγραμμά μας, κι αν δεν μας διώξουν από την Ευρώπη, τότε, καλά, θα παραμείνουμε». Η άλλη πλευρά (η κυβερνητική) φορτώνει τις κακές αποφάσεις στην Τρόικα, διεκδικώντας για τον εαυτό της παράσημα υπεράσπισης φαντασιακών Θερμοπυλών... Ελπίζει έτσι να κρύψει τους πραγματικούς στόχους και επιδιώξεις της. Η διγλωσσία, στη μια περίπτωση συμπληρώνει ένσημα εκσυγχρονισμού και παραμονής στην ΟΝΕ, ενώ στην άλλη ένσημα σοσιαλιστικής ορθότητας και επαναστατικής προσήλωσης.
Οι δύο εκδοχές του λαϊκισμού –ο συριζαϊκός και ο εκσυγχρονιστικός– συμπίπτουν στην πεποίθηση ότι για να προωθήσουν το πρόγραμμά τους, πρέπει πρώτα να εκλεγούν. Και αυτό μπορεί να γίνει μόνο αν υποκλέψουν την ψήφο. Οι ψηφοφόροι αντιμετωπίζονται ως μειωμένης αντιλήψεως και, συνεπώς, ως ανίκανοι να κατανοήσουν τον απώτερο στόχο. Αλλά ακόμα κι αν τον καταλάβαιναν, δεν θα συναινούσαν οικειοθελώς στα απαραίτητα μέτρα που ο πολιτικός αυτός στόχος απαιτεί... (εκτός από ανόητοι είναι, δηλαδή, και ύποπτοι).
Άρα, ο σκοπός αγιάζει τα μέσα: τα δύο άκρα συναντώνται. Οι απόψεις τους συμπίπτουν στις περιορισμένες δυνατότητες του εκλογικού σώματος. Για το λόγο αυτό, από τη μια πλευρά του χαϊδεύουν τα αυτιά και από την άλλη το προστατεύουν από υπερβολική έκθεση στην πραγματικότητα, τη σαφήνεια και την αλήθεια. Ουδείς λόγος ανησυχίας για μας τους αδαείς, αφού και οι δύο εκδοχές του λαϊκισμού διαθέτουν πολιτικούς που «ξέρουν, θέλουν και μπορούν».
Στην άλλη όχθη βρίσκεται η σοβαρότητα. Εκεί μπορεί να συναντήσει κανείς αυτούς που συνειδητοποιούν ότι η παραμονή στο ευρώ σημαίνει πως δεν μπορούν να μείνουν τα πράγματα όπως ήταν το 2009. Αλλά συναντά επίσης και μερικούς που δεν κρύβουν ότι η σεισάχθεια δεν προσφέρεται χωρίς κόστος, αλλά ακόμα και η έξοδος από το ευρώ δεν είναι πανάκεια – αντίθετα, πρέπει να συνοδευτεί από επώδυνες προσαρμογές.
Εγώ, αν και είμαι στρατευμένη στην παραμονή στο ευρώ, πολλές φορές αισθάνομαι πιο κοντά σε αυτούς που εκφράζουν με σαφήνεια και παρρησία απόψεις τελείως αντίθετες με τις δικές μου. Γιατί μόνο έτσι μπορούμε να έχουμε μια πραγματική συζήτηση και να καταλήξουμε σε κάποια συμπεράσματα. Προτιμώ την αντιπαράθεση με επιχειρήματα από την ανταλλαγή συνθημάτων μπροστά στην κάμερα, με θεατρινίστικες αγεφύρωτες διαμάχες δημοσίως, αλλά και κλείσιμο του ματιού μόλις σβήσουν τα φώτα της δημοσιότητας. Προτιμώ επίσης την ανοιχτή διαφωνία από το να συζητάς μόνο με όσους ξέρεις εκ των προτέρων ότι συμφωνείς, προσποιούμενος πως δεν υπάρχουν άλλες απόψεις. Αυτού του είδους στημένη πολιτική συζήτηση με την προώθηση μονολόγων ή «σικέ διαφωνιών» ήταν μία από τις αποτελεσματικότερες μεθόδους του σταλινισμού. Xαρακτηριστικό του. Επιδίωξή της ήταν η χειραγώγηση των διαφορετικών απόψεων.
Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η απόσυρση της κάθε μίας πλευράς σε ένα γκέτο περιχαρακωμένων πιστών. Παράπλευρη απώλεια είναι η υποβάθμιση της πολιτικής συζήτησης. Έτσι πια κάνεις δεν ακούει αυτά που λέγονται, αλλά μόνο ποιος μιλάει.
Αυτό είχαν συνειδητοποιήσει και οι Ρωσίδες του πολιτικού punk rock συγκροτήματος Pussy Riot. Φορώντας μάσκες υπογράμμιζαν «ακούστε τι λέμε, και μη σας νοιάζει ποιες είμαστε. Ακούστε το μήνυμα, μην κοιτάτε τον πομπό».
Εμείς, εδώ, εφαρμόζουμε το αντίθετο. Κατεβάζουμε τον ήχο μόλις δούμε ποιος μιλάει. Αφού ξέρεις τι λέει πάντα, δεν χρειάζεται να ξέρεις τι θα πει τώρα. Αντιμέτωπη με το λαϊκισμό –τόσο της συριζαϊκής, όσο και της εκσυγχρονιστικής προέλευσης– εγώ, ιδίως μετά τα τελευταία, επιλέγω σοβαρότητα. Γιατί αν ο καθένας εννοεί αυτά που λέει και ακούει αυτά που λένε οι άλλοι, ακόμα κι αν δεν γεφυρώσουμε τις διαφορετικές μας απόψεις, τουλάχιστον θα προστατευτούμε από την επίδειξη υπεροψίας, την υποτίμηση των πολιτών και τις εύκολες μαγκιές.
ΠΡΟΣΦΑΤΑ
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Αύξηση 6% σε σχέση με πέρυσι - Ξεπέρασαν τις 4.300
«Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι η κοινωνία έχει παράπονα»
«Δεν θα κάνουν κουμάντο οι διακινητές για το ποιος μπαίνει στην Ελλάδα»
Τα στενά του Ορμούζ και η διώρυγα του Σουέζ - Ένα στιγμιαίο ολίσθημα ή άγνοια;
«Ευθύνη των τοπικών αρχών η εγγύηση της θρησκευτικής ελευθερίας»
Ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ πέθανε σαν σήμερα, στις 23 Ιουνίου 1996
«Οι θρησκευτικοί χώροι δεν πρέπει ποτέ να γίνονται στόχοι»
Η συνεδρίαση έλαβε χώρα στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη
«Σήμερα είναι μια σημαντική ημέρα για τη Σαντορίνη και για τις Κυκλάδες», δήλωσε η Υπουργός Πολιτισμού
Τι ακριβώς συνέβη με την εφαρμογή των μνημονίων στη χώρα μας
«Το καθεστώς από μέσα δεν φαίνεται να πέφτει, ίσως να είναι ακόμη νωρίς» σημειώνει ο πρώην υπουργός
Υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη
«Είναι ένα έργο που αλλάζει την πόλη με ρυθμούς-ρεκόρ», σημειώνει ο Νίκος Ταχιάος
«Το ζήτημα με τις αγροτικές ενισχύσεις είναι διαχρονικό και αφορά όλες τις κυβερνήσεις του παρελθόντος» σημειώνει ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης
Τι αναφέρει ο πρωθυπουργός για την υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην εβδομαδιαία ανασκόπηση στο Facebook
«Είμαστε εξαιρετικά προβληματισμένοι από την κλιμάκωση της κρίσης» σημείωσε ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθησίας για την Πλάγια Μυατροφική Σκλήρυνση, γνωστή ως «Νόσος του Κινητικού Νευρώνα»
Η απάντηση του ελληνικού υπουργείου εξωτερικών στις προκλητικές δηλώσεις Φιντάν
Με drone θα ελέγχονται οι περιοχές πρασίνου της πρωτεύουσας
Η ανάρτηση του υπουργού Υγείας
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.