«Δεν περίμενα να αντικρίσω μια τόσο ζωντανή και χαρούμενη πόλη μετά σχεδόν μια δεκαετία τόσο βαθιάς οικονομικής κρίσης που στοίχισε την απώλεια του 25% σχεδόν του ΑΕΠ της χώρας σας, κάτι που δεν έχει συμβεί διεθνώς σε καμιά άλλη χώρα σε καιρό ειρήνης», έλεγε στη μεγάλη παρέα συμφοιτητής από το μεταπτυχιακό, με τόπο καταγωγής μία από τις πρώην Δημοκρατίες της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ), που εδώ και δύο δεκαετίες είναι σύμβουλος επενδύσεων επιχειρήσεων από την ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής Ασίας που αναζητούν να επεκταθούν στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης και των Βαλκανίων.
Είχε μόλις δύσει ο ήλιος, γύρω στις 7, η παρέα έχει καθίσει στο κέντρο σε ένα από τα δεκάδες μπαράκια στην Πλατεία Αγίας Ειρήνης, μετά από μεγάλη περιήγηση και περπάτημα στο Μοναστηράκι, στην Πλάκα, στο Σύνταγμα, στο Κολωνάκι. Κοσμοσυρροή παντού. Μας έκανε έκπληξη ακόμη και σε εμάς που ζούμε στην Αθήνα.
Μας ζήτησε να μην καθίσουμε για πολλή ώρα, αλλά να πάμε και σε άλλες γειτονιές της Αθήνας, όχι του κέντρου, ώστε να αφουγκραστεί την πόλη. Ήθελε να γυρίσει όλη την Αθήνα σε μια νύχτα! Να δει, να καταλάβει τι γίνεται, τι συμβαίνει στη χώρα που απασχολεί τα διεθνή μέσα σχεδόν μια δεκαετία.
Δεν του χαλάσαμε χατίρι, κινηθήκαμε Βόρεια, φθάσαμε στα στενάκια του Χαλανδρίου και τα περπατήσαμε για μισή ώρα. Πραγματικά το αδιαχώρητο, εικόνες που μας θύμισαν τα στενά γραφικά σοκάκια των ελληνικών νησιών το καλοκαίρι, με τη μουσική τέρμα! Φύγαμε και κατευθυνθήκαμε στην άλλη άκρη της Αθήνας, Νότια, στη Γλυφάδα. Είχε περάσει η ώρα αλλά και εκεί κυκλοφορούσε κόσμος, έμπαινε και έβγαινε από τη μια καφετέρια στην άλλη, από το ένα μπαράκι στο άλλο.
Οι δυνάμεις μας είχαν εξαντληθεί. Μας ζήτησε την επόμενη ημέρα να επισκεφθούμε γειτονιές που να μην είναι τόσο «πλούσιες», όπως μας είπε χαρακτηριστικά, σαν το Κολωνάκι, για το οποίο είχε διαβάσει στον τουριστικό του οδηγό. Του το υποσχεθήκαμε, ήταν άλλωστε και για εμάς μια ευκαιρία να γυρίσουμε τη πόλη μας.
Το επόμενο βράδυ κινηθήκαμε Νότια, Αιγάλεω Περιστέρι, Χαϊδάρι. Το ίδιο σκηνικό και ίσως πιο έντονο. Στην παρέα μας ήταν φίλος που έμενε για χρόνια στο Αιγάλεω και ήξερε καλά τα κατατόπια. Η κάθε γειτονιά είχε τα δικά της στέκια, τους δρόμους και τις πλατείες που κινείται η νεολαία και όχι μόνον. Κάθε είδους εστιατόρια, κέντρα εστίασης, καφετέριες, μπαρ με μουσική και γεύσεις από πολλές γωνιές του πλανήτη και φυσικά από την Ελλάδα. Με design που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα άλλων χωρών της Ευρώπης.
«Είμαι εντυπωσιασμένος. Πώς ήταν άραγε πριν την κρίση στην Αθήνα, για παράδειγμα την εποχή του 2004, των Ολυμπιακών Αγώνων, που είχατε απανωτά χρόνια ανάπτυξης;»
Ήτανε απόλυτα ενημερωμένος. Έχει στο αρχείο του οικονομικές αναλύσεις, στοιχεία για το ΑΕΠ, για την ανεργία, για τις καταθέσεις, τις χορηγήσεις, τα επιτόκια για κάθε μία από τις 15 χώρες που ασχολείται. Τα μελετά κάθε μέρα, τα έχει μάθε απέξω.
«Βρέθηκα σε Βαλκανικές χώρες, αλλά και σε πρώην Δημοκρατίες της ΕΣΣΔ, στο διάστημα της μετάβασής τους στην ελεύθερη οικονομία. Η κατάσταση ήταν πολύ δύσκολη σε αρκετές από αυτές. Φτώχεια παντού, πολλές γειτονιές δεν είχαν καν φως τα βράδια, σχεδόν ανύπαρκτη η νυχτερινή ζωή».
Του εξηγήσαμε ότι δεν μπορεί κάποιος να κρίνει την οικονομική κατάσταση από τη νυχτερινή ζωή, ότι παρά το γεγονός ότι η κίνηση έχει αυξηθεί σχετικά πρόσφατα, η κατανάλωση είναι ακόμη σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με τα χρόνια πριν την κρίση. Το κλασικό που λένε όλοι: Με ένα ποτό και ένα σουβλάκι περνάνε ένα ολόκληρο βράδυ οι νέοι, όταν παλαιότερα άνοιγαν οι μπουκάλες η μία μετά την άλλη. Ότι η εστίαση και ό,τι κινείται γύρω από αυτή έχει κρατηθεί γερά στην κρίση, κάτι που το επιβεβαιώνει η καθημερινότητα και σειρά ερευνών και μελετών που βλέπουν το φως της δημοσιότητας.
Του εξηγήσαμε πολλά ακόμη, όπως μεταξύ άλλων, ότι οι εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχοι που έχασαν πάνω από το 50% της σύνταξής τους, δεν μπορεί να «φανούν» στη νυχτερινή ζωή της πόλης, οι νέοι που έφυγαν και αναζήτησαν την τύχη τους εκτός εθνικών συνόρων επίσης δεν «καταγράφονται» στη νυχτερινή ζωή.
«Έχετε και τη μαύρη οικονομία που σας κράτησε ζωντανούς, όπως και άλλες χώρες του Νότου. Διαβάζω ότι κινείται σε πολύ υψηλά επίπεδα με ανοδικές τάσεις και το βλέπω και ο ίδιος στην παραμονή μου στην Ελλάδα. Δύσκολο να καταπολεμηθεί χωρίς ισχυρά κίνητρα γα όλους. Το 25% του πληθυσμού πληρώνει σχεδόν το 100% των φόρων!»
Την επόμενη ημέρα θα πήγαινε στα νησιά. Αναζητά νησιά που δεν είναι τόσο ανεπτυγμένα τουριστικά για επενδύσεις σε ακίνητα για τουριστική αξιοποίηση. «Ο δυνατός σας τομέας. Αυτός που πραγματικά κράτησε ζωντανή τη χώρα την τελευταία δεκαετία. Προστατεύστε και σεβαστείτε την ελληνική μοναδική ομορφιά» μας λέει καθώς μας αποχαιρετά.
11°
