Για να ανοίξει η διαδικασία για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης του τρίτου προγράμματος-μνημονίου η κυβέρνηση Τσίπρα δέχθηκε να υιοθετήσει τα βασικά μέτρα που προτείνουν το ΔΝΤ και το Eurogroup, οι οποίοι θεωρούνται οι πιο αυστηροί πρωταγωνιστές στη διαχείριση του ελληνικού προγράμματος.
Το ερώτημα είναι αν θα μπορέσει η κυβέρνηση να εφαρμόσει με το σωστό τρόπο τα δύσκολα μέτρα ή θα επιτύχει τον χειρότερο δυνατό συνδυασμό μεγαλώνοντας το κοινωνικό κόστος και περιορίζοντας το θετικό οικονομικό αποτέλεσμά τους.
Ταυτόχρονη μείωση
Η βασική θέση του ΔΝΤ, την οποία υιοθέτησαν οι Ευρωπαίοι εταίροι και απ’ ό,τι φαίνεται και η κυβέρνηση Τσίπρα, είναι ότι πρέπει να μειωθεί κι άλλο το αφορολόγητο όριο επειδή το 50% των Ελλήνων φορολογουμένων δεν πληρώνουν φόρο εισοδήματος ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στην Ε.Ε. είναι κατώτερο του 10%.
Οι ειδικοί του ΔΝΤ προσθέτουν στην ανάλυσή τους ότι η μείωση του αφορολόγητου πρέπει να συνδυαστεί με τη μείωση των φορολογικών συντελεστών ώστε να εξουδετερωθούν τα φορολογικά αντικίνητρα για τα μεσαία και υψηλά εισοδήματα και να δημιουργηθεί θετική κοινωνική και οικονομική δυναμική. Το 3% των φορολογούμενων με το υψηλότερο εισόδημα έχουν φτάσει να πληρώνουν το 40% του φόρου εισοδήματος. Είναι φανερό λοιπόν ότι μπορούμε να επιτύχουμε υψηλότερα φορολογικά έσοδα και καλύτερες οικονομικές επιδόσεις διευρύνοντας τη φορολογική βάση μέσω της μείωσης του αφορολόγητου και μειώνοντας τους φορολογικούς συντελεστές.
Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν η κυβέρνηση θα εφαρμόσει ολόκληρη την πρόταση του ΔΝΤ την οποία συνήθιζε να καταγγέλλει ή θα την κακοποιήσει και αυτήν προχωρώντας στη μείωση του αφορολόγητου ορίου χωρίς την ταυτόχρονη μείωση των φορολογικών συντελεστών.
Η άλλη πρόταση του ΔΝΤ και του Eurogroup έχει σχέση με τη μείωση των παλαιών κύριων συντάξεων για να περιοριστεί κάπως η επιδότηση του ασφαλιστικού-συνταξιοδοτικού συστήματος από τον κρατικό προϋπολογισμό η οποία σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του διεθνούς οργανισμού ανέρχεται σε ετήσια βάση στο 10% του ΑΕΠ.
Η κυβέρνηση Τσίπρα έχει προχωρήσει ήδη στη μείωση των νέων συντάξεων, του εφάπαξ, του ΕΚΑΣ και των επικουρικών συντάξεων, ενώ έχει προετοιμάσει το έδαφος και για τη μείωση των παλαιών κύριων συντάξεων υπολογίζοντας τη λεγόμενη προσωπική διαφορά.
Το ερώτημα είναι αν οι νέες περικοπές στις συντάξεις θα γίνουν με το σωστό τρόπο ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση και η προοπτική του ασφαλιστικού-συνταξιοδοτικού συστήματος.
Κατά την άποψή μου η κυβέρνηση πρέπει πρώτα να επιβάλει τη συνταξιοδοτική λιτότητα στα λεγόμενα ασφαλιστικά «ρετιρέ», ειδικά σε όσα έχουν σχέση με τον ευρύτερο δημόσιο τομέα της οικονομίας, τα οποία μέχρι σήμερα αποτελούν βασική εξαίρεση στον κανόνα της λιτότητας στις συντάξεις.
Στη συνέχεια η κυβέρνηση πρέπει να καταργήσει όλες τις εξαιρέσεις και τα προνόμια που έχουν σχέση με την τοπική αυτοδιοίκηση, την κυβέρνηση, τους βουλευτές και φυσικά τους δικαστικούς οι οποίοι πάντα ψηφίζουν να παίρνουν πίσω τα χρήματα που χάνουν από την εφαρμογή των προγραμμάτων-μνημονίων.
Αφού αποδείξει η κυβέρνηση Τσίπρα ότι δεν παίζει το συντεχνιακό παιγνίδι των «ρετιρέ» και μπορεί να επιβάλει τη συνταξιοδοτική τάξη στους εκπροσώπους των διαφόρων εξουσιών θα πρέπει να εφαρμόσει τη μείωση των συντάξεων με δίκαιο τρόπο που θα κατοχυρώνει τα συμφέροντα και την προοπτική του ασφαλιστικού-συνταξιοδοτικού συστήματος.
Όσοι έχουν συμπληρώσει 40 χρόνια στη χρηματοδότηση της κοινωνικής ασφάλισης πρέπει να εξαιρεθούν από τα νέα μέτρα γιατί αποτελούν τους στυλοβάτες του ασφαλιστικού-συνταξιοδοτικού συστήματος εφόσον το χρηματοδοτούν με συνέπεια για δεκαετίες ολόκληρες. Όσοι βγήκαν στη σύνταξη με 35, 30, 25, 20, 15 χρόνια συμμετοχής στη χρηματοδότηση του συστήματος θα πρέπει να αναλάβουν τα βάρη που τους αναλογούν. Είναι φανερό ότι οι περικοπές των παλαιών κύριων συντάξεων πρέπει να θίξουν περισσότερο αυτούς που βγήκαν στη σύνταξη με σχετικά λίγα ή λίγα χρόνια ασφάλισης, ενώ πρέπει να υπάρξει σοβαρή επιβάρυνση και για όσους εξασφάλισαν σύνταξη μέσω του εμπορίου των πλασματικών χρόνων ασφάλισης.
Αν η κυβέρνηση κινηθεί στην κατεύθυνση που περιγράφω θα ενισχύσει τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συνταξιοδοτικού συστήματος γιατί θα περάσει το μήνυμα ότι προστατεύει όσους το έχουν χρηματοδοτήσει με τις ασφαλιστικές εισφορές τους για αρκετές δεκαετίες και επιβαρύνει όσους πήραν σχετικά ή προκλητικά εύκολα συντάξεις. Θα δημιουργηθεί έτσι κίνητρο για την αύξηση του αριθμού των συνεπών ασφαλισμένων που είναι πολλά χρόνια στο σύστημα. Θα ξέρουν ότι στο τέλος της προσπάθειας θα επιβραβευθούν αντί να λεηλατηθεί η σύνταξή τους για να διευκολυνθεί η αχόρταγη εκλογική πελατεία που εξακολουθεί να παίρνει, ακόμη και στη διάρκεια της μνημονιακής περιόδου, συντάξεις με πολύ χαλαρές προϋποθέσεις.
«Βλέποντας τη σπουδαία δουλειά που γίνεται σε αυτές δομές, θα έλεγα ότι αυτή η επίσκεψη ήταν για μένα ένα δώρο Χριστουγέννων» τόνισε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας
8°
