Στα παρασκήνια της διαπραγμάτευσης

Πριν λίγες μέρες, που βρισκόμουν για πολλοστή φορά στο Χίλτον προκειμένου να καλύψω τις συζητήσεις της κυβέρνησης με τους δανειστές, έτυχε δίπλα σε δύο κορυφαίους υπουργούς να στέκεται στο λόμπι ένα γκρουπ Κινέζων τουριστών φορτωμένο με βαλίτσες και δίπλα τους εμείς οι δημοσιογράφοι που τρέξαμε να μιλήσουμε με τους υπουργούς για να μάθουμε τι διημείφθη με τους δανειστές. Όλος αυτός ο κόσμος στεκόμασταν δίπλα ακριβώς από το σταντ  με την αφίσα που φαίνεται στη φωτογραφία για ένα μασκέ πάρτι του PLayboy, που θα γινόταν σε λίγη ώρα. Ήταν εκείνη ακριβώς η στιγμή που σκέφτηκα, πώς θα ήταν να κοιτάζει κανείς αυτή τη σουρεαλιστική εικόνα από μακριά. Κινέζοι τουρίστες με βαλίτσες, υπουργοί, ρεσεψιονίστ, δημοσιογράφοι, στελέχη του Playboy, μέλη της τρόικας, όλοι μαζί δίπλα-δίπλα στο λόμπι ενός ξενοδοχείου, όπου αποφασίζεται το μέλλον 11 εκ. πολιτών. 

Τα χαλιά της Δέσποινας Μοιραράκη

Δεν έχει υπάρξει χώρα παγκοσμίως στην οποία υπουργοί της κυβέρνησης να «ξεσπιτώνονται» από τα υπουργεία τους και να τρέχουν φορτωμένοι με έγγραφα, φακέλους και σακίδια για να διαπραγματευτούν σε ένα ξενοδοχείο, πλάι σε έκθεση χαλιών της Δέσποινας Μοιραράκη. Διότι έχει συμβεί και αυτό. Στις 28 Νοεμβρίου το ξενοδοχείο φιλοξενούσε έκθεση χαλιών και έτσι οι υπουργοί μάς έδιναν το ρεπορτάζ από τις διαπραγματεύσεις όρθιοι μπροστά από τα ασανσέρ, δίπλα στα μπορδοροδοκόκκινα χαλιά της κ. Μοιραράκη. Η έκθεση χαλιών, μάλιστα, επαναλήφθηκε τις πρώτες μέρες του Απρίλη, κατά τις οποίες οι δημοσιογράφοι ενημερωθήκαμε για το ρεπορτάζ από την κυρία Μοιραράκη: «Τους βλέπω εγώ τους ξένους, με τα laptop, γυρνάνε όλη μέρα. Όχι σαν τους δικούς μας που έρχονται μισή ώρα πριν». Η ιέρεια των χαλιών είχε και προσωπικό τετ α τετ στο Χίλτον με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο, τον οποίο προέτρεψε «να τελειώσει επιτέλους τη διαπραγμάτευση». Να σημειωθεί ότι το πηγαδάκι δημοσιογράφων - Μοιραράκη έγινε τα μεσάνυχτα της Κυριακής, αφού η κυβέρνηση επέλεξε, κατά το δεύτερο γύρο, οι διαπραγματεύσεις να είναι μεταμεσονύκτιες προκειμένου να ξεφορτωθεί από το Χίλτον τις ζωντανές μεταδόσεις κάθε βράδυ στις ειδήσεις των 8. Και το πέτυχε. Εν μέρει. Ναι μεν δεν μεταδίδαμε live τις εξελίξεις, αλλά οι δημοσιογράφοι παραμέναμε κανονικά στο ξενοδοχείο μέχρι τις 2 και 3 τα ξημερώματα, ημιξαπλωμένοι στους καναπέδες του λόμπι.

«Η τρόικα δεν ξαναπάτησε σε υπουργείο» και έτσι συνεδριάζουν στην πισίνα

Γιατί, λοιπόν, συμβαίνουν όλα αυτά τα –κατά τα άλλα– άκρως διασκεδαστικά για κάποιον που θα τα παρακολουθούσε από μακριά;  Ήταν Ιούλιος του 2015, όταν μαθαίναμε ότι εφεξής οι διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με τους δανειστές θα γίνονται στο ξενοδοχείο Χίλτον. Λίγες μέρες πριν στο περιθώριο της τελετής παράδοσης-παραλαβής ανάμεσα στη Νάντια Βαλαβάνη και τον Τρύφωνα Αλεξιάδη, κορυφαίος υπουργός έλεγε στους δημοσιογράφους «ψάχνουμε φόρμουλα για να μην έρθει η τρόικα στο υπουργείο». Η κυβέρνηση συζητούσε ήδη για το νέο μνημόνιο, επομένως έπρεπε να βρεθεί τουλάχιστον κάτι που να διαφέρει σε εικόνα από την προηγούμενη κυβέρνηση. Άλλωστε, από τον Σεπτέμβριο του 2014 η προηγούμενη κυβέρνηση είχε επιλέξει να πραγματοποιεί τις συναντήσεις με τους επικεφαλής στο Παρίσι, στα γραφεία της ελληνικής αντιπροσωπείας του ΟΟΣΑ. Επειδή όμως τα στελέχη ήθελαν να γίνει έλεγχος στην Αθήνα, η ελληνική κυβέρνηση έπρεπε να βρει μία φόρμουλα, που όμως να ικανοποιεί τη δέσμευση ότι «δεν θα ξαναμπεί στα υπουργεία η τρόικα»! Όπερ και εγένετο. Αντί να τρέχουν τα στελέχη της τρόικας στα γραφεία των υπουργών, όπως γινόταν επί «Σαμαροβενιζέλων», πλέον θα έτρεχαν οι υπουργοί στα δωμάτια του ξενοδοχείου που μένει η τρόικα! Αξιοπρέπεια! Χαρακτηριστικό είναι επίσης ότι η κυβέρνηση είχε προτείνει στους τροϊκανούς να μείνουν σε ξενοδοχείο 45΄ μακριά από το κέντρο της Αθήνας, πρόταση που απορρίφθηκε ασυζητητί. 

Ο πρωινός καφές στο Βυζαντινό & η «εξαφάνιση» του Κορεάτη συμβούλου

Η μετακόμιση, όμως, της διαπραγμάτευσης από τα υπουργικά γραφεία στα δωμάτια ενός ξενοδοχείου είχε ως συνεπακόλουθο και άλλα τραγελαφικά σκηνικά. Όπως το ότι δεν υπάρχει χώρος σταθερός χώρος διαπραγμάτευσης, αλλά οι υπουργοί ανεβοκατεβαίνουν σε ορόφους και αίθουσες ανάλογα με τις κρατήσεις που έχει το ξενοδοχείο. Έτσι, μπαίνοντας μέσα, ψάχνουν πού θα διαπραγματευτούν κάθε φορά, ενώ πριν λίγες εβδομάδες που το ξενοδοχείο ήταν overbooked, οι υπουργοί έτρεχαν σε υπόγεια αίθουσα δίπλα από την πισίνα, με έναν υπουργό μάλιστα να αστειεύεται εισερχόμενος λέγοντας γελώντας στους δημοσιογράφους «πάμε να κάνουμε σπα». Η διαπραγμάτευση γίνεται τη μία στον 8ο όροφο, την άλλη σε αίθουσα συνεδριάσεων στο ισόγειο, ενώ συχνά μεταφέρεται και στο καφέ του Χίλτον, όπου κάθονται (όπως φαίνεται στη φωτογραφία ) οι υπουργοί πριν τους δεχτούν τα στελέχη της τρόικας. Εκεί περιμένουν συνήθως, όταν το ραντεβού με τον προηγούμενο υπουργό καθυστερεί να τελειώσει. Να σημειωθεί ότι μέχρι τα Χριστούγεννα, στην παρέα του «Βυζαντινού» ήταν πάντα και ο Κορεάτης σύμβουλος (πρώην του Γιάνη Βαρουφάκη και νυν του Ευκλείδη Τσακαλώτου) Κιμ Γκλεν, ο οποίος όμως εξαφανίστηκε από τα βλέμματα και την παρέα του πρωινού καφέ μετά την αποκάλυψη για την αμοιβή του των 800.000 ευρώ. Παρέμειναν όμως τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου και οι σύμβουλοί τους, οι οποίοι συσκέπτονται σαν φοιτητές στο καφέ, λίγο πριν μπουν στο δωμάτιο για να δώσουν «εξετάσεις».

Η «επίσκεψη» του Ρουβίκωνα

Προφανές πρόβλημα που έχει προκύψει με τη μεταφορά της διαπραγμάτευσης σε ξενοδοχείο, είναι οι συνθήκες ασφαλείας. Πριν περίπου 1μιση μήνα, μέλη της ομάδας Ρουβίκωνας εισέβαλαν στο ξενοδοχείο και βρέθηκαν  απέναντι από τον επικεφαλής του κλιμακίου του ΔΝΤ, Γουές Μακ Γκρου, τον οποίο ευτυχώς δεν αναγνώρισαν και έτσι δεν υπήρξαν επεισόδια. Να σημειωθεί ότι την εποχή των διαπραγματεύσεων στο Υπουργείο Οικονομικών υπήρχε αστυνομικός έλεγχος στην είσοδο του κτιρίου, που προφανώς δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε ένα ξενοδοχείο με εκατοντάδες ενοίκους τουρίστες. Έτσι, εκεί που καθόμαστε στους καναπέδες, βλέπουμε στελέχη της τρόικας να μπαινοβγαίνουν στην τουαλέτα του λόμπι μαζί με τους επισκέπτες του ξενοδοχείου, χωρίς έτσι κανείς να μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλειά τους. Μία μέρα μόνο που στο χώρο του ξενοδοχείου διεξαγόταν εκδήλωση, είχε τοποθετηθεί ειδικό μηχάνημα με σκάνερ, το οποίο όμως δημιούργησε νέο πρόβλημα, αφού δημοσιογράφοι και σύμβουλοι των υπουργών αναγκάζονταν να περιμένουν στην ουρά και να περνάνε τρεις και τέσσερις φορές ο καθένας από έλεγχο μαζί με τους επισκέπτες του ξενοδοχείου, κάθε φορά που έμπαιναν και έβγαιναν από το χώρο.  Μοναδικό κοινό στοιχείο με το παρελθόν αποτελεί η παρουσία της κ. Λουκά, η οποία παρίσταται σταθερά στην είσοδο όπου πραγματοποιούνται κάθε φορά οι διαπραγματεύσεις για να μπαίνει στα «ζωντανά» μας μπροστά στην κάμερα. 

Το όχι στη δημιουργία αίθουσας (των ανεπιθύμητων) δημοσιογράφων 

Δύσκολα είναι τα πράγματα και για  τους δημοσιογράφους που καλύπτουμε τη διαπραγμάτευση, αφού ξημεροβραδιαζόμαστε στους καναπέδες του λόμπι του ξενοδοχείου (όπως φαίνεται και στις φωτογραφίες) πίνοντας στη ζούλα νερό ή καφέ, καθώς τυπικά απαγορεύεται η κατανάλωση ποτών ή φαγητών στο χώρο. Δουλεύουμε από το κινητό μας, χωρίς υπολογιστή ή σταθερό τηλέφωνο, ούτε καν πρίζα για να φορτίσουμε τα κινητά μας, τη στιγμή που η διαπραγμάτευση μπορεί να διαρκέσει από νωρίς το πρωί έως τις 3 τη νύχτα. Όπως έγινε γνωστό, οι υπεύθυνοι του ξενοδοχείου είχαν προτείνει στην κυβέρνηση να διαμορφώσουν μία αίθουσα για να περιμένουν οι δημοσιογράφοι. Είναι προφανές, άλλωστε, ότι και για το ίδιο το ξενοδοχείο δεν είναι ευχάριστη εικόνα ένα τσούρμο 15 ατόμων αραδιασμένων στους καναπέδες του λόμπι. Στελέχη όμως του οικονομικού επιτελείου διαφώνησαν με την πρόταση του ξενοδοχείου, θεωρώντας προφανώς ότι οι ακατάλληλες συνθήκες θα «διώξουν» από το χώρο όπου κόβονται μισθοί και συντάξεις τους ανεπιθύμητους δημοσιογράφους. Δεν λείπουν, βέβαια, και οι στιγμές κεφιού. Όταν, επί παραδείγματι, εντοπίζουμε περίεργα πάρτι που γίνονται στη δίπλα αίθουσα ή στον πάνω όροφο από αυτόν που συνεδριάζουν οι υπουργοί. Διότι, εκτός από το πάρτι του Playboy, την περασμένη εβδομάδα πραγματοποιήθηκε και «Erotica party - Dedicated to sexuality» (όπως φαίνεται στη φωτογραφία) με guest star την Τσιτσιολίνα! Υπάρχει πιο ταιριαστός χώρος για να διαπραγματευτεί μία κυβέρνηση το μέλλον των πολιτών; Ούτε λόγος!  

Λεφτά υπάρχουν

Και φυσικά, ενώ στους χώρους των υπουργείων η διαπραγμάτευση είχε μηδενικό κόστος, πλέον το ελληνικό δημόσιο αναγκάζεται να πληρώνει πολλές χιλιάδες ευρώ για να νοικιάσει χώρους του ξενοδοχείου. Σύμφωνα με απόφαση (15 Ιανουαρίου 2016) της Γενικής Γραμματείας Συντονισμού του κυβερνητικού έργου δεσμεύτηκε πίστωση 12.000 ευρώ για το διάστημα από 18 Ιανουαρίου 2016 έως 30 Απριλίου 2016 για δαπάνες ενοικίασης αιθουσών συνεδριάσεων, καφέδων κ.λπ. που θα ανακύψουν κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων. Όταν, λοιπόν, μόλις 3μισι μήνες διαπραγματεύσεων στοιχίζουν στους φορολογούμενους 12 χιλιάδες ευρώ, μπορεί κανείς εύκολα να υπολογίσει το συνολικό κόστος για όλο το διάστημα από πέρσι και όσο διαρκέσουν οι διαπραγματεύσεις, για κάτι που γινόταν έως τώρα εντελώς δωρεάν. Να σημειωθεί, παράλληλα, ότι το συνολικό κόστος αναμένεται να είναι πολλαπλάσιο, αφού η ενοικίαση μίας αίθουσας συνεδριάσεων στο Χίλτον ανέρχεται σε περίπου 2.000 ευρώ. Μπορεί εύκολα να κάνει κανείς τον πολλαπλασιασμό, για να αντιληφθεί το κόστος για τον Έλληνα φορολογούμενο. Και όλα αυτά, απλά και μόνο για να μην καταγράψει η κάμερα την Ντέλια Βελκουλέσκου να περνάει το κατώφλι του Υπουργείου Οικονομικών. Το να περνάει το κατώφλι ενός ξενοδοχείου μαζί με τους κορυφαίους υπουργούς της κυβέρνησης πλάι στην Τσιτσιολίνα μάλλον φαντάζει πιο αξιοπρεπές. Μάλιστα, επειδή δεν υπάρχει προφανής και αιτιολογημένος λόγος να συνεχίζονται τέτοιες δαπάνες, στις Υπηρεσίες Δημοσιονομικού Ελέγχου και στο Ελεγκτικό Συνέδριο εκφράζουν προβληματισμό για το αν πρέπει να πληρώνονται ή να κοπούν.

Αυτός είναι ο τρόπος που ενημερώνονται οι οικονομικοί συντάκτες για την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων. Ένα τσούρμο μαζεύεται μπροστά από τα ασανσέρ γύρω από τον εκάστοτε υπουργό.

Αυτή ήταν η αίθουσα ενημέρωσης των συντακτών στο Υπουργείο Οικονομικών

Σε αυτούς τους καναπέδες του λόμπι είναι υποχρεωμένοι να περιμένουν οι οικονομικοί συντάκτες, χωρίς υπολογιστές, χωρίς πρίζα για φόρτιση κινητών ή laptop, χωρίς τηλεοράσεις ή ραδιόφωνα ή έστω ένα γραφείο. Τσάντες, μπουφάν, καφέδες στα χέρια (και απαγόρευση από το Χίλτον ακόμα και για να κρατάμε σάντουιτς!)

Εδώ εργάζονταν οι δημοσιογράφοι, όταν η διαπραγμάτευση γινόταν στο Υπουργείο Οικονομικών

Οι οικονομικοί συντάκτες ποζάρουμε μπροστά από τις αφίσες των πάρτι λίγο πριν φτάσουν οι υπουργοί

Ο υπουργός Οικονομικών πλάι σε τουρίστες και υπαλλήλους του ξενοδοχείου

Οι υπουργοί σαν φοιτητές περιμένουν στο καφέ του ξενοδοχείου να τελειώσει ο προηγούμενος που... δίνει μάθημα

Η Ντέλια Βελκουλέσκου πηγαίνοντας στο δωμάτιο διαπραγμάτευσης

Οι απλωμένες μπουχάρες της Δέσποινας Μοιραράκη στο χώρο διαπραγμάτευσης