Το τρομοκρατικό χτύπημα στις Βρυξέλλες έχει τεράστια συμβολική και πολιτική σημασία. Είναι μία ενέργεια καλά σχεδιασμένη, η οποία θα επηρεάσει την πολιτική, την οικονομική και την κοινωνική ζωή στο Βέλγιο και σε όλες τις χώρες μέλη της Ε.Ε., μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
Πολλά θα κριθούν από τον τρόπο που θα αντιδράσουν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και οι κυβερνήσεις, εάν δηλαδή θα μπορέσουν να εξουδετερώσουν την ισλαμική τρομοκρατία με τις κατάλληλες ενέργειες ή θα καταλήξουν να παίξουν το παιχνίδι της.
Ο συμβολισμός
Στο τρομοκρατικό χτύπημα υπάρχει μία διάσταση ιερού πολέμου εφόσον το Βέλγιο έχει μπει ήδη στην Πασχαλινή περίοδο και πολλοί από αυτούς που βρίσκονταν στο αεροδρόμιο των Βρυξελλών την ώρα της τρομοκρατικής ενέργειας είχαν ήδη ξεκινήσει τις πασχαλινές διακοπές τους. Οι ισλαμιστές τρομοκράτες θέλουν να ενισχύσουν το μήνυμά τους δείχνοντας με αιματηρό τρόπο την περιφρόνησή τους στο Πάσχα των Καθολικών.
Οι τρομοκράτες επέλεξαν τις Βρυξέλλες σαν στόχο γιατί η πόλη αυτή αποτελεί την πρωτεύουσα της Ε.Ε. Δημιουργώντας μία ατμόσφαιρα φόβου και ανασφάλειας στις Βρυξέλλες δημιουργούν την εικόνα μιας Ε.Ε. που δυσλειτουργεί επικίνδυνα ακόμα και σε βασικά ζητήματα όπως είναι η εσωτερική ασφάλεια.
Η πολιτική
Πρέπει να περιμένουμε εντυπωσιακές πολιτικές εξελίξεις εξαιτίας τους τρομοκρατικού χτυπήματος.
Πρώτον, θα ενισχυθούν οι αντιευρωπαϊκές δυνάμεις της άκρας Δεξιάς. Τα τρομοκρατικά χτυπήματα ενισχύουν την επιχειρηματολογία που χρησιμοποιούν η κ. Λεπέν και το Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία ενώ κέρδη θα αποκομίσουν και άλλες ακροδεξιές δυνάμεις, από το Βέλγιο και την Ολλανδία μέχρι την Αυστρία και τη Σουηδία, όπου ήδη έχουν εντυπωσιακές εκλογικές και δημοσκοπικές επιδόσεις.
Η δράση των τρομοκρατών αναμένεται να ενισχύσει και τους δεξιούς ευρωσκεπτικιστές. Δεν αποκλείεται οι σκηνές από την Ειδομένη και τον Πειραιά να συνδυαστούν με τις σκηνές φρίκης από τις Βρυξέλλες για να ενισχύσουν τη δυναμική του Brexit στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ήδη η κυβέρνηση των Συντηρητικών έχει διχαστεί στο θέμα και ο πρωθυπουργός κ. Κάμερον διαπιστώνει ότι το δημοψήφισμα μπορεί να οδηγήσει σε εντυπωσιακές εξελίξεις, ίσως και στην απομάκρυνσή του από την πρωθυπουργία.
Το προσφυγικό
Η επίδειξη δύναμης που κάνουν οι ισλαμιστές τρομοκράτες στην καρδιά της Ε.Ε. κάνει πιο δύσκολη τη διαχείριση του προσφυγικού – μεταναστευτικού. Χώρες όπως η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Πολωνία αποκλείεται να δεχτούν την ουσιαστική συμμετοχή τους στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης των προσφύγων, ενώ οι τελευταίοι των προθύμων, η Γερμανία και η Σουηδία, θα κάνουν από την αρχή τους σχετικούς πολιτικούς υπολογισμούς. Η καγκελάριος Μέρκελ τάσσεται υπέρ των ανοιχτών συνόρων και της ανοιχτής κοινωνίας ταυτόχρονα όμως είναι μία πολιτικός που χαρακτηρίζεται από ρεαλισμό και θα πάρει τις αναγκαίες προφυλάξεις σε ό,τι αφορά την πολιτική της στο προσφυγικό.
Η οικονομία
Η ευρωπαϊκή οικονομία βγαίνει τραυματισμένη από την τραγωδία των Βρυξελλών. Ενεργοποιούνται οι περιορισμοί, οι εξαιρέσεις που προβλέπει η Συνθήκη Σένγκεν σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης ενώ αμφισβητείται από τους τρομοκράτες ο σύγχρονος τρόπος ζωής με τις γρήγορες και τις ασφαλείς μετακινήσεις, την καταναλωτική και επενδυτική εμπιστοσύνη, τη συνεχή αύξηση του τουρισμού.
Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι οι τρομοκράτες που χτύπησαν στις Βρυξέλλες συνέβαλαν στην κλιμάκωση της πολυδιάστατης ευρωπαϊκής κρίσης. Πολλά θα εξαρτηθούν από την ποιότητα της αντίδρασης, εάν δηλαδή οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και οι κυβερνήσεις κάνουν τις αναγκαίες διορθωτικές κινήσεις και αποφύγουν την πολιτική κακοφωνία και την επικίνδυνη ακινησία που χαρακτηρίζουν ολοένα και περισσότερο τους 28 το τελευταίο διάστημα.
Η Ελλάδα
Η ουσιαστική επιδείνωση του ευρωπαϊκού περιβάλλοντος δημιουργεί νέες υποχρεώσεις για την Ελλάδα. Η κυβέρνηση, η διοίκηση και φυσικά οι πολίτες αντιμετωπίζουν νέες προκλήσεις και θα πρέπει να δείξουν τον καλύτερο εαυτό τους για να αποφύγουμε τα χειρότερα.
Πρέπει να λήξει «εδώ και τώρα» η εκκρεμότητα με την αξιολόγηση του τρίτου προγράμματος – μνημονίου και να αρχίσουμε να προσαρμοζόμαστε με ζήλο στα συμφωνηθέντα. Η ευρωπαϊκή οικονομία κινδυνεύει να μπει σε νέα περίοδο αβεβαιότητας και δεν έχουμε την πολυτέλεια να αφήνουμε πολλούς ανοιχτούς λογαριασμούς.
Στο προσφυγικό – μεταναστευτικό η κυβέρνηση πρέπει να περάσει από τη φάση του σχολιασμού της κρίσης που προκάλεσε με την αδράνειά της στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Πρέπει να κινηθεί γρήγορα, αποτελεσματικά αλλά και προσεκτικά. Η Ελλάδα δεν πρέπει να μετατραπεί σε υποβαθμισμένο τόπο συγκέντρωσης προσφύγων και μεταναστών ούτε όμως και σε στόχο τρομοκρατών και άλλων επικίνδυνων κυκλωμάτων.
Ο κόσμος αλλάζει γύρω μας με έναν γρήγορο και επικίνδυνο τρόπο και θα πρέπει να απαλλαγούμε το συντομότερο δυνατόν από την πολιτική εσωστρέφεια για να αντιμετωπίσουμε τη σκληρή πραγματικότητα με το μικρότερο δυνατό κόστος.
11°
