Φαντάσου ένα ΧΥΤΑ που μοιάζει με αμμουδερή παραλία. Οι γλάροι πετούν πάνω από καθαρό, άσπρο χαλίκι και αυτή είναι η –ευχάριστα– αλλόκοτη εικόνα που δίνει το πρώτο κύτταρο του Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων στη Δυτική Αττική.
Ο νέος, σύγχρονος ΧΥΤΑ εγκαινίασε τη λειτουργία του στις αρχές Ιουλίου στη θέση Σκαλιστήρι του Δήμου Φυλής. Μια λεκάνη έκτασης 350 στρεμμάτων στην οποία καθημερινά φτάνουν 6.000 τόνοι απορριμμάτων (η «παραγωγή» όλης της Αττικής) που μέχρι τότε υπερφόρτωναν την ήδη «καμένη» χωματερή των Άνω Λιοσίων. Στο αρχικό έργο (συνολικού προϋπολογισμού 152 εκ. προερχόμενων από το Ταμείο Συνοχής) για την επίλυση του καυτού θέματος των απορριμμάτων της Αττικής είχαν χωροθετηθεί άλλοι δύο ΧΥΤΑ (στην Κερατέα και τον Γραμματικό), οι οποίοι όμως παραμένουν στα χαρτιά, καθώς οι έντονες αντιδράσεις των κατοίκων οδήγησαν το θέμα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (σημείωση: στην Κερατέα λειτουργεί παράνομη χωματερή…).
Ο έλεγχος των «εισερχόμενων» απορριμμάτων στις 8 λωρίδες εισόδου και εξόδου είναι πολύ αυστηρός, για την ακρίβεια γίνεται ηλεκτρονική αναγνώριση του φορτίου, αφού δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο να εντοπίζουν τα φορτηγά κρυμμένα σκουπίδια στα αδρανή υλικά. Στη συνέχεια ακολουθεί η ανίχνευση τοξικών και ραδιενεργών υλικών, ενώ έχει ήδη καθοριστεί και το επόμενο βήμα της διαδικασίας: στο βιολογικό καθαρισμό τα απορρίμματα θα περνούν από επεξεργασία και θα καθαρίζονται (σε ποσοστό που φτάνει και το 90%) από τα διασταλάζοντα υγρά – κοινώς από τα ζουμιά τους. Αυτή η λειτουργία αφενός εμποδίζει σε μεγάλο βαθμό τη μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα και αφετέρου δρα θετικά, αφού αναμένεται τα νερά που θα προκύπτουν από τον παραπάνω καθαρισμό να χρησιμοποιούνται στη συνέχεια για υδροδότηση των γύρω περιοχών.
Ειδικά ηλεκτρονικά συστήματα: αυτοματοποίησης της διαδικασίας διαρροών, στεγανοποίησης και δορυφορικής παρακολούθησης του ανάγλυφου για την αποφυγή καθιζήσεων και κατολισθήσεων ολοκληρώνουν αυτό το… φεστιβάλ τριτοβάθμιας επεξεργασίας του σκουπιδιού.
Εκτός από το βιολογικό καθαρισμό έχει προβλεφθεί και η αξιοποίηση του βιοαερίου σε ηλεκτρική ενέργεια. Αυτή η πολύ σημαντική πλευρά του έργου είναι μελλοντική, υπό την έννοια ότι πρέπει πρώτα να συσσωρευτούν τα σκουπίδια, η σήψη των οποίων θα οδηγήσει στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Tην υλοποίηση του έργου ανέλαβε η ΗΛΕΚΤΩΡ. Η εταιρεία με τη μεγάλη εξειδίκευση στα έργα διαχείρισης απορριμμάτων έχει κατασκευάσει τα τελευταία τρία χρόνια ισάριθμα εργοστάσια προχωρημένης επεξεργασίας απορριμμάτων σε γερμανικές πόλεις και στην Κύπρο, ενώ στα «ντόπια» έργα που ολοκλήρωσε συμπεριλαμβάνονται η ΒΕΑΛ στα Άνω Λιόσια (ένα από τα μεγαλύτερα εργοστάσια στο είδος του παγκοσμίως, αξιοποιεί το βιοαέριο που έχει προέλθει από το χώρο ταφής των απορριμμάτων για να το μετατρέψει σε ηλεκτρική ενέργεια που φτάνει τα 25 μεγαβάτ), ο Αποτεφρωτήρας Νοσοκομειακών Αποβλήτων στην ίδια περιοχή και ο ΧΥΤΑ Μαυροράχης στη Θεσσαλονίκη (ίδιας «λογικής» με το κύτταρο στη Φυλής). Σύμφωνα με τον Χρήστο Καραγιάννη, εμπορικό διευθυντή της εταιρείας, «το σημαντικό της υπόθεσης είναι να μετατραπεί σύμφωνα με την πρόβλεψη ο ΧΥΤΑ της Φυλής σε ΧΥΤΥ (χώροι ταφής στους οποίους δεν εισέρχονται οργανικά - οικιακά υπολείμματα αν πρώτα δεν έχουν ανακυκλωθεί). Οι ΧΥΤΑ έχουν ημερομηνία λήξεως, γι’ αυτό και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες λειτουργούν οι ΧΥΤΥ, που η διάρκεια ζωής τους φτάνει ακόμα και τα 100 χρόνια. Άλλωστε, από το 2012 η χώρα μας θα είναι υποχρεωμένη από την Ε.Ε. να έχει μόνο τέτοιους χώρους. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει παράλληλα να γίνουν συναφή έργα όπως τα Κέντρα Διαλογής και Αξιοποίησης Υλικών και σε περιφερειακό επίπεδο. Αν ο νέος ΧΥΤΑ δεν συνοδευτεί από τα παραπάνω, δεν θα αντέξει να διαχειρίζεται το σημερινό όγκοπάνω από τρία χρόνια».
16°
