Το φρικτό αυτό έγκλημα έρχεται να συμπληρώσει μια πλειάδα από παρόμοια τελείως παράλογα εγκλήματα, ως προϊόντα μιας αναίτιας υπερβολικής και ανθρωποκτόνου βίας.
Η δολοφονία του Αντώνη Καρυώτη, η ιστορία της βίας, η προστασία της ζωής και της σωματικής ακεραιότητας και ο ρόλος της εκπαίδευσης.
Αν τον εμπόδιζες να μπει στο πλοίο θα μιλούσαμε για αυθαιρεσία. Αν τον έσπρωχνες απλώς, για αψιμαχία. Αν τον έσπρωχνες, έπεφτε και έσπαγε κάπου το κεφάλι του, θα ήταν ίσως ένας φόνος εξ αμελείας. Αλλά εσύ τον πέταξες στη θάλασσα. Όχι όμως γενικώς στη θάλασσα, αλλά από την πρύμνη, εκεί που φουλάρανε οι έλικες και έφτιαχναν τεράστιες δίνες, μια και την ίδια στιγμή το καράβι αναχωρούσε. Δηλαδή εξασφάλισες ότι θα πνιγεί ακόμα και αν ήταν παγκόσμιος πρωταθλητής κολύμβησης.
Kαι ο καπετάνιος, λες και για να το σιγουρέψει, δεν έκανε τις μηχανές κράτει, δεν πέταξε ένα σωσίβιο, δεν γύρισε να δει τι συμβαίνει, δεν ζήτησε βοήθεια από τη στεριά, μόνο έφυγε και μετά από 4 λεπτά έστειλε ένα παραπλανητικό μήνυμα για άνθρωπο στη θάλασσα ο οποίος όμως δεν είχε σχέση με το καράβι του. Και το ταξίδι συνεχίστηκε κανονικά. Ζήτησε μάλιστα και συγγνώμη από τους επιβάτες για την καθυστέρηση με αιτία δήθεν ένα γεγονός που δεν είχε σχέση με το καράβι του. Μόνο που υπήρχαν κάμερες. Και το έγκλημα έγινε γνωστό. Γιατί είχε σχέση με το καράβι τους. Και μπλέξανε σε φόνο.
Ο φόνος του Αντώνη Καρυώτη θα μείνει ως μια ιστορία ναυτικής κτηνωδίας. Και θα μείνει ανεξίτηλη στη μνήμη της κοινωνίας διότι υπάρχει εικόνα. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι τον είδαν να πέφτει από τον καταπέλτη και να χάνεται, ενώ το καράβι έφευγε. Τον είδαν να πεθαίνει χωρίς κανέναν λόγο. Επειδή άργησε λιγάκι να ανέβει στον καταπέλτη, ενώ λίγο νωρίτερα είχε κόψει εισιτήριο και είχε επιβιβαστεί κανονικά. Διότι, και καλά, ο ύπαρχος του πλοίου θεώρησε αδιανόητο να ταξιδέψει ο Αντώνης, πατώντας στον καταπέλτη, ενώ το πλοίο είχε λύσει κάβους. Ενώ ο κανονισμός λέει ότι πρώτα κλείνεις την μπουκαπόρτα και μετά τους λύνεις, όπως είναι και το λογικό.
Και δεν κάλεσε το Λιμενικό να επιβάλει την τάξη αλλά χειροδίκησε. Λες και συμβαίνει για πρώτη φορά. Λες και δεν έχουμε δει δεκάδες φορές μέχρι αυτοκίνητα και μηχανάκια να μπαίνουν την ύστατη στιγμή στο πλοίο. Αλλά μήπως ο Αντώνης είχε κάποια νοητικά προβλήματα και ήταν μια καλή ευκαιρία κάποιοι να δείξουν την ισχύ τους; Μόνο που υπερέβαλαν σε ζήλο και τον σκότωσαν. Και το χειρότερο; Προσπάθησαν να σκεπάσουν τον φόνο κάνοντας τους αδιάφορους. Και τώρα έμπλεξαν και γι’ αυτό έχουν ανάγκη από συμπαράσταση.
Και γι’ αυτό η διοίκηση της ΠΝΟ κάνει 24ωρη απεργία εις ένδειξη διαμαρτυρίας, όχι βέβαια προς τους ναυτικούς που έπνιξαν έναν ευάλωτο επιβάτη, αλλά γενικώς απέναντι στο σύστημα, στο κράτος, στην κυβέρνηση, στην εργοδοσία. Διότι για το συνδικάτο, η αιτία της δολοφονίας είναι η κούραση, η υπερεργασία των ναυτικών τους καλοκαιρινούς μήνες, τα εξαντλητικά ωράρια, οι συνθήκες εργασίας. Η παραβίαση των κανόνων και όχι η δολοφονική συμπεριφορά συγκεκριμένων ατόμων. «Το κράτος και το κεφάλαιο δολοφονεί», όπως έγραφε και ένα πανό διαμαρτυρόμενων πολιτών για το φρικτό γεγονός. Μόνο που εδώ εγκλημάτησαν οι εργαζόμενοι. Συμβαίνει κι αυτό καμιά φορά. Και ίσως γι’ αυτό να αποτελεί είδηση.
Το φρικτό αυτό έγκλημα έρχεται να συμπληρώσει μια πλειάδα από παρόμοια τελείως παράλογα εγκλήματα, ως προϊόντα μιας αναίτιας υπερβολικής και ανθρωποκτόνου βίας. Θυμίζω πολλές πρόσφατες δολοφονίες γυναικών από τους συντρόφους τους, τον φόνο ενός ανώνυμου πενηντάχρονου πατέρα στη Θεσσαλονίκη επειδή τόλμησε να διαμαρτυρηθεί σε έναν διανομέα που οδηγούσε σε πεζόδρομο, τον φόνο του οπαδού της ΑΕΚ, Μιχάλη Κατσουρή, στη Νέα Φιλαδέλφεια, τον πυροβολισμό στο κεφάλι ενός 29χρονου από έναν 22 χρόνο για ένα προσπέρασμα στον δρόμο στο Ηράκλειο της Κρήτης. Υπάρχει βία εκεί έξω. Βία που μπορεί να εκδηλωθεί από φαινομενικά φυσιολογικούς και αντικειμενικά φιλήσυχους ανθρώπους και να οδηγήσει σε βαριά σωματική βλάβη, αλλά και θάνατο.
Εγκλήματα για ασήμαντη αφορμή. Από ανθρώπους που αισθάνονται θιγμένοι, οργισμένοι και συμπεριφέρονται επιθετικά επειδή τους είπες μια κουβέντα ή τους κοίταξες κάπως. Επειδή ήθελες να μπεις καθυστερημένα στο πλοίο που αυτοί διαχειρίζονταν. Επειδή υποστηρίζεις διαφορετική ομάδα, επειδή τους προσπέρασες στον δρόμο ή τους πήρες τη θέση στην ουρά. Και σαν να μην έφταναν τα εγκλήματα που σου μαυρίζουν την ψυχή, είσαι υποχρεωμένος να διαβάζεις αναλύσεις και ανακοινώσεις, όπως αυτή της ΠΝΟ, που προσπαθούν να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα, πάντοτε από δήθεν ταξική σκοπιά. Για την απάνθρωπη βιομηχανική κοινωνία του κέρδους που παράγει κτήνη, για την εξουσία που σκοτώνει τα παιδιά μας, για το κράτος που δολοφονεί, για κάποιο νεφελώδες σύστημα που πάντα φταίει και δεν συμμαζεύεται. Γκώσαμε στην ανάλυση.
Κι όμως οι άνθρωποι δεν είναι εξ ορισμού και από τη φύση τους καλοί και αγαθοί. Και η εκπαίδευση ή η θρησκεία δεν εξημερώνουν πάντα. Υπάρχουν και κακοί και βίαιοι και μοχθηροί. Υπάρχουν κι αυτοί που ξεκινούν την ημέρα τους και ψάχνουν να τσαμπουκαλευτούν, να πλακωθούν, να δείρουν και γιατί όχι να σκοτώσουν. Δεν είναι ανάγκη να το ψάχνουν συνειδητά, απλώς μπορεί να τους προκύψει. Γιατί δεν σηκώνουν μύγα στο σπαθί τους. Γιατί αισθάνονται αδικημένοι και κάποιος τους φταίει και θέλουν να ξεσπάσουν. Γιατί αισθάνονται να ψηλώνουν όταν χτυπούν και μάλιστα τον αδύναμο. Γιατί τρέφονται από τη βία. Γιατί αισθάνονται αδικημένοι και η βία επί δικαίων και αδίκων τους «δικαιώνει».
Έχει τύχει να παρακολουθήσω παιδιά, εφήβους, μαθητές, χούλιγκανς μιας ομάδας να την πέφτουν επί ενός «αντιπάλου». Να τον ρίχνουν κάτω και να τον κλοτσούν κυρίως στα γεννητικά όργανα και στο κεφάλι. Φυσικά και έχουν συναίσθηση ότι αυτό που κάνουν είναι επικίνδυνο και μπορεί να αποβεί μοιραίο για το θύμα τους. Και όμως αν τους αφήσεις δεν θα σταματήσουν. Ξέρουν ότι η πράξη τους δεν έχει τίποτα το ηρωικό, δεν είναι κάποια μαγκιά. Δεν έχουν κανένα προηγούμενο με το θύμα, απλώς φοράει φανέλα αντίπαλης και μισητής γι’ αυτούς ομάδας. Δεν τους το ζήτησε κανείς και δεν υπηρετούν κάποιο συμβόλαιο. Απλώς θέλουν να προκαλέσουν πόνο και βλάβη. Να σακατέψουν τον άλλο, τον διαφορετικό, τον ξένο.
Το θέμα της βίας πρέπει να περάσει στο σχολείο. Να γίνει αντικείμενο της εκπαίδευσης. Τα παιδιά μας το χρειάζονται όσο κανένας. Να κατασκευαστούν ντοκιμαντέρ, να γίνουν δράσεις, να δώσουμε βήμα σε ψυχολόγους, εγκληματολόγους, ειδικούς, να αναλύσουν το φαινόμενο και να προτείνουν λύσεις. Τα υπάρχοντα εργαλεία φαίνεται να μην επαρκούν και πρέπει να εφεύρουμε καινούργια. Ειδικά όταν η βία ασκείται σε ευάλωτους ανθρώπους όπως ο άτυχος Αντώνης Καριώτης. Ακόμα ειδικότερα όταν ασκείται στο γυναικείο φύλο. Τα κορίτσια μας πρέπει να μάθουν από πολύ νωρίς για τους κινδύνους που διατρέχουν στις καθημερινές τους σχέσεις, ακόμα και στο σπίτι τους. Και να φυλάγονται. Όχι απλά να μιλούν, να φωνάζουν.
Αν κάτι είναι σίγουρο σε όλη αυτήν τη θλιβερή ιστορία της βίας, είναι ότι ο καθένας μας έχει υποχρέωση να προστατεύει τη ζωή και τη σωματική του ακεραιότητα. Και όταν βλέπει το κακό με βήμα γοργό να πλησιάζει, να φεύγει. Να τρέχει, να εξαφανίζεται. Να δίνει τόπο στην οργή. Διότι ποτέ δεν ξέρεις ποιον έχεις απέναντί σου και μέχρι πού αυτός μπορεί να φτάσει. Ας σε πουν δειλό, αρκεί να μείνεις ζωντανός. Η μάνα του φευγάτου δεν έκλαψε ποτέ. Μην το ξεχνάτε. Να φροντίζετε τον εαυτό σας. Μείνετε ζωντανοί.
16°
