Αφιέρωμα Επιχειρείν 2023: Η εικόνα του τουρισμού στην Ελλάδα για το 2023
Tο ημερολόγιο δείχνει 30 Μαρτίου και η έναρξη της ελληνικής τουριστικής σεζόν έχει πια «κηρυχθεί επίσημα» – νωρίτερα από κάθε άλλη φορά. Απ’ ό,τι φαίνεται, στα πλαίσια του τουρισμού, διανύουμε ένα πολλά υποσχόμενο 2023 με πολλούς προορισμούς στη Νοτιοανατολική Ευρώπη μεταξύ των οποίων και η χώρα μας, να φτάνουν στην κορυφή της παγκόσμιας λίστας.
Μόλις από την αρχή του έτους, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το ταξιδιωτικό ισοζύγιο εμφάνισε πλεόνασμα της τάξης των 26,3 εκατ. ευρώ, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 71,9%, ενώ η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση αυξήθηκε κατά 86,1% σε σχέση με τον Ιανουάριο το 2022. Οι ειδικοί αναφέρουν πως εφόσον η πορεία της ζήτησης για τα ελληνικά τουριστικά πακέτα συνεχιστεί με τους ίδιους ρυθμούς –είναι γεγονός πως τα earlybookings έχουν πάρει φωτιά– είναι εξαιρετικά πιθανό το 2023 να καταρριφθούν τα ιστορικά ρεκόρ που επιτεύχθηκαν το 2019 σε έσοδα και αφίξεις. Ήδη κάποιες περιοχές της Ελλάδας έχουν ξεπεράσει τα νούμερα του 2019, οπότε αυτό το σενάριο ολοένα και προσεγγίζεται. «Το 2022 ο τουρισμός ξεπέρασε κάθε προσδοκία φτάνοντας, παρά τις παγκόσμιες κρίσεις, τα έσοδα του 2019. Πλέον υπάρχει μία ακόμα πιο ποιοτική υποδομή φιλοξενίας: τα τελευταία τέσσερα χρόνια δημιουργήθηκαν 200 νέες πεντάστερες μονάδες (αύξηση 35%), άλλες τόσες τετράστερες και δημιουργούνται συνεχώς νέες», αναφέρει η υφυπουργός Τουρισμού, Σοφία Ζαχαράκη.
Συγκεκριμένα, οι κρατήσεις με προορισμό «Ελλάδα» έχουν αυξηθεί κατά 20% συγκριτικά με την ίδια περίοδο του 2022 και 12% συγκριτικά με του 2019. Επίσης, η χώρα μας εμφανίζει αύξηση χωρητικότητας σε αεροπορικές θέσεις κατά 14,7% σε σύγκριση με το 2019, η χρονιά που κατέγραψε ρεκόρ όλων των εποχών με 31,3 εκατ. Αύξηση 15% αναμένεται να σημειώσει και η κρουαζιέρα με μεγάλη έμφαση στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης, το μεγάλο successstory που αναμένεται να «φιλοξενήσει» 100 κρουαζιερόπλοια, σύμφωνα με τον υπουργό Τουρισμού, Βασίλη Κικίλια.
Μεγαλύτερη εισροή τουριστών
Σήμερα η Ελλάδα κατατάσσεται μεταξύ των 10 κορυφαίων προορισμών στην πλατφόρμα της Hotelbeds, κορυφαίας εταιρίας στην αγορά των «κλινοτραπεζών» διεθνώς, τουριστικών μεταφορών, δραστηριοτήτων, εισιτηρίων και ενοικιάσεων αυτοκινήτων. Μεγαλύτεροι fans της χώρας μας αποδεικνύονται η Αγγλία, οι σκανδιναβικές και βαλκανικές χώρες, σε αναζήτηση ήλιου, η Γαλλία και η γειτονική Ιταλία, αναζητώντας το μοναδικό συνδυασμό γαλανόλευκου – και ας έχουν το Coted’ Azur και το Amalfi να φιγουράρουν στα καρτ-ποστάλ τους. (Μάχη γιγάντων, όσο να πεις). Με χαμηλότερες ταχύτητες κινούνται οι κρατήσεις από τη Γερμανία και την Πολωνία, ενώ η δυναμική αγορά των ΗΠΑ ξεκίνησε με την έναρξη των απευθείας πτήσεων προς την Ελλάδα, αρχές Μαρτίου.
Στη ναυαρχίδα των κορυφαίων ταξιδιωτικών προορισμών είναι τα ελληνικά νησιά. Σύμφωνα με τον ξένο τύπο είναι η Κρήτη, οι Σπέτσες, η Νάξος, η Ίος, η Κεφαλονιά κ.ά. Ανάμεσά τους και η Αθήνα ως «must-seedestination». Εντύπωση προκαλεί ότι η βασίλισσα των ανέμων, Μύκονος, δεν έχει συμπεριληφθεί στους διάσημους ελληνικούς προορισμούς. Μήπως επειδή πλέον μιλάμε για κράτος εν κράτει;
Τι παίζει με τις τιμές;
Αυξημένη ζήτηση; Αύξηση τιμών. Σε ό,τι αφορά τις τιμές των τουριστικών πακέτων που προσφέρουν τα ελληνικά ξενοδοχεία για το 2023, αυτές είναι αυξημένες κατά 10%, κατά μέσο όρο, ποσοστό που καλύπτει ίσα ίσα τον τιμάριθμο, εξηγεί ο κ. Γρηγόρης Τάσιος, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ). Οι τιμές των ξενοδοχείων συνεχίζουν να αυξάνονται σχεδόν για όλους τους προορισμούς και στις τρεις διαφορετικές κατηγορίες αστέρων, ενώ οι προορισμοί με τις υψηλότερες αυξήσεις τιμών σε σύγκριση με το 2022 είναι η Βουλγαρία και η Κροατία – πρόβλημα, όταν χρειάζεσαι ένα μηνιάτικο για 5 ημέρες σε κάποιο κυκλαδίτικο νησί. Από την άλλη, οι πολύ φθηνοί τουριστικοί προορισμοί ενδέχεται να οδηγήσουν σε υπερτουρισμό που δεν θα μπορεί να απορροφηθεί και αντί να είναι προνόμιο θα καταλήξει μειονέκτημα για τη χώρα μας, με αποτέλεσμα τη δυσφήμισή της.
Ελληνικό καλοκαίρι σημαίνει λίγο κρασί, λίγο θάλασσα και το ταίρι μου. Για κάποιους αυτό το τρίπτυχο είναι αρκετό για να τους πείσει να επιλέξουν τη χώρα μας ως τον καλύτερο προορισμό διακοπών για φέτος. Ωστόσο για πολλούς άλλους μπαίνει στο παιχνίδι ο παράγοντας της βιωσιμότητας. Είναι γεγονός πως ο βιώσιμος τουρισμός αποτελεί ελκυστικό παράγοντα ειδικά για τους διεθνείς επισκέπτες. Ο σύγχρονος ταξιδιώτης επιλέγει κατά προτεραιότητα –κάποιοι μάλιστα και αποκλειστικά– προτάσεις που εμπεριέχουν σε μεγάλο βαθμό τον σεβασμό προς το περιβάλλον, την προβολή της τοπικής κοινωνίας και της αυθεντικής γηγενούς ταυτότητας, καθώς και τη φιλοσοφία του slowtravel. Παράλληλα, ο κλάδος του τουρισμού είναι σκόπιμο να συμβαδίζει με βιώσιμες πολιτικές, καθώς αποτελεί την ατμομηχανή της οικονομίας της χώρας μας προσφέροντας το 25% του ΑΕΠ. Έτσι, ο βιώσιμος τουρισμός αποτελεί ένα μεγάλο «παράθυρο» αναγνωρισιμότητας και εργαλείο ανάπτυξης και είναι κάτι που οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έχουν αντιληφθεί πλήρως. Για αυτό και προχωρούν σε αντίστοιχες πρακτικές, όπως τη συνεχή μείωση του ποσοστού παραγωγής αποβλήτων ανά προϊόν, ανακυκλώνοντας και επενδύοντας στις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας καθώς και την ποιοτική αναβάθμιση υφιστάμενων υποδομών.
Αντίστοιχα και η Ελλάδα έχει μπει για τα καλά στην τροχιά του υπεύθυνου τουρισμού. Πώς θα μπορούσε να μην μπει άλλωστε, όταν οι βασικοί πυλώνες της βιωσιμότητας ταυτίζονται με τα βασικά συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας μας όπως είναι η φύση, οι άνθρωποι και ο πολιτισμός. Ένα δυνατό παράδειγμα βιώσιμου ελληνικού τουρισμού, που έχει συζητηθεί πολύ στον ξένο τύπο, είναι οι Λειψοί. Ένα νησί που προωθεί τον «πράσινο» τρόπο ζωής και μια πιο εναλλακτική προσέγγιση διακοπών χωρίς οργανωμένες ξαπλώστρες και με τη χρήση ενεργειακά αυτόνομου φωτισμού. Στη λίστα των κορυφαίων βιώσιμων ελληνικών προορισμών είναι και η Τήλος, η Ύδρα, η Αστυπάλαια, η Πάρος και η Άνδρος.
Πρόκληση η υποστελέχωση των ξενοδοχείων
Την ώρα που ο τουρισμός ανεβαίνει, το εργατικό προσωπικό των ξενοδοχείων –βασικού παράγοντα του τουρισμού– μειώνεται. Αντί να είναι μεγέθη ανάλογα, παρατηρείται έντονη υποστελέχωση – πάνω από 80.000 ελλείψεις σε προσωπικό με την εποχικότητα και τις συχνά αντίξοες συνθήκες εργασίας να αποτελούν τα βασικά αντικίνητρα απασχόλησης στα ελληνικά ξενοδοχεία. Παράλληλα οι μισθοί δεν είναι ικανοποιητικοί και τα επιδόματα γίνονται ολοένα και λιγότερα. Πράγματι, με 535 ευρώ τους χειμερινούς μήνες, είναι δύσκολο να συντηρηθεί ένα νοικοκυριό, πόσο μάλλον αν πρόκειται για πολυμελή οικογένεια. Ως εκ τούτου, οι εργαζόμενοι αυτοί ψάχνουν σίγουρες και πιο σταθερές εργασίες. «Εργασία που δεν προσδίδει προοπτική στον εργαζόμενο δεν μπορεί να είναι μόνιμη εργασία», αναφέρει ο δήμαρχος Ρεθύμνης Γιώργης Μαρινάκης. Το φαινόμενο όμως της μεγάλης παραίτησης δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά όλο τον κόσμο. Δεν υπάρχουν υποψήφια εργατικά χέρια σε χώρες με προηγμένες οικονομίες, αλλά συναντώνται σε χώρες κυρίως αφρικανικές και ασιατικές. Ως χώρα έχουμε συμβάσεις με το Μπαγκλαντές, το Πακιστάν, το Βιετνάμ, την Κίνα, την Αίγυπτο, αλλά η προσπάθεια κάπου σκοντάφτει στη διαδικασία. Σημαντικό να αναφερθεί ότι μικρότερες ελλείψεις στο προσωπικό εμφανίζουν οι πολύ καλά οργανωμένες τουριστικά περιοχές και τα πεντάστερα ξενοδοχεία. Η αλματώδης ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού και η ανάδειξη της χώρας σε παγκόσμιο ταξιδιωτικό προορισμό προσελκύει πλέον κεφάλαια από όλη την υφήλιο. Είναι όμως σημαντικό να διαφυλάξουμε ακατέργαστη την ομορφιά του τόπου μας και να διασφαλίσουμε ότι κάθε γωνιά του έχει άρωμα Ελλάδας.
15°
