Μια διαδρομή που ξεκινάει από τον εθελοντισμό και την προσφορά, διασχίζει τους ορεινούς όγκους της Κρήτης και καταλήγει στην λουσμένη από διαυγές φως, ματιά των Κρητικών, είναι το Πανεπιστήμιο των Ορέων. Πρόκειται για μια εθελοντική, μη κερδοσκοπική και μη επιχορηγούμενη οργάνωση, επίσημο μέλος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) – Mountain Partnership, FAO, η οποία ιδρύθηκε το 2007 στην Κρήτη, από τον Πρύτανη, καθηγητή Οφθαλμολογίας κ. Ιωάννη Παλλήκαρη.
Συνοδοιπόροι και οραματιστές, είναι καθηγητές από Πανεπιστήμια της χώρας και του εξωτερικού, διανοούμενοι, τεχνίτες, κτηνοτρόφοι, γεωργοί, υφάντριες και μαστόροι του λαϊκού βίου, άνθρωποι που είναι δια βίου ερωτευμένοι με την Κρήτη και την Ελλάδα. Εθελοντές που κοιτούν στα μάτια αγέρωχους ανθρώπους, με ρυτιδιασμένα από την ζωή πρόσωπα και κόκκινα μάγουλα ελεύθερου οξυγόνου.
«Μια Πολιτεία δικαίου, χωρίς θεσμούς και ψήφους εξάρτησης, μόνο με την γνώση της ανθρωπιάς και της κοινότητας, όπου ειδήμονες είναι τα χρόνια και όχι οι τίτλοι. Η πανεπιστημιακή κοινότητα ενδεδυμένη με άμφια προσφοράς και αγάπης, συναντά και προσεγγίζει την λαϊκή σοφία με όρους ισότιμους.Το σημείο αυτής της συνάντησης συνιστά το Πανεπιστήμιο των Ορέων» αναφέρει η κ. Τερζάκη.
Είναι ένα ανθρωπιστικό κίνημα, μια πράξη ουσιαστικής και ελπιδοφόρας παρέμβασης στη βάση της κοινωνίας, που αναδεικνύει την επείγουσα ανάγκη των καιρών μας, για αλλαγή του προτύπου ευημερίας και επαναπροσδιορισμό της ανθρώπινης ευτυχίας, με ανθρώπινους και όχι εισοδηματικούς δείκτες. Επιδιώκει την βιώσιμη ανάπτυξη των ορεινών περιοχών, με ανάκτηση των χαμένων ανθρωπίνων σχέσεων και της πολιτισμικής ταυτότητας των μικρών κοινωνιών, που έχουν πολλά να μας διδάξουν. Ενισχύει την παραδοσιακή οικονομία, με μοντέρνα εργαλεία διαχείρισης και ανάπτυξης οικονομιών μικρής κλίμακας, για την αναστολή της υπερεκμετάλλευσης του φυσικού πλούτου και την απεξάρτηση από την οικονομία του δανεισμού και των επιδοτήσεων.
Με τον διάλογο και τον συγκερασμό της βιωματικής με την επιστημονική γνώση, παρεμβαίνει στην οικονομία, την παιδεία, τον πολιτισμό, την υγεία και υλοποιεί τη «διδασκαλία της παιδείας» της ελάχιστης αναγκαίας κατανάλωσης και του εθελοντισμού.
Η τεχνογνωσία, η επιστημονικά τεκμηριωμένη γνώση της τυπικής εκπαίδευσης, που εκπροσωπεί το αστικό πανεπιστήμιο, συναντά την άτυπη – εμπειρική λαϊκή σοφία και γνώση των «Ορέων», σε μια γονιμοποιητική διαδικασία, στην υπηρεσία του ανθρώπου.
Προβάλλοντας τη μέθοδο της Αλληλοδιδασκαλίας, ως τον πιο κατάλληλο τρόπο για να πραγματώσει τους στόχους του, το Πανεπιστήμιο των Ορέων εργάζεται για να εξασφαλίσει τον ίσο και άμεσο διάλογο των αστικών κέντρων με τις περιοχές της περιφέρειας, με σκοπό α) να προωθήσει την αναδιανομή των μαθησιακών ευκαιριών κυρίως σε άτομα που στερούνται το δικαίωμα στην άμεση αλλά και έμμεση γνώση, β) να ευαισθητοποιήσει γύρω από τις γεωγραφικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές ιδιαιτερότητες των περιοχών, γ) να βελτιώσει τις συνθήκες υγείας που παρέχονται σε αυτές τις περιοχές και δ) να προστατεύσει τις μακραίωνες παραδόσεις και μεθόδους παραγωγής, θέτοντας παράλληλα υψηλά κριτήρια σε ότι αφορά στην αισθητική αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος.
Στο πλαίσιο αυτό, τον περασμένο Ιούνιο, μαθητές του χωριού Σφακοπηγάδι στα Χανιά, έφεραν στο δημοτικό σχολείο τους πρόβατα, τα κούρεψαν, έπλυναν το μαλλί και το έβαψαν με φυτικές βαφές μπροστά στους μαθητές του 13ου δημοτικού σχολείου Χανίων που είχαν μείνει έκπληκτοι.
Κάπως έτσι, ζωντάνεψε ξανά και η ιερή μινωική τελετή της αμοιβαιότητας και αλληλεγγύης του λιναριού, στις 21 Ιουνίου (θερινό ηλιοστάσιο), στην οποία συμμετείχαν υφάντρες, φοιτητές και καθηγητές από το Emmanuel College της Βοστώνης, τα ΤEI Κρήτης και το Σχολείο Ευρωπαϊκής Παιδείας Ηρακλείου.
Πουθενά στο κόσμο άλλωστε δεν θα μπορούσε να υπάρξει ένα πανεπιστήμιο που αντί για τα αμφιθέατρα να έχει ως βάση του τα βουνά και τους απομονωμένους ορεινούς οικισμούς, πέρα από την Κρήτη, όπως μας λέει η κυρία Βαρβάρα Τερζάκη - Παλλήκαρη, ψυχή του εγχειρήματος.
«Ένα παιδί που ζει, στο Ρέθυμνο με ένα παιδί που ζει τριάντα χιλιόμετρα μακριά, στον Αϊ-Βασίλη, στον Μυλοπόταμο ή στο Αμάρι, δεν έχουν ιδιαίτερα κοινά, πέρα από την τηλεόραση. Έτσι, το πείραμα της Αλληλοδιδασκαλίας δείχνει τις διαμετρικά αντίθετες αντιλήψεις που φέρουν τα Κρητικόπουλα, αν και ζουν στο ίδιο νησί».
Η κυρία Β. Τερζάκη μάλιστα, ηγείται της πρωτοβουλίας «Αποστολή Πηνελόπη Gandhi», αποτίοντας φόρο τιμής σε δύο εμβληματικές μορφές της υφαντικής, την Πηνελόπη της Ιθάκης και τον ηγέτη της Ινδίας Mahatma Gandhi.
Η Αποστολή παρεμβαίνει δημιουργικά, στην κοινωνία αναπτύσσοντας οικονομίες μικρής κλίμακας-μεγάλης αξίας και νέες οικοτεχνικές μορφές παραγωγής. Σπέρνει λινάρι, παράγει μετάξι, επεξεργάζεται μαλλί, παράγει χειροποίητα νήματα, επαναδιεθνοποιεί τον ελληνικό και κρητικό πολιτισμό, συνδεόμενη με μεγάλα φόρα του κόσμου του πολιτισμού, της τέχνης και της επιστήμης. Βάφει με φυσικές, φυτικές και ορυκτές βαφές και πορφύρα, ως συνέχεια πιστή των πράξεων που έκαναν οι γυναίκες της Κρήτης από την εποχή του Μίνωα και δημιουργεί αριθμημένα, ιστορικά πιστοποιημένα υφαντά και υφάσματα αναπλάθοντας υφαντά που απεικονίζονται σε μινωικά αγγεία.Υλοποιεί καινοτόμες διδακτικές παρεμβάσεις και διδάσκει στα παιδιά μας την ιερή τέχνη και αξία της υφαντικής τέχνης.
Συνολικά τα μέλη του Πανεπιστημίου, πραγματοποιούν γύρω στις 30 εξορμήσεις τον χρόνο σε χωριά της Κρήτης, που δεν έχουν πρόσβαση σε πρωτοβάθμιες μονάδες υγείας, σε σχολεία, φυλακές, ορφανοτροφεία, γηροκομεία και μοναστήρια.
Πέρα από την Αλληλοδιδασκαλία μεταξύ μαθητών που μένουν σε διαφορετικές περιοχές της Κρήτης, «στήνει» έδρανα και μέσα σε παραδοσιακά καφενεία, διοργανώνοντας ομαδικές συζητήσεις όπου επιστήμονες διάφορων γνωστικών αντικειμένων κουβεντιάζουν με τους ντόπιους για κοινωνικά θέματα που τους απασχολούν και πραγματοποιεί ιατρικές εξετάσεις σε αποκομμένα ορεινά χωριά όπου καθηγητές Πανεπιστημίου διαφόρων γνωστικών αντικειμένων μαζί με την ομάδα τους εξετάζουν τους κατοίκους.
Όλες οι δράσεις, οι αποστολές και οι εξορμήσεις του Πανεπιστημίου των Ορέων, είναι εθελοντικές, δεν χρηματοδοτούνται από κανένα εθνικό, κοινοτικό ή ιδιωτικό πόρο και υποστηρίζονται μόνον από τα εκλεκτά μέλη-εθελοντές του, με μοναδικό κριτήριο την αλληλεγγύη και την αγάπη.
10°
