Έρευνα: Ρώσοι διοικητές βασανίζουν και εκτελούν στρατιώτες που αρνούνται να πολεμήσουν στην Ουκρανία

Διοικητές του στρατού της Ρωσίας εκτελούν ή στέλνουν σκόπιμα στον θάνατο στρατιώτες που αρνούνται να πολεμήσουν στην Ουκρανία, σύμφωνα με νέα έρευνα του ανεξάρτητου μέσου Verstka, η οποία σκιαγραφεί μια καταστροφική εικόνα της εσωτερικής βίας στον ρωσικό στρατό.

Βασιζόμενο σε μαρτυρίες από στρατιώτες που υπηρετούν, συγγενείς των νεκρών, διαρρεύσεις βίντεο και επίσημα αρχεία καταγγελιών, το Verstka ανέφερε ότι εντόπισε 101 στρατιωτικούς της Ρωσίας που κατηγορούνται για δολοφονία, βασανισμό ή θανατηφόρο τιμωρία των συναδέλφων τους. Το μέσο ανέφερε ότι επαλήθευσε τουλάχιστον 150 θανάτους, αν και πιστεύει ότι ο πραγματικός αριθμός είναι πολύ υψηλότερος.

Από την έναρξη της πλήρους κλίμακας εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, αναφορές για στρατιώτες που σκοτώνονται από τη δική τους πλευρά και για λεγόμενες «μονάδες φραγής» που αναπτύσσονται για την αποτροπή υποχωρήσεων έχουν κυκλοφορήσει ευρέως.

Το Κρεμλίνο έχει απορρίψει επανειλημμένα καταγγελίες για απειθαρχία στα ρωσικά στρατεύματα, επιμένοντας ότι τέτοια προβλήματα υπάρχουν αντίθετα στον ουκρανικό στρατό.

Αλλά η έκθεση του Verstka φαίνεται να είναι η πιο ολοκληρωμένη μέχρι σήμερα, τεκμηριώνοντας έναν λεπτομερή κατάλογο μεθόδων που χρησιμοποιούνται για να επιβληθεί υπακοή και τρόμος στις τάξεις.

Εκτελεστικά αποσπάσματα και drones θανάτου

Το Verstka παρέθεσε μαρτυρίες από στρατιώτες που είπαν ότι διοικητές είχαν διορίσει «εκτελεστές σκοπευτές» για να ανοίξουν πυρ σε όσους αρνούνταν και στη συνέχεια να πετάξουν τα σώματά τους σε ποτάμια ή ρηχούς τάφους, καταχωρώντας τους ως νεκρούς εν δράσει.

Άλλες αφηγήσεις περιγράφουν διοικητές που χρησιμοποιούν drones και εκρηκτικά για να «τελειώσουν» τραυματισμένους ή υποχωρούντες στρατιώτες. Σε αρκετές περιπτώσεις, αξιωματικοί φέρονται να διέταξαν χειριστές drones να ρίξουν χειροβομβίδες στους δικούς τους άνδρες, καμουφλάροντας τις δολοφονίες ως πλήγματα στο πεδίο της μάχης.

Το Verstka, ένα βραβευμένο ανεξάρτητο ρωσικό μέσο ενημέρωσης που λειτουργεί τώρα στην εξορία και ιδρύθηκε από μερικούς από τους πιο σεβαστούς ερευνητικούς δημοσιογράφους της χώρας, τεκμηρίωσε επίσης περιπτώσεις στρατιωτών που βασανίστηκαν μέχρι θανάτου.

Λάκκοι βασανισμού και μάχες μονομάχων

Στρατιώτες που δεν υπάκουσαν σε διαταγές φέρεται να πετάχτηκαν σε λάκκους καλυμμένους με μεταλλικά κάγκελα, να περιχύθηκαν με νερό και να ξυλοκοπήθηκαν για ώρες ή ακόμη και ημέρες. Η έρευνα διαπίστωσε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, αναγκάστηκαν να πολεμήσουν ο ένας τον άλλον σε αυτό που μάρτυρες περιέγραψαν ως μάχες μονομάχων μέχρι θανάτου.

Μια τέτοια περίπτωση εμφανίστηκε σε βίντεο που κυκλοφόρησε τον Μάιο του 2025 από ουκρανικές ομάδες που παρακολουθούν τις ρωσικές δυνάμεις. Το πλάνο δείχνει δύο ημίγυμνους άνδρες σε έναν λάκκο καθώς μια φωνή εκτός κάμερας λέει: «Ο διοικητής Κάμα βασικά είπε ότι όποιος δείρει τον άλλο μέχρι θανάτου βγαίνει από τον λάκκο».

Οι άνδρες αρχίζουν να πολεμούν καθώς η φωνή συνεχίζει να τους προκαλεί – «Τελείωσέ τον πια, τι περιμένεις;» – μέχρι ο ένας να καταρρεύσει ακίνητος στο έδαφος.

Οικονομικός εκβιασμός και «μηδενισμός»

Το Verstka συνέδεσε επίσης αρκετές δολοφονίες με σχέδια οικονομικού εκβιασμού στα οποία διοικητές απαιτούσαν πληρωμές από στρατιώτες σε αντάλλαγμα για την αποφυγή αποστολών αυτοκτονίας. Όσοι δεν μπορούσαν να πληρώσουν ή αρνούνταν, «μηδενίζονταν» – η αργκό του στρατού για την εξόντωση.

Η έρευνα περιγράφει επίσης περιπτώσεις στρατευμάτων που στέλνονται σε αποστολές αυτοκτονίας. Εκθέτει υποθέσεις όπου Ρώσοι στρατιώτες αναπτύχθηκαν σκόπιμα ως «mayachki», ή φάροι - με εντολή να περπατούν μπροστά από επιθετικές ομάδες χωρίς εξοπλισμό για να προσελκύσουν τα εχθρικά πυρά.

Από τις ποινικές μονάδες στον κανονικό στρατό

Αρχικά, οι περισσότερες αναφορές για εσωτερικές εκτελέσεις προέρχονταν από ποινικούς σχηματισμούς που αποτελούνται από δεκάδες χιλιάδες πρώην κρατουμένους που στρατολογήθηκαν από ρωσικές φυλακές, αλλά η βάση δεδομένων του Verstka δείχνει ότι η πρακτική έχει εξαπλωθεί σε τακτικές μονάδες του στρατού. Η κουλτούρα της ατιμωρησίας και η εισροή πρώην κρατουμένων, αναφέρει η έκθεση, έχουν «κανονικοποιήσει τη βία».

Οι περισσότεροι από τους εντοπισμένους δράστες είναι μεσαίου βαθμού αξιωματικοί στα 30 και 40 τους, πολλοί από αυτούς βετεράνοι προηγούμενων ρωσικών εκστρατειών ή μεταθέσεις από ποινικά τάγματα. Λίγοι, αν υπάρχουν, έχουν αντιμετωπίσει δίωξη.

Το μέσο ανέφερε ότι κατάφερε να αποκτήσει λεπτομερείς βιογραφικές πληροφορίες: όνομα, βαθμό, ηλικία και μονάδα, για περισσότερους από 60 από τους 101 φερόμενους δράστες. Παρά τα εκτεταμένα στοιχεία, σχεδόν κανείς δεν έχει λογοδοτήσει, δήλωσε το Verstka.

Σχεδόν 29.000 καταγγελίες το 2025

Το Verstka ανέφερε επίσης ότι απέκτησε επίσημα στοιχεία που δείχνουν ότι το κύριο γραφείο στρατιωτικής εισαγγελίας της Ρωσίας έλαβε σχεδόν 29.000 καταγγελίες από στρατιώτες και οικογένειες μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2025, περισσότερες από 12.000 από τις οποίες σχετίζονταν με τιμωρία από τους δικούς τους ανώτερους.

Μια πηγή στο γραφείο της στρατιωτικής εισαγγελίας είπε στο μέσο ότι υπάρχει άτυπη απαγόρευση στη διερεύνηση υποθέσεων κατά διοικητών που υπηρετούν σε ζώνες μάχης. «Λένε: 'Αν ανοίξουμε αυτό, θα μπορούσε να βλάψει τις επιχειρήσεις.' Αυτό σημαίνει ότι αυτοί οι αξιωματικοί έχουν απόλυτη ατιμωρησία», είπε.

(Πηγή: The Guardian)