Τι γνωρίζουμε και τι δεν γνωρίζουμε σχετικά με τη συμφωνία για τη Γάζα
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε ότι το Ισραήλ και η Χαμάς συμφώνησαν στην πρώτη φάση της ειρηνευτικής συμφωνίας για τη Γάζα. Πρόκειται για μία ανακοίνωση που έρχεται δύο χρόνια και δύο ημέρες αφότου το Ισραήλ ξεκίνησε στρατιωτική επιχείρηση στη Γάζα, ως απάντηση στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023, στην οποία ένοπλοι υπό την ηγεσία της Χαμάς σκότωσαν περίπου 1.200 ανθρώπους και πήραν ομήρους 251 άλλους.
Το BBC συγκέντρωσε τι γνωρίζουμε για τη συμφωνία Ισραήλ - Χαμάς για τη Γάζα και τι παραμένει ασαφές.
Τι έχει ανακοινωθεί για τη συμφωνία για τη Γάζα;
Μετά από έντονες διαπραγματεύσεις στην Αίγυπτο, το Ισραήλ και η Χαμάς συμφώνησαν σε μια πρώτη φάση ενός ειρηνευτικού σχεδίου των ΗΠΑ, δήλωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ. Ανακοινώνοντας τη συμφωνία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Τραμπ δήλωσε: «Αυτό σημαίνει ότι ΟΛΟΙ οι όμηροι θα απελευθερωθούν πολύ σύντομα και το Ισραήλ θα αποσύρει τα στρατεύματά του σε μια συμφωνημένη γραμμή». «Όλα τα μέρη» θα τύχουν δίκαιης μεταχείρισης, δήλωσε ο Τραμπ, ο οποίος χαρακτήρισε αυτά τα «πρώτα βήματα προς... αιώνια ειρήνη».
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου χαρακτήρισε την ημέρα «μια σπουδαία μέρα για το Ισραήλ» και δήλωσε ότι η κυβέρνησή του θα συνεδριάσει την Πέμπτη για να εγκρίνει τη συμφωνία και να «φέρει όλους τους αγαπητούς μας ομήρους πίσω στην πατρίδα τους».
Επιβεβαιώνοντας την ανακοίνωση, η Χαμάς δήλωσε ότι θα «τερματίσει τον πόλεμο στη Γάζα, θα διασφαλίσει την πλήρη αποχώρηση των δυνάμεων κατοχής, θα επιτρέψει την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας και θα εφαρμόσει ανταλλαγή κρατουμένων».
Το Ισραήλ και η Χαμάς δεν επικοινωνούν απευθείας μεταξύ τους - οι διαπραγματεύσεις πραγματοποιήθηκαν με τη μεσολάβηση του απεσταλμένου του Τραμπ στη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, του γαμπρού του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, και μεσολαβητών από την Αίγυπτο, το Κατάρ και την Τουρκία.
Τι συμβαίνει στη συνέχεια;
Η κυβέρνηση του Ισραήλ αναμένεται να ψηφίσει επί της συμφωνίας την Πέμπτη. Εάν το εγκρίνουν επίσημα, το Ισραήλ πρέπει να αποσύρει τα στρατεύματά του από τη Γάζα στη συμφωνημένη γραμμή, δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου στον αμερικανικό εταίρο του BBC, CBS News. Η αποχώρηση πιθανότατα θα πραγματοποιηθεί εντός 24 ωρών, δήλωσε ο αξιωματούχος. Μετά από αυτό, θα ξεκινήσει μια περίοδος 72 ωρών κατά την οποία η Χαμάς πρέπει να απελευθερώσει τους ζωντανούς ομήρους. Η απελευθέρωση των ομήρων πιθανότατα θα ξεκινήσει τη Δευτέρα, δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου.
Αυτό που έχει ανακοινωθεί μέχρι στιγμής είναι μόνο η αρχική φάση του ειρηνευτικού σχεδίου 20 σημείων του Τραμπ, το οποίο το Ισραήλ έχει αποδεχτεί και η Χαμάς έχει συμφωνήσει εν μέρει. Ωστόσο, οι ανακοινώσεις δεν κάλυψαν ορισμένα ακανθώδη ζητήματα για τα οποία οι δύο πλευρές δεν έχουν καταλήξει σε συμφωνία. Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν υπάρχουν λεπτομέρειες σχετικά με τον αφοπλισμό της Χαμάς - ένα βασικό σημείο στο σχέδιο του Τραμπ. Η Χαμάς έχει αρνηθεί προηγουμένως να καταθέσει τα όπλα της, λέγοντας ότι θα το κάνει μόνο όταν θα έχει ιδρυθεί ένα παλαιστινιακό κράτος.
Η μελλοντική διακυβέρνηση της Γάζας αποτελεί επίσης ένα σημείο τριβής. Το σχέδιο 20 σημείων του Τραμπ ορίζει ότι η Χαμάς δεν θα έχει κανένα μελλοντικό ρόλο στη Λωρίδα και προτείνει να κυβερνάται προσωρινά από μια «τεχνοκρατική, απολιτική παλαιστινιακή επιτροπή», πριν παραδοθεί στην Παλαιστινιακή Αρχή. Ο Νετανιάχου φάνηκε να αντιτίθεται στην εμπλοκή της Παλαιστινιακής Αρχής την περασμένη εβδομάδα, παρόλο που αποδέχτηκε το σχέδιο του Τραμπ. Οι υπερεθνικιστές σκληροπυρηνικοί εντός του κυβερνώντος συνασπισμού του Νετανιάχου, πολλοί από τους οποίους επιθυμούν την ανοικοδόμηση εβραϊκών οικισμών στη Γάζα, είναι επίσης πιθανό να αντιταχθούν σε αυτό το σημείο.
Η Χαμάς δήλωσε ότι εξακολουθεί να αναμένει να έχει κάποιο ρόλο στη διακυβέρνηση της Γάζας. Επιπλέον, μέχρι το βράδυ της Τετάρτης, η Χαμάς δεν είχε ακόμη λάβει την τελική λίστα των Παλαιστινίων κρατουμένων που το Ισραήλ σχεδιάζει να απελευθερώσει σε αντάλλαγμα για τους ομήρους στη Γάζα, δήλωσε στο BBC μια παλαιστινιακή πηγή.
Το σχέδιο των 20 σημείων ορίζει ότι 250 κρατούμενοι ισόβιας κάθειρξης συν 1.700 κάτοικοι της Γάζας που κρατήθηκαν μετά τις 7 Οκτωβρίου 2023 θα αφεθούν ελεύθεροι.
Ποια ήταν η αντίδραση;
Οι συγγενείς των Ισραηλινών ομήρων χαιρέτισαν τη συμφωνία. Ο Eli Sharabi, του οποίου η σύζυγος και τα παιδιά σκοτώθηκαν, και του οποίου η σορός του αδελφού Yossi κρατείται από τη Χαμάς, έγραψε: «Μεγάλη χαρά, ανυπομονώ να τους δω όλους σπίτι τους». Η μητέρα του ομήρου Νίμροντ Κοέν έγραψε: «Παιδί μου, γυρίζεις σπίτι».
Εν τω μεταξύ, στη Γάζα, ξέσπασαν εορτασμοί μετά την ανακοίνωση. «Δόξα τω Θεώ για την κατάπαυση του πυρός, το τέλος της αιματοχυσίας και των δολοφονιών», δήλωσε ο Αμπντούλ Ματζίντ αμπντ Ράμπο, ένας άνδρας από την πόλη Χαν Γιουνίς, στα νότια της Γάζας, σύμφωνα με το Reuters. «Δεν είμαι ο μόνος που χαίρεται, όλη η Λωρίδα της Γάζας είναι χαρούμενη, όλος ο αραβικός λαός, όλος ο κόσμος είναι χαρούμενος με την κατάπαυση του πυρός και το τέλος της αιματοχυσίας».
Οι παγκόσμιοι ηγέτες έχουν παροτρύνει τα μέρη να τηρήσουν τη συμφωνία. «Τα βάσανα πρέπει να σταματήσουν», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες, προσθέτοντας ότι ο ΟΗΕ θα υποστηρίξει την «πλήρη εφαρμογή» της συμφωνίας, καθώς και θα αυξήσει την παροχή βοήθειας και τις προσπάθειες ανοικοδόμησης στη Γάζα.
Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Σερ Κιρ Στάρμερ, χαιρέτισε την είδηση, λέγοντας: «Αυτή είναι μια στιγμή βαθιάς ανακούφισης που θα γίνει αισθητή σε όλο τον κόσμο, αλλά ιδιαίτερα για τους ομήρους, τις οικογένειές τους και για τον άμαχο πληθυσμό της Γάζας, οι οποίοι έχουν υποστεί αφάνταστα βάσανα τα τελευταία δύο χρόνια».
Ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας, Άντονι Αλμπάνεζ, χαρακτήρισε τη συμφωνία ως «πολύ απαραίτητο βήμα προς την ειρήνη» και κάλεσε τα εμπλεκόμενα μέρη να «σεβαστούν τους όρους του σχεδίου».
Οι νομοθέτες στις ΗΠΑ έχουν υιοθετήσει έναν συγκρατημένα αισιόδοξο τόνο. «Αυτό είναι ένα πρώτο βήμα και όλα τα μέρη πρέπει να διασφαλίσουν ότι αυτό θα οδηγήσει σε ένα διαρκές τέλος σε αυτόν τον πόλεμο», δήλωσε ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Κρις Κουνς σε μια ανάρτηση στο X. Ο Ρεπουμπλικάνος Τζέιμς Ρις, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, χαρακτήρισε τη συμφωνία ευπρόσδεκτη και δήλωσε ότι «ανυπομονεί να μάθει τις λεπτομέρειες».
13°
