Οι τρεις επιλογές του Τραμπ για τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή - Η ανάλυση του BBC
Τα σχόλια του Ντόναλντ Τραμπ για τη σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν έχουν κυμανθεί από πλήρη υποστήριξη στις επιθέσεις του Ισραήλ έως αποστασιοποίηση από αυτές — και πάλι πίσω.
Η ασάφειά του έχει εντείνει την αίσθηση αβεβαιότητας καθώς οι μάχες κλιμακώνονται — όπως και η αποχώρησή του από τη σύνοδο των G7 στον Καναδά. Είπε απλώς ότι είχε «σοβαρά ζητήματα» να επιστρέψει στην Ουάσιγκτον.
Καθώς ισραηλινοί πύραυλοι έπληξαν την Τεχεράνη την Πέμπτη, ο Τραμπ απείλησε την ηγεσία του Ιράν με «ακόμη πιο βίαιες» επιθέσεις από τον Ισραηλινό σύμμαχό του, εξοπλισμένο με αμερικανικές βόμβες.
Γνωρίζουμε τον απώτερο στόχο του Τραμπ: όπως και ο Νετανιάχου, δηλώνει ότι το Ιράν δεν πρέπει να αποκτήσει πυρηνική βόμβα. Ωστόσο, έχει ξεκαθαρίσει πως προτιμά μια συμφωνία ΗΠΑ-Ιράν, σε αντίθεση με τον Νετανιάχου (κάτι που αντανακλά την αυτοπαρουσιαζόμενη εικόνα του ως κορυφαίου διαπραγματευτή).
Αλλά έχει αμφιταλαντευτεί ως προς το πώς να φτάσει εκεί — άλλοτε τονίζοντας την απειλή της βίας, άλλοτε υποστηρίζοντας τη διπλωματία. Την περασμένη εβδομάδα είπε ακόμη ότι μια επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν θα μπορούσε είτε να βοηθήσει στη συμφωνία είτε να την «καταστρέψει».
Η απρόβλεπτη στάση του συχνά παρουσιάζεται εκ των υστέρων από υποστηρικτές του ως στρατηγική — η λεγόμενη «θεωρία του τρελού» στις διεθνείς σχέσεις. Αυτή η θεωρία, η οποία έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν για να περιγράψει τις διαπραγματευτικές τακτικές του Τραμπ, υποστηρίζει ότι η εσκεμμένη ασάφεια ή απρόβλεπτη συμπεριφορά μπορεί να εξαναγκάσει αντιπάλους (ή ακόμη και συμμάχους) να συμμορφωθούν. Η θεωρία αυτή αποδίδεται επίσης σε πρακτικές του Ψυχρού Πολέμου από τον Πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον.
Ορισμένοι σύμβουλοι και υποστηρικτές του Τραμπ υποστηρίζουν την πλευρά της «μέγιστης πίεσης» της θεωρίας του τρελού στην προσέγγισή του προς το Ιράν. Πιστεύουν ότι οι απειλές τελικά θα επικρατήσουν, επειδή — όπως ισχυρίζονται — το Ιράν δεν έχει πρόθεση να διαπραγματευτεί (αν και το 2015 υπέγραψε πυρηνική συμφωνία υπό τον Ομπάμα, από την οποία αργότερα αποσύρθηκε ο Τραμπ).
Ο Νετανιάχου ασκεί διαρκώς πίεση στον Τραμπ να ακολουθήσει στρατιωτικό και όχι διπλωματικό δρόμο, και ο Πρόεδρος των ΗΠΑ — παρά την επιθυμία του να κερδίσει το Νόμπελ Ειρήνης — ίσως τελικά νιώσει την ανάγκη να υλοποιήσει τις απειλές του προς την ηγεσία του Ιράν.
Το Ισραήλ ενδέχεται επίσης να πιέσει περαιτέρω παρασκηνιακά για αμερικανική εμπλοκή ώστε, όπως το αντιλαμβάνεται, να «τελειώσει τη δουλειά». Οι ΗΠΑ διαθέτουν διατρητικές βόμβες που, σύμφωνα με το Ισραήλ, μπορούν να καταστρέψουν τις υπόγειες εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου στο Φορντόου.
Καθώς οι συγκρούσεις κλιμακώνονται, αυξάνεται η πίεση στον Τραμπ από τους φιλοπόλεμους Ρεπουμπλικάνους στο Κογκρέσο, που εδώ και καιρό ζητούν αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν.
Ο Τραμπ θα μπορούσε επίσης να δει το επιχείρημα ότι μια κλιμάκωση θα αποδυνάμωνε το Ιράν και θα το ανάγκαζε να διαπραγματευτεί από μειονεκτική θέση. Αλλά το γεγονός παραμένει ότι οι Ιρανοί είχαν ήδη καθίσει στο τραπέζι, καθώς είχε προγραμματιστεί έκτος γύρος συνομιλιών με τον απεσταλμένο του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, στο Ομάν την Κυριακή.
Οι συνομιλίες πλέον έχουν εγκαταλειφθεί.
2. Να υιοθετήσει μία ενδιάμεση λύση
Μέχρι στιγμής, ο Τραμπ έχει επαναλάβει ότι οι ΗΠΑ δεν συμμετέχουν στις επιθέσεις του Ισραήλ.
Η κλιμάκωση φέρει σημαντικούς και ενδεχομένως καθοριστικούς κινδύνους για την πολιτική του κληρονομιά. Αμερικανικά πολεμικά πλοία και συστήματα πυραυλικής άμυνας ήδη συνδράμουν στην άμυνα του Ισραήλ απέναντι στα ιρανικά αντίποινα.
Ορισμένοι σύμβουλοι του Τραμπ στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας πιθανώς τον προειδοποιούν να μην προβεί σε ενέργειες που θα ενίσχυαν την ένταση, ιδιαίτερα από τη στιγμή που κάποιοι ιρανικοί πύραυλοι διέσπασαν τις ισραηλο-αμερικανικές άμυνες προκαλώντας θανάτους.
Ο Νετανιάχου υποστηρίζει τώρα ότι η στοχοποίηση του Ανώτατου Ηγέτη του Ιράν, Αλί Χαμενεΐ, θα έθετε τέλος στη σύγκρουση αντί να την κλιμακώσει.
Αλλά ένας ανώνυμος Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε σε μέσα ενημέρωσης το Σαββατοκύριακο ότι ο Τραμπ ξεκαθάρισε πως ήταν αντίθετος με μια τέτοια ενέργεια.
3. Ακούγοντας τις φωνές του MAGA
Ένας από τους σημαντικούς πολιτικούς παράγοντες που επηρεάζουν τον Τραμπ είναι η εγχώρια υποστήριξή του.
Οι περισσότεροι Ρεπουμπλικανοί στο Κογκρέσο εξακολουθούν να στηρίζουν σταθερά το Ισραήλ, περιλαμβανομένων των προμηθειών αμερικανικών όπλων. Πολλοί έχουν υποστηρίξει ανοιχτά τις επιθέσεις στο Ιράν.
Αλλά υπάρχουν βασικές φωνές στο στρατόπεδο του «Make America Great Again» (MAGA) που πλέον απορρίπτουν αυτήν την παραδοσιακή «σιδερένια» υποστήριξη προς το Ισραήλ.
Τις τελευταίες ημέρες έχουν αναρωτηθεί γιατί οι ΗΠΑ ρισκάρουν να εμπλακούν σε έναν νέο πόλεμο στη Μέση Ανατολή, δεδομένης της υπόσχεσης Τραμπ για εξωτερική πολιτική «Πρώτα η Αμερική».
Ο φιλοτραμπικός δημοσιογράφος Τάκερ Κάρλσον έγραψε σφοδρή κριτική την Παρασκευή, λέγοντας ότι οι ισχυρισμοί της κυβέρνησης πως δεν εμπλέκεται δεν είναι αληθινοί και ότι οι ΗΠΑ πρέπει να «εγκαταλείψουν το Ισραήλ».
Ο Κάρλσον υποστήριξε ότι ο Νετανιάχου και η «πολεμοχαρής κυβέρνησή του» ενεργούν με τρόπο που θα παρασύρει τις ΗΠΑ σε πολεμική σύγκρουση για λογαριασμό τους.
Ο κίνδυνος απωλειών σε αμερικανικές ζωές θα μπορούσε να ενισχύσει το αφήγημα του MAGA για απομόνωση του Ισραήλ, προσθέτοντας περαιτέρω πίεση στον Τραμπ να αποστασιοποιηθεί από τον Νετανιάχου και να τον παροτρύνει να τερματίσει την επίθεση το συντομότερο δυνατό.
12°
