Pick-me girls: Το νέο πρόσωπο του µισογυνισµού

Ως Pick-me girls χαρακτηρίζονται οι γυναίκες που αναζητούν την εύνοια και την ανδρική προσοχή υπονοώντας έµµεσα ή δηλώνοντας άµεσα ότι «δεν είναι σαν τα άλλα κορίτσια». Βασικό τους όπλο, η καταγγελία των οµοφύλων τους. Η επικριτική ή και επιθετική τους στάση εµφανίζει κλιµακώσεις. Σε πρώτο επίπεδο η έκφρασή της, είναι, για παράδειγµα, ένας κοροϊδευτικός σχολιασµός του έντονου µακιγιάζ ή των άσεµνων ρούχων µιας άλλης γυναίκας. Ή είναι ένα συνεχές φλεξάρισµα: Ένα pick-me girl καυχιέται για τον πλούτο, το επάγγελµα, τη µόρφωση, το ανοιχτό του πνεύµα, την αντισυµβατική του συµπεριφορά, σε σχέση πάντα µε κάποια άλλη.

Σε άλλα νέα, η γυναίκα «διάλεξέ με» δηλώνει ότι κάνει παρέα µόνο µε άνδρες γιατί είναι λιγότερο «προβληµατικοί»· δεν πιστεύει στις γυναικείες φιλίες· κράζει τον φεµινισµό· ελεεινολογεί το κίνηµα #Μetoo θεωρώντας το άλλη µια υπερβολή της πολιτικής ορθότητας· επιδίδεται σε victim blaming σε περιπτώσεις βιασµών· πίσω από τις καταγγελίες γυναικών για κακοποίηση βλέπει απλώς drama queens και διαλέγει αµέσως το ανδρικό στρατόπεδο (σε συµφραζόµενα ελληνικής πραγµατικότητας, η υποστήριξη µεγάλου µέρους του γυναικείου πληθυσµού στον Αλέξη Γεωργούλη προτού η υπόθεση διευρευνηθεί δικαστικά είναι το πιο χαρακτηριστικό πρόσφατο παράδειγµα). Γενικώς ένα pick-me girl λέει αυτά που θέλουν να ακούσουν οι άνδρες και λανσάρεται κατά περίσταση και υποκριτικά είτε ως σεβαστικό κορίτσι, είτε ως macho θεά, είτε ως cool girl, καθώς θεωρεί πως τα αρσενικά τέτοιες χαρακτηροδοµές θα ήθελαν δίπλα τους.

Η πιο διαδεδομένη θεωρία για την εµφάνιση του όρου είναι ότι όλα ξεκίνησαν το 2016 από το Twitter και το hashtag #TweetLikeAPickMe. Η Έλεν Ποµπέο ωστόσο, πρωταγωνίστρια για καµιά 500ριά χρόνια του ιατρικού δράµατος σαπουνόπερας «Grey’s Anatomy», διεκδικεί για τον εαυτό της τα εύσηµα θεωρώντας πως έχει προσφέρει στην ανθρωπότητα τη δραµατοποιηµένη εκδοχή του pick-me girl. Η Ποµπέο υποδύεται τη Μέρεντιθ, µια δυναµική γυναίκα και µάχιµη χειρουργό. Στον δεύτερο κύκλο της σειράς, η σχέση της µε τον Ντέρεκ βρίσκεται σε ένα κρίσιµο σταυροδρόµι: οι δυο τους έχουν χωρίσει και στο προσκήνιο έχει εµφανιστεί η Άντισον, µια αντίπαλος που διεκδικεί την καρδιά του Ντέρεκ.

Σε µια τηλεοπτική σεκάνς µε 1,8 εκατοµµύρια views στο YouTube, χώρια τα εκατοµµύρια των κανονικών τηλεθεατών του σύµπαντος, η Μέρεντιθ από χειραφετηµένο υποκείµενο µετατρέπεται σε αξιολύπητο πλάσµα, από γιατράκλα γίνεται µια κατακαηµένη που το ρίχνει στα παρακάλια. Στέκεται, λοιπόν, µε δακρυσµένα µάτια µπροστά στον σκορδόπιστο, επιστρατεύει το κουράγιο της και λέει: «Είπα ψέµατα. Αυτή η σχέση δεν έχει τελειώσει για µένα. Και νιώθω ταπεινωµένη, γιατί είµαι εδώ για να ικετέψω. Λοιπόν, η επιλογή σου είναι απλή: εκείνη ή εµένα. Και είµαι σίγουρη πως εκείνη είναι πραγµατικά σπουδαία. Όµως, Ντέρεκ, σε αγαπώ πάρα πάρα πολύ. Υποκρίνοµαι ότι µου αρέσει το γούστο σου στη µουσική, σε αφήνω να τρως το τελευταίο κοµµάτι τσιζκέικ ή να κρατάς ένα ραδιόφωνο πάνω από το κεφάλι µου, µε τρόπο δυσάρεστο, που µε κάνει να µισώ το γεγονός ότι σε αγαπώ. Οπότε διάλεξε εµένα. Επίλεξε εµένα. Αγάπα εµένα». «Pick me. Choose me. Love me».

Είναι 2005 και καµιά Ελληνίδα τηλεθεάτρια δεν φαίνεται να κριντζάρει µε τα λόγια της Μέρεντιθ, κάτι που θα συνέβαινε σήµερα. Ο µονόλογός της είναι άλλωστε µια παραλλαγή των στίχων του «Μια θυσία» της Άντζελας, ενός τραγουδιού που περιέγραφε µε λεπτοµέρειες τον διαδεδοµένο γυναικείο καηµό «της άλλης» και τραγουδιόταν µε πάθος ήδη από το 1984. «Και θέλω να ’ρθω να σ’ αρπάξω από την άλλη, να τη ρωτήσω µε τα µάτια δακρυσµένα, µε ποιο δικαίωµα σε πήρε από µένα και ποια θυσία, ποια θυσία, έχει κάνει αυτή για σένα». Τι να µας πουν τα Αµερικανάκια! Τα έχουµε ήδη πει όλα προ πολλού.

Δύο δεκαετίες μετά την περιβόητη σκηνή του «Grey’s Anatomy», το απεγνωσµένο «Pick me. Choose me. Love me» είναι το tagline, η σοσιαλµιντιακή πρόχειρη ερµηνεία του φαινοµένου pick-me girl. ∆εκάδες χιλιάδες βίντεο της πλατφόρµας, που έφτιαξαν πιτσιρίκια αγέννητα το 2005, µιλούν για τις pick-me συµπεριφορές παραθέτοντας την ατάκα από το «Grey’s Anatomy», οπότε η Ποµπέο ενδεχοµένως έχει τα δίκια της όταν διεκδικεί την επινόηση του όρου.

Η περίφραση πάντως έχει σουξέ τα τελευταία χρόνια, αφορά κυρίως τις ετεροκανονικές σχέσεις και το γυναικείο φύλο (αν και επιτέλους άρχισε να εµφανίζεται στις αναζητήσεις του google η φράση «what is a pick-me boy») και εµπεριέχει πολλή πληροφορία. Είναι αυτά που λέει και κάνει η Μέρεντιθ (Ποµπέο), αλλά και πολλά άλλα.

Το pick-me girl φαινόµενο θεωρείται κατάλοιπο της πατριαρχικής κουλτούρας. Θα περίµενε εποµένως κανείς να είναι µια µπουµεριά: ότι θα χαρακτήριζε τη συµπεριφορά γυναικών µιας κάποιας ηλικίας, που µεγάλωσαν µέσα στο απόλυτο pick-me περιβάλλον, µια χορεία χειριστικών γιαγιάδων, µανάδων, θειάδων που εκλιπαρούσαν για την ανδρική επιβράβευση. Είναι και δεν είναι έτσι τα πράγµατα.

Στο TikTok, τον παιχνιδότοπο της Gen Z, µπορεί να παρατηρήσει κανείς ένα παράδοξο. Η νεολαία υπεραµύνεται «της σωστής µεριάς» µε µεθόδους της «λάθους µεριάς». Στο hashtag #Pickme του TikTok µε τα 6,5 δισεκατοµµύρια προβολές, η πλειονότητα των βίντεο φτιάχτηκε από κορίτσια που επιθυµούν να αποστασιοποιηθούν από την εικόνα του «διάλεξέ µε» επιδεικνύοντας ανελέητη επιθετικότητα προς το ίδιο τους το φύλο και λαχταρώντας τα likes των αγοριών. Έτσι, ένας όρος που δηµιουργήθηκε για να καταγγείλει τον εσωτερικευµένο σεξισµό και µισογυνισµό των γυναικών, εξελίσσεται σε µια εξίσου τοξική σεξιστική συµπεριφορά.

Το pick-me girl είναι πλέον µια προσβλητική καραµέλα, µια ρετσινιά κατά δικαίων και αδίκων. Η κατακραυγή για τα pick-me girls είναι ένα νέο µπούλινγκ απέναντι στις γυναίκες. Μια βρισιά που εκτοξεύεται για ψύλλου πήδηµα, γιατί, ας πούµε, ένα κορίτσι φοράει φούτερ, έχει αγορίστικα µαλλιά ή ασχολείται µε το σκέιτ ή κάποια άλλη «µη θηλυκή» δραστηριότητα. Η απόλυτη αντιστροφή. Όµως όλα αυτά συµβαίνουν στο TikTok, µια αρένα τίγκα στις εφηβικές ορµόνες, τα ξεµαλλιάσµατα, την υπερβολή, το άσπρο-µαύρο. Το θέµα είναι τι συµβαίνει στην πραγµατική ζωή.

Όλοι, άνδρες και γυναίκες, θέλουµε να αρέσουµε στους άλλους, δεν υπάρχει κάποιο εγγενές κακό σε αυτή την επιθυµία. Και χρησιµοποιούµε θεµιτά και καµιά φορά αθέµιτα µέσα για να αυξήσουµε τις πιθανότητες να µας «διαλέξουν». Τα «είµαι οµορφότερη/ος, εξυπνότερη/ος, πλουσιότερη/ος από την/τον άλλη/ον» λέγονται αβέρτα από θηλυκά και αρσενικά στο πλαίσιο της συναισθηµατικής διεκδίκησης. Στον έρωτα όλα επιτρέπονται. Κι όµως τα κοινωνικά στερεότυπα και οι έµφυλες προκαταλήψεις συνεπάγονται αβυσσαλέες διαφορές: Μέσα σε ίδια κι απαράλλακτα συµφραζόµενα, ο άνδρας είναι «κυνηγός» και η γυναίκα «pick-me» µέγαιρα. Βρες το λάθος.