Πυρηνική βόμβα μπορεί να έχει υποστεί ζημιά σε ατύχημα στην ολλανδική βάση, αναφέρει έκθεση της Ομοσπονδίας Αμερικανών Επιστημόνων.
Μία από τις αμερικανικές πυρηνικές βόμβες που είναι αποθηκευμένες σε μια ολλανδική αεροπορική βάση μπορεί να έχει υποστεί ζημιά σε πρόσφατο ατύχημα, σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα, η οποία έρχεται σε μια στιγμή που μια νέα γενιά όπλων πρόκειται να φτάσει στην ήπειρο.
Η Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων (FAS) ανακάλυψε τη φωτογραφία μιας βόμβας B61 που ελέγχεται για ζημιές από αμερικανούς στρατιώτες, συμπεριλαμβανομένων δύο από μονάδα εξουδετέρωσης εκρηκτικών μηχανισμών και ενός αμάχου.
Το πίσω μέρος της βόμβας φαίνεται να έχει συστραφεί από πρόσκρουση και ένα από τα πτερύγια της ουράς λείπει. Υπάρχει ροζ κολλητική ταινία που καλύπτει μια εμφανή τρύπα.
Μια έκθεση της FAS τη Δευτέρα ανέφερε ότι η εικόνα συμπεριλήφθηκε σε μια παρουσίαση του 2022 για υποψήφιους φοιτητές για εργασία από το Εθνικό Εργαστήριο Λος Άλαμος στο Νέο Μεξικό, μια από τις εγκαταστάσεις πυρηνικών όπλων της χώρας, και εντόπισε γεωγραφικά την εικόνα στην αεροπορική βάση Volkel στην Ολλανδία, μία από τις έξι βάσεις σε πέντε ευρωπαϊκές χώρες όπου αποθηκεύονται επί του παρόντος συνολικά 100 πυρηνικές βόμβες βαρύτητας B61 ως μέρος μιας συμφωνίας ανταλλαγής πυρηνικών με τις ΗΠΑ.
«Πρέπει να τονιστεί εκ των προτέρων ότι δεν υπάρχει επίσημη επιβεβαίωση ότι η εικόνα τραβήχτηκε στο Volkel AB, ότι το λυγισμένο σχήμα B61 είναι πραγματικό όπλο (αντί εκπαιδευτικού) ή ότι η ζημιά ήταν αποτέλεσμα ατυχήματος και όχι προσομοίωση εκπαίδευσης», έγραψε ο Χανς Κρίστενσεν, συγγραφέας της έκθεσης και διευθυντής του προγράμματος πυρηνικών πληροφοριών FAS.
«Αν η εικόνα προέρχεται πράγματι από δραστηριότητα πυρηνικών όπλων, θα αποτελούσε την πρώτη τεκμηριωμένη περίπτωση πρόσφατου ατυχήματος σε αεροπορική βάση στην Ευρώπη».
Οποιαδήποτε ζημιά σε πυρηνικό όπλο γενικά παραμένει μυστική. Ένας εκπρόσωπος της αμερικανικής αεροπορίας στην Ευρώπη δεν σχολίασε άμεσα τη φωτογραφία, αλλά είπε: «Οι ΗΠΑ διατηρούν το υψηλότερο επίπεδο προτύπων για το προσωπικό και τον εξοπλισμό που υποστηρίζει το στρατηγικό οπλοστάσιο, το οποίο περιλαμβάνει δραστηριότητες ρουτίνας εκπαίδευσης, συντήρησης και ασφάλειας, ώστε να προστατευθούν οι κρίσιμες δυνατότητες της Αμερικής».
«Είναι πολιτική των ΗΠΑ [ότι] δεν μπορούμε ούτε να επιβεβαιώσουμε ούτε να αρνηθούμε την παρουσία ή την απουσία πυρηνικών όπλων σε οποιαδήποτε γενική ή συγκεκριμένη τοποθεσία, συμπεριλαμβανομένων συγκεκριμένων ασκήσεων ή επιχειρήσεων στον πραγματικό κόσμο», είπε ο εκπρόσωπος.
Το Εθνικό Εργαστήριο του Λος Άλαμος ανέφερε σε δήλωση που εστάλη μέσω email: «Δεν υπάρχουν πρόσθετες πληροφορίες για αυτή τη φωτογραφία».
Η βόμβα B61 είναι το μόνο τακτικό πυρηνικό όπλο που έχει απομείνει στο οπλοστάσιο των ΗΠΑ και 100 από αυτά είναι αποθηκευμένα στην Ολλανδία, το Βέλγιο, τη Γερμανία, την Ιταλία και την Τουρκία.
Οι βόμβες παραμένουν ιδιοκτησία των ΗΠΑ, αλλά αεροπορικά πληρώματα από έξι άλλους συμμάχους του ΝΑΤΟ (οι πέντε οικοδεσπότες συν την Ελλάδα) εκπαιδεύονται να τις βάζουν σε αεροπλάνα και να τα πετούν. Σε περίπτωση εχθροπραξιών, θα απαιτούσε τη συμφωνία των ΗΠΑ, της ομάδας πυρηνικού σχεδιασμού του ΝΑΤΟ και, λόγω της ιστορίας της συμφωνίας, του πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου, για τη μεταφορά των όπλων σε συμμαχικά αεροπλάνα.
Τέτοιες επιχειρήσεις ανταλλαγής πυρηνικών εξασκούνται κάθε χρόνο στην άσκηση Steadfast Noon του ΝΑΤΟ. Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Πολωνία ζήτησε να είναι μέρος της συμφωνίας.
Οι υποστηρικτές του ελέγχου των όπλων έχουν από καιρό υποστηρίξει ότι το B61 ήταν στρατιωτικά απαρχαιωμένο και θα έπρεπε να αποσυρθεί από την Ευρώπη ως ένα εύκολο βήμα προς τον αφοπλισμό.
Η κυβέρνηση Ομπάμα σκέφτηκε την απόσυρσή της, αλλά συνάντησε αντίσταση από ορισμένους Ευρωπαίους συμμάχους που την είδαν ως σύμβολο της προστατευτικής πυρηνικής ομπρέλας των ΗΠΑ, και η ιδέα απορρίφθηκε εντελώς μετά την κατάληψη της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014.
Αντίθετα, το όπλο εκσυγχρονίστηκε και η νέα έκδοση, το B61-12, πρόκειται να παραδοθεί στην Ευρώπη. Τον Ιανουάριο, δόθηκε έγκριση ασφαλείας σε μεταγωγικά αεροσκάφη C-17A για να μεταφέρουν πυρηνικές βόμβες B61-12 και ο Kristensen σημείωσε ότι ένα αεροσκάφος C-17A πέταξε από το Albuquerque του Νέου Μεξικού στην αεροπορική βάση Volkel πριν από μια εβδομάδα, αν και προειδοποίησε πως δεν ήταν δυνατό να αποδειχθεί ότι έφερε βόμβες B61-12.
«Η βόμβα B-61 είναι περίπου τόσο ασφαλής όσο μπορεί να είναι ένα πλήρως συναρμολογημένο πυρηνικό όπλο. Διαθέτει καλούς μηχανισμούς ασφαλείας και μη ευαίσθητα ισχυρά εκρηκτικά που δεν θα εκραγούν εάν εκτεθούν σε πυρκαγιά, κραδασμούς, σκάγια κ.λπ.», δήλωσε ο Eric Schlosser, συγγραφέας του Command and Control: Nuclear Weapons, the Damascus Accident, and the Illusion of Safety.
«Οι κεφαλές που μεταφέρονται τακτικά με φορτηγά από το Ίδρυμα Ατομικών Όπλων στο Berkshire στη βάση υποβρυχίων Trident στη δυτική ακτή της Σκωτίας είναι πολύ πιο προβληματικές. Θα μπορούσατε να έχετε σημαντική διασπορά πλουτωνίου ή ακόμα και πυρηνική έκρηξη μικρής κλίμακας κατά τη διάρκεια ενός ατυχήματος ή μιας τρομοκρατικής επίθεσης – και αυτές οι κεφαλές είναι επίσης πιο ευάλωτες σε δολιοφθορές».
