ΗΠΑ: Πρόταση σε κρατουμένους να δωρίζουν τα όργανά τους με αντάλλαγμα μειωμένες ποινές
Ένα αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο κατατέθηκε στη Μασαχουσέτη με στόχο «να καθιερώσει ένα Πρόγραμμα Δωρεάς Μυελού των Οστών και Οργάνων εντός του Σωφρονιστικού συστήματος». Βάση αυτού, οι κρατούμενοι που θα δωρίσουν ένα από τα όργανά τους ή το μυελό των οστών τους θα μπορούσαν να ανταμειφθούν με μείωση της ποινής από 60 έως 365 ημέρες, εάν αυτό το νομοσχέδιο εγκριθεί.
Ένα πλεονέκτημα του νομοσχεδίου, σύμφωνα με έναν από τους υποστηρικτές του, είναι ότι θα διευρύνει τη δεξαμενή των πιθανών δωρητών οργάνων, καθώς υπάρχει τρομερή έλλειψη.
Μόνο στις ΗΠΑ, περισσότερα από 17 άτομα την ημέρα πεθαίνουν στη λίστα αναμονής για μεταμόσχευση! Σύμφωνα με το United Network for Organ Sharing (UNOS), υπάρχουν περισσότερα από 104.457 άτομα που χρειάζονται μεταμόσχευση οργάνων. Ειδικά, στη Μασαχουσέτη, σχεδόν 5.000 κάτοικοι βρίσκονται σε λίστα αναμονής για μεταμόσχευση οργάνων.
Το νομοσχέδιο αναφέρει επίσης ότι μια 5μελής Επιτροπή Δωρεάς Μυελού των Οστών και Οργάνων θα καθορίζει το δικαίωμα συμμετοχής και τη σχέση μεταξύ ενός τύπου δωρεάς και της μείωσης της ποινής, χωρίς προμήθειες ή χρηματικές πληρωμές.
Σύμφωνα με το BBC, οι ομοσπονδιακές φυλακές στις ΗΠΑ επιτρέπουν τη δωρεά οργάνων, εφόσον ο αποδέκτης είναι μέλος της οικογένειας. Αλλά στη Μασαχουσέτη, όπως και σε πολλές άλλες κρατικές φυλακές, δεν υπάρχει η δυνατότητα για τους έγκλειστους να δωρίσουν όργανα ή μυελό των οστών ακόμη και στους συγγενείς τους.
Οι συνήγοροι των κρατουμένων αντιδρούν λέγοντας ότι τα έγκλειστα άτομα μπορεί να πιεστούν να ανταλλάξουν τα όργανά τους με λίγο χρόνο ελευθερίας. Oι επικριτές του νομοσχεδίου λένε ότι είναι ανήθικο και καταναγκαστικό να προσφέρεται μείωση της ποινής των κρατουμένων ως αντάλλαγμα της δωρεάς οργάνων και ότι διαιωνίζει τα στερεότυπα που παρουσιάζουν τους κρατούμενους ως «υπανθρώπους».
Κάποιοι επισημαίνουν ότι το νομοσχέδιο εκμεταλλεύεται την απόγνωση και την ευαλωτότητα των έγκλειστων ανθρώπων. «Αυτό που είναι πιο ανησυχητικό σε αυτή το νομοσχέδιο είναι ότι το σύστημα είναι τόσο σάπιο και οι έγκλειστοι είναι τόσο ευάλωτοι, που υπάρχουν άνθρωποι που θα δωρίσουν ένα μέλος τους με αντάλλαγμα την ελευθερία επειδή δεν έχουν άλλες επιλογές», δήλωσε ο ανώτερος σύμβουλος των Δημοκρατικών για τη διαφορετικότητα και την ένταξη Dyjuan Tatro σε ένα tweet.
Αν και δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι οι κρατούμενοι επιθυμούν να δωρίσουν όργανα, στο παρελθόν έχουν καταγραφεί κάποιες περιπτώσεις, όπως αυτή του 2011 όπου ένας 37χρονος θανατοποινίτης στο Όρεγκον προσπάθησε να δωρίσει μεταθανάτια τα όργανά του. Του είπαν τότε ότι δεν μπορούσε γιατί τα ναρκωτικά που χορηγούνται κατά τις εκτελέσεις καταστρέφουν όργανα, πράγμα που δεν ισχύει σύμφωνα με άρθρο των New York Times.
Τον Ιούλιο του 2022, ένας θανατοποινίτης από το Τέξας προσπάθησε να καθυστερήσει την εκτέλεσή του για να μπορέσει να κάνει δωρεά νεφρού. Η Γιούτα έγινε η πρώτη πολιτεία που επέτρεψε τη δωρεά οργάνων από φυλακισμένους το 2013, μόνο εάν πεθάνουν ενώ είναι έγκλειστοι. Οι ομοσπονδιακοί κρατούμενοι επιτρέπεται να δωρίζουν όργανα σε μέλη της οικογένειας, ωστόσο, δεν είναι σαφές αν μπορούν να το κάνουν οι κρατούμενοι στη Μασαχουσέτη.
Οργανώσεις όπως οι Black and Pink Massachusetts τάσσονται σθεναρά κατά του νομοσχεδίου. «Σοκαριστήκαμε όταν είδαμε την παροχή κινήτρων για τη θέσπιση ενός προγράμματος συλλογής οργάνων στο Σωφρονιστικό σύστημα», δήλωσε ο Michael Cox, εκτελεστικός διευθυντής της οργάνωσης. «Δεν μπορείς ουσιαστικά να αφήσεις τους ανθρώπους να ξεπουλήσουν τα όργανά τους για την ελευθερία», είπε.
Ο ηθικός βραχίονας του United Network for Organ Sharing —το οποίο διαχειρίζεται το σύστημα μεταμόσχευσης οργάνων της χώρας— δήλωσε το 2014 ότι «κάθε νόμος ή πρόταση που επιτρέπει σε ένα άτομο να ανταλλάξει ένα όργανο με τη μείωση της ποινής, ιδιαίτερα μια θανατική ποινή με ισόβια φυλάκιση , εγείρει πολλά ζητήματα».
Πολιτικοί παρατηρητές λένε ωστόσο, ότι είναι απίθανο αυτό το νομοσχέδιο να γίνει νόμος.
