Πέθανε ο δημιουργός του γκράφιτι με το φιλί Μπρέζνιεφ-Χόνεκερ στο Τείχος του Βερολίνου

Ο Ντμίτρι Βρούμπελ, ο Ρώσος ζωγράφος και δημιουργός του διάσημου γκράφιτι που απεικονίζει τον ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Λεονίντ Μπρέζνιεφ να φιλά στο στόμα τον τότε ηγέτη της Ανατολικής Γερμανίας Έριχ Χόνεκερ, πέθανε στις 14 Αυγούστου στο Βερολίνο, σε ηλικία 62 ετών.

Το γκράφιτι στο Τείχος του Βερολίνου (στην ανατολική πλευρά) είχε τίτλο: «Κύριε: βοήθησε με να επιζήσω ανάμεσα σε αυτήν τη θανατηφόρο αγάπη».

Τη φωτογραφία με το φιλί των δύο ηγετών, που είχε τραβήξει ο Γάλλος φωτογράφος Ρεζί Μποσιού, την είχε δείξει στον Βρούμπελ μια γνωστή του από το Παρίσι, γράφει η ρωσική ιστοσελίδα Snob.ru.

Ο ίδιος, βλέποντας τη φωτογραφία, είχε πει τότε: «Αυτό ήταν ένα αποκρουστικό, αηδιαστικό πράγμα, στην αρχή παρά λίγο να ξεράσω, αλλά παρόλα αυτά -όπως συμβαίνει συνήθως- ήθελα να καταγράψω αυτό που δεν καταγράφεται στην τέχνη και αυτό το έργο άρχισε κατά κάποιο τρόπο να μου γίνεται έμμονη ιδέα».

Τα πρώτα σκίτσα του μελλοντικού γκράφιτι τα είχε δει ο ποιητής και ζωγράφος Ντμιτρι Πριγκόφ, ο οποίος και του είπε: «Καλό θα ήταν να γίνει στο Τείχος του Βερολίνου». Ο Βρούμπελ γέλασε θεωρώντας ότι κάτι τέτοιο δεν ήταν ρεαλιστικό.

Πώς το φιλί Μπρέζνιεφ με Χόνεκερ έγινε γκράφιτι στο Τείχος του Βερολίνου

Στις αρχές του 1990, την γκαλερί που είχε δημιουργήσει στο διαμέρισμά του, επισκέφθηκε ο γκαλερίστας Αλεξάντρ Μπροντόφσκι ο οποίος είχε έρθει από το Βερολίνο για να βρει ζωγράφους για την πρώτη έκθεση του σοβιετικού αβανγκάρντ στην Ανατολική Γερμανία.

Ο Μπροντόφκσι προσκάλεσε τον Βρούμπελ, προτείνοντάς του να ζωγραφίσει στο Τείχος του Βερολίνου. Πολλοί γνωστοί του είχαν χαρακτηρίσει την πρόταση «βλακώδη», αφού σε κάνα δύο μήνες θα γκρέμιζαν το τείχος του Βερολίνου, προτείνοντάς του να πάει στο Δυτικό Βερολίνο και να κάνει εκθέσεις στις γκαλερί εκεί. Ο Βρούμπελ αποφάσισε παρά τις αμφιβολίες να πάει στην Ανατολική Γερμανία.

Φτάνοντας στο Βερολίνο και στο σημείο του Τείχους όπου θα ζωγράφιζε υπήρχε ένα φορτηγό με χρώματα, ενώ σε μερικά σημεία είχαν κάποιοι καλλιτέχνες ζωγραφίσει τα έργα τους, το δε σημείο αυτό άρχισαν να το αποκαλούν East Side Gallery (γκαλερί της ανατολικής πλευράς).

O Ρώσος φιλόσοφος και φίλος του Ντμίτρι Βρούμπελ, Αλεξάντρ Μαρόζοφ, αναφερόμενος στο γκράφιτι αυτό, γράφει στην εφημερίδα Novaya Gazeta.Europe: «Το δημιούργημά του αυτό αναφέρεται σχεδόν καθημερινά ως εισαγωγική εικονογράφηση σε κείμενα που αναφέρονται στην κατάρρευση του "ανατολικού μπλοκ" και την ιστορία της νεότερης ΕΣΣΔ. Η απεικόνιση αυτή έγινε το πιο μαζικό σύμβολο της "σοβιετοποίησης" και της απαλλαγής από αυτήν».

Ο Μαρόζοφ, αναφερόμενος στη φράση κάτω από το γκράφιτι «Κύριε: βοήθησε με να επιζήσω ανάμεσα σε αυτήν τη θανατηφόρο αγάπη», λέει ότι αν και είναι άγνωστη η προέλευσή της, θυμίζει ρήση από τη Βίβλο. Επισημαίνει μάλιστα ότι «η απεικόνιση αυτή αρχικά εκλαμβάνονταν ως μια σατιρική απεικόνιση».

Και εξηγεί: «Στον κόσμο τα φλογερά αυτά φιλιά προκαλούσαν ανάμικτα συναισθήματα. Ήταν αυτονόητο ότι συνιστούσαν μια επίδειξη "αγάπης". Όλοι το καταλάβαιναν. Όμως τι σήμαινε στην περίπτωση αυτή η "αγάπη"; Ήταν δημοσίως εκφραζόμενα αδελφικά συναισθήματα στα οποία δίνονταν έμφαση, επικαλύπτοντας τις ροές της βίας, της γενικής θλίψης, προσδίδοντας ταυτόχρονα κάποιον τρόπο κοινής συνύπαρξης.

» Οπτικά ενσάρκωναν την ιδέα της "αδελφότητας", αλλά ο κόσμος ήταν δομημένος κατά τέτοιο τρόπο, που σε αυτόν υπήρχε ο "Μεγάλος αδερφός". Και αυτός ήταν ο Μπρέζνιεφ. Οι ιστορικοί της πολιτικής ιστορίας λένε ότι ο Μπρέζνιεφ, όταν του ζήτησαν να λύσει το ζήτημα της Τσεχοσλοβακίας, είπε: "Αγαπώ τον Σάσα (σ.σ. τον Αλεξάντρ Ντούπτσεκ)". Τον οποίο αγαπούσε αναμφίβολα. Αλλά αυτό "δεν τον εμπόδισε"» (σ.σ. να εισβάλει στην Τσεχοσλοβακία το 1968).

Τι σχεδίαζε για τον πόλεμο στην Ουκρανία ο Ντμίτρι Βρούμπελ πριν πεθάνει - Η έκθεση για την πολύπαθη Μπούκα

Ο Μαρόζοφ αποκαλύπτει στην Novaya Gazeta-Europe ότι τρεις εβδομάδες πριν βρεθεί στο νοσοκομείο ο Βρούμπελ σε κωματώδη κατάσταση, αυτό που απασχολούσε τον Ρώσο ζωγράφο ήταν οι φωτογραφίες του Ντμίτρι Κοζάτσκι (με το ψευδώνυμο «Ορέστης, στο τάγμα "Αζόφ").

«Ο Βρούπελ έκλαιγε κυριολεκτικά όταν μιλούσε για τον πόλεμο, για αυτές τις φωτογραφίες, με ποιο καλλιτεχνικό τρόπο τραβήχτηκαν. Ήθελε να κάνει μια έκθεση VR (εικονικής πραγματικότητας ) με αυτές τις φωτογραφίες, πώς να κάνει ένα μουσείο για την Μπούκα με τη βοήθεια των τεχνολογιών VR.

» Αναζητούσε τρόπους για να ενδυναμώσει τις οπτικές μαρτυρίες του πολέμου με λογοτεχνικές ρήσεις. Για τον ίδιο μια ευθεία γραμμή πέρασε μετά από 30 χρόνια ανάμεσα στο "θανατηφόρο φιλί" στο Τείχος του Βερολίνου και αυτήν τη βία που ξεδίπλωσαν τα ρωσικά στρατεύματα στην Ουκρανία το 2022».

Ποιος ήταν ο Ντμίτρι Βρούμπελ

Γεννημένος στη Μόσχα το 1960, ο Βρούμπελ μετακόμισε αρχικά στο Βερολίνο το 1990, όπου έγινε σχεδόν αμέσως διάσημος για τις τοιχογραφίες του. Είχε σπουδάσει σε σχολή καλών τεχνών, αν και δεν αποφοίτησε. Όμως το 1983 έγινε δεκτός ως μέλος της Ένωσης Καλλιτεχνών της ΕΣΣΔ.

Ο Βρούμπελ ήταν ένας πρώιμος και σταθερός αντιφρονών της Tέχνης. Το 1986 διοργάνωσε ανεπίσημες -και παράνομες- εκθέσεις τέχνης στο διαμέρισμά του.

Την επόμενη χρονιά έγινε μέλος της «Λέσχης της Πρωτοπορίας» (ρωσική συντομογραφία KLAVA), στην οποία συμμετείχαν μερικές από τις μεγαλύτερες ανεπίσημες πολιτιστικές προσωπικότητες της εποχής, όπως ο καλλιτέχνης και συγγραφέας Dmitry Prigov και ο ποιητής Lev Rubinstein.

Επίσης, στη Μόσχα το 2020 ο Ντμίτρι Βρούμπελ ήταν μάρτυρας υπεράσπισης δύο επιμελητών που κατηγορούνταν για υποκίνηση θρησκευτικής εχθρότητας με μια έκθεση με τίτλο «Απαγορευμένη Τέχνη-2006» στο Κέντρο Ζαχάρωφ.