Αϊτή: Δέκα χρόνια μετά τον καταστροφικό σεισμό των 7 βαθμών, εξακολουθεί να επικρατεί πικρία για την αποτυχία ανοικοδόμησης της χώρας και την πολιτική αστάθεια που συνεχίζεται.
Η Αϊτή τιμά σήμερα τη μνήμη των περισσότερων από 200.000 νεκρών του σεισμού της 12ης Ιανουαρίου 2010, ο οποίος κατέστρεψε την πρωτεύουσα της χώρας και τα περίχωρά της, με την απογοήτευση για την αποτυχία της ανοικοδόμησης και για την πολιτική αστάθεια να κυριαρχεί.
35 δευτερόλεπτα, όσα διήρκησε ο σεισμός των 7 βαθμών, μετέτρεψαν το Πορτ-0-Πρενς και τις πόλεις Γκρεσιέ, Λεογκάν και Ζακμέλ σε ερείπια, προκαλώντας τον θάνατο περισσότερων από 200.000 ανθρώπων και τραυματίζοντας 300.000 ακόμη.
Περισσότερο από 1,5 εκατομμύριο Αϊτινοί βρέθηκαν άστεγοι, φέρνοντας τις τοπικές αρχές και τη διεθνή ανθρωπιστική κοινότητα μπροστά στην τεράστια πρόκληση της ανοικοδόμησης μίας χώρας χωρίς πολεοδομικό σχεδιασμό και οικοδομικό κανονισμό.
«Είναι μια δεκαετία χαμένη, εντελώς χαμένη», καταγγέλλει ο Αϊτινός οικονομολόγος Κέσνερ Φαρέλ. «Η πρωτεύουσα δεν ανοικοδομήθηκε, αλλά η κακοδιαχείριση δεν οφείλεται μόνο στις τοπικές αρχές: σε διεθνές επίπεδο δεν είδαμε έναν μηχανισμό διαχείρισης της βοήθειας από τον οποίο θα μπορούσε να επωφεληθεί η χώρα», προσθέτει.
Η αδυναμία ελέγχου των δισεκατομμυρίων δολαρίων τα οποία είχαν υποσχεθεί να καταβάλουν οι διεθνείς δωρητές τις πρώτες εβδομάδες μετά τον σεισμό αυξάνει την πικρία των επιζώντων, που παραμένουν στο έλεος μίας νέας καταστροφής.
«Δέκα χρόνια μετά παρατηρούμε μια ακόμη μεγαλύτερη συγκέντρωση του πληθυσμού στην περιοχή της πρωτεύουσας. Αν σημειωνόταν ένας ίδιος σεισμός, θα επαναλαμβανόταν η ίδια κατάσταση, διότι δεν υπήρξε σχέδιο για τα περισσότερα σπίτια που ανεγέρθηκαν», εξηγεί ο Φαρέλ. «Η ανοικοδόμηση της χώρας δεν συνέβη και βρισκόμαστε και πάλι στο σημείο μηδέν».
Εκατοντάδες χιλιάδες κατοικίες, κυβερνητικά κτίρια, σχολεία κατέρρευσαν από τον σεισμό, ο οποίος κατέστρεψε και το 60% των υγειονομικών υποδομών της Αϊτής.
Δέκα χρόνια μετά η αποκατάσταση του κεντρικού νοσοκομείου της χώρας δεν έχει ολοκληρωθεί και το έργο των μη κυβερνητικών οργανώσεων εξακολουθεί να είναι απαραίτητο για να αντικαθιστά την κρατική πρόνοια.
«Την επομένη του σεισμού υπήρξε μεγάλη αντίδραση, κυρίως στον τομέα της τραυματιολογίας καθώς υπήρχαν πάρα πολλοί τραυματίες», θυμάται η Σάντρα Λαμάρκ επικεφαλής της αποστολής των Γιατρών χωρίς Σύνορα (MSF) στην Αϊτή.
«Σήμερα αυτό που παρατηρούμε είναι ότι μόλις άνοιξε και πάλι ένα νοσοκομείο τραυματιολογίας. Τα τραύματα δεν είναι της ίδιας προέλευσης: δυστυχώς περισσότερο από το 50% των τραυματιών που δεχόμαστε φέρουν τραύματα από σφαίρες», αναφέρει.
Οξεία κοινωνικοπολιτική κρίση
Παράλληλα η Αϊτή βυθίστηκε σε μια οξεία κοινωνικοπολιτική κρίση η οποία κατατρύχει τους πολίτες.
Το καλοκαίρι του 2018 σκάνδαλα διαφθοράς, στο οποία εμπλεκόταν και ο νυν πρόεδρος Ζοβενέλ Μοϊζέ αλλά και όλες οι κυβερνήσεις που βρέθηκαν στην εξουσία τα δέκα χρόνια μετά τον σεισμό, προκάλεσαν την εξέγερση των πολιτών. Η πλειονότητα των Αϊτινών είναι νέοι, χωρίς προοπτική εργασίας και αντιμέτωποι με την αυξανόμενη ανασφάλεια που προκαλείται από τις συγκρούσεις μεταξύ ένοπλων ομάδων.
Οι διαδηλώσεις κατά της κυβέρνησης επεκτάθηκαν σε όλη τη χώρα, με αποτέλεσμα να παραλύσουν όλες οι δραστηριότητες από τον Σεπτέμβριο ως τον Δεκέμβριο του 2019.
Η αδυναμία του κράτους στην Αϊτή επιδεινώθηκε στη διάρκεια αυτής της δεκαετίας.
Οι βουλευτικές εκλογές που ήταν προγραμματισμένες για τον Νοέμβριο δεν διεξήχθησαν και το κοινοβούλιο παύει να έχει εξουσίες από αύριο Δευτέρα. Χωρίς τη νομοθετική εξουσία, ο πρόεδρος Μοϊζέ θα έχει τη δυνατότητα να κυβερνά με διατάγματα.
16°
