Κατέβηκα από το τρένο. Στάση Dachau. Μια –κατά τ’ άλλα- φιλήσυχη πόλη της Βαυαρίας. Περπάτησα λίγο και τα βήματα μου με οδήγησαν στη μεγάλη μαύρη σιδερένια πύλη. Μια επιγραφή έγραφε: «Arbeit Macht Frei». Ή αλλιώς: «η εργασία σε απελευθερώνει» (φωτό 1). Ειρωνικό.
Περπάτησα μέσα στο στρατόπεδο και έφτασα στο κτήριο που βρισκόταν δεξιά μου. Μπήκα στο πρώτο δωμάτιο. Κάτι σαν χώρος υποδοχής (φωτό 2). Εκεί με ξεγύμνωσαν μπροστά σε όλους τους άλλους, πήραν όλα τα υπάρχοντά μου και μαζί και την αξιοπρέπειά μου και τα δικαιώματά μου. Μου έδωσαν μια στολή και με έβαλαν να ράψω πάνω το σήμα που θα με «σημάδευε» για την υπόλοιπη παραμονή μου εκεί (φωτό 3).
Μου ανακοίνωσαν ότι έπρεπε να στέκομαι πάντα με τα πόδια ενωμένα, να έχω μόνιμα σκυμμένο το κεφάλι και ποτέ τα χέρια στις τσέπες. Με στοίβαξαν σε ένα κρεβάτι μαζί με –κι εγώ δεν ξέρω- πόσους άλλους συγκρατούμενούς μου (φωτό 4). Προχώρησα στο άλλο δωμάτιο. Είδα έναν βούρδουλα που με προειδοποιούσε να μην κάνω ούτε ένα λάθος (φωτό 5). Δούλεψα σκληρά. Πείνασα. Αποστεώθηκα και πόνεσα (φωτό 6).
Εκανα ένα λάθος. Δεν ήμουν μέσα στις «προδιαγραφές» τους. Περπάτησα τον δρόμο του θανάτου (φωτό 7). Εφτασα στην άλλη άκρη του στρατοπέδου. Με έβαλαν σε ένα δωμάτιο και μου είπαν πως θα έκανα ένα ντους. «Brausebad». Ετσι έγραφε η επιγραφή (φωτό 8). Μπήκα μαζί με μερικούς συγκρατούμενούς μου. Το νερό δεν έτρεξε ποτέ. Ένα παράξενο αέριο όμως έβγαινε από τους αεραγωγούς που βρίσκονταν στον τοίχο (φωτό 9). Εφυγα... Πέταξαν το άδειο κορμί μου στο διπλανό δωμάτιο και ύστερα με έβαλαν στο φούρνο για να εξαφανίσουν για πάντα τα ίχνη μου (φωτό 10).
Κάποιοι από τους συγκρατούμενούς μου γλίτωσαν. Κάποιος από εκείνους έφτιαξε ένα άγαλμα. Ενας κρατούμενος που στέκεται με ανοιχτά τα πόδια, έχει τα χέρια στις τσέπες και το βλέμμα ψηλά (φωτό 11). Ελεύθερος πια. Χωρίς φόβο. Για όλους εμάς που νιώσαμε τη φρίκη στήθηκε ένα μνημείο, εκεί μέσα στο στρατόπεδο (φωτό 12).
Αυτή ήταν η διαδρομή ενός από τους δεκάδες χιλιάδες κρατούμενους στο στρατόπεδο του Νταχάου. Και την έκανα βήμα-βήμα.
17°
