Ιφιγένεια

Η «Ιφιγένεια» του Κώστα Παπακωστόπουλου αποτελεί το δεύτερο μέρος μιας τριλογίας με τίτλο «Πολυαγαπημένη Ύβρις» και θέμα την κρίση της Δημοκρατίας στην Ευρώπη σήμερα. Ο κύκλος ξεκίνησε με την «Αντιγόνη» το 2015 και συνεχίσθηκε τη χειμερινή περίοδο 2016/17 με την «Ιφιγένεια», που έχει θέμα μια ιδιαίτερη πλευρά της κρίσης: τη στάση της Ευρώπης απέναντι στον ξένο - πρόσφυγα.

Η Ελλάδα εδώ ως Ένωση των Ελεύθερων Λαών παραπέμπει στη σύγχρονη Ευρώπη, ενώ το Projekt Τροία υπαινίσσεται τον απώτατο στόχο της, την επικράτηση στις Διεθνείς Αγορές. Η άφιξη των προσφύγων στο νέο έργο δημιουργεί προβλήματα στη συνοχή της Ένωσης, αλλά και στην ίδια της την ύπαρξη, που απαιτούν άμεση λύση. Ο χρόνος περνάει, η Συμμαχία των Ηγετών κλονίζεται, η υπομονή των πολιτών εξαντλείται. Είναι απαραίτητο να γίνει μια θυσία, και είναι η Ιφιγένεια που μπορεί να δώσει τη λύση. Η Ιφιγένεια, που καταφθάνει ως πρόσφυγας στην Αυλίδα, αναζητά καταφύγιο στην Ένωση της Δημοκρατίας και της Ελευθερίας. Ο Αγαμέμνων ως Αρχηγός της Συμμαχίας - τον ρόλο του υποδύεται γυναίκα - βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα υπαρξιακό δίλημμα. Η θυσία της Ιφιγένειας - δηλαδή το κλείσιμο των συνόρων της Ένωσης - θα σήμαινε για αυτόν αυτόματα τη θυσία των ανθρωπιστικών αρχών και αξιών που ο ίδιος διακηρύττει ως Θεματοφύλακας των Ιδανικών της. Είναι όμως ο μόνος τρόπος για να κατευνάσει τις αντιδράσεις των εσωτερικών του αντιπάλων, αλλιώς απειλείται και ο ίδιος να γίνει το επόμενο θύμα της οργής των πολιτών. Κάτω από την πίεση των Ελεύθερων Λαών και τις μηχανορραφίες των Ηγετών, ο Αγαμέμνων θα πρέπει να πάρει τις αποφάσεις του, ενώ μέσα του παλεύουν η συνείδηση και το ηθικό χρέος από τη μια με την αχαλίνωτη επιθυμία του να παραμείνει στην εξουσία από την άλλη.

Το πρώτο εξάμηνο του 2016 ο Παπακωστόπουλος κινηματογράφησε πρόσφυγες στη Γερμανία που εξιστορούν τις δικές τους εμπειρίες, ιστορίες φυγής και ελπίδας στη νέα τους πατρίδα. Στη συνέχεια ο σκηνοθέτης συνέδεσε αυτό το κινηματογραφικό υλικό με δικά του κείμενα και αποσπάσματα από την τραγωδία του Ευριπίδη «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» δημιουργώντας έτσι το νέο του έργο. Το αρχαίο δράμα συναντά εδώ το σύγχρονο Θέατρο - Ντοκουμέντο.

Σε μια εποχή ολοένα αυξανόμενων διαφωνιών και αντιπαραθέσεων στην Ευρώπη σχετικά με το μέλλον των προσφύγων, η παράσταση θέτει το ζήτημα της στάσης των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στους πρόσφυγες, αλλά και το ερώτημα κατά πόσο οι Ηγέτες της είναι σε θέση να διαχειριστούν τη νέα κατάσταση πραγμάτων.