Απολογία Σωκράτους

Η δίκη του Σωκράτη −η οποία είχε μια ξεκάθαρη πολιτική διάσταση και που για κάποιους ήταν σχεδόν μια τραγωδία, μια σύγκρουση, δηλαδή, στην οποία και οι δύο πλευρές (φαίνεται να) είχαν δίκιο− αποτελεί ιστορικό γεγονός. Έγινε το 399π.Χ., τέσσερα χρόνια μετά την κατάλυση της τυραννίας των Τριάκοντα και την επάνοδο της δημοκρατίας. Ο Σωκράτης κατηγορείται ότι δεν αναγνωρίζει και δεν πιστεύει στους θεούς της πόλης, ότι εισάγει νέες θεότητες και ότι διαφθείρει τους νέους. Τίμημα: θάνατος! Ο Πλάτων −μαθητής του Σωκράτη και παρών στην δίκη− με το κείμενό του, την Απολογία Σωκράτους, θέλει να αποδείξει όχι μόνον την αθωότητα του Σωκράτη, αλλά και την ηθική του μεγαλοσύνη. Θέλει να εξασφαλίσει την αθώωση του Δασκάλου του από το δικαστήριο της ιστορίας.«ο ανεξέταστος βίος ού βιωτός ανθρώπω, ο απερίσκεπτος, δηλαδή, και ανεξέταστος βίος δεν είναι βίος αντάξιος του ανθρώπου» (Απολογία), προσπαθούσε με την μαιευτική τέχνη και την διαλεκτική να κάνει τους συμπολίτες του να ανακαλύψουν το αληθινό νόημα των αρετών και των αξιών. Έβλεπε την ηθική ως τέχνη της ζωής και «έπραττε τα πολιτικά χωρίς να κάνει πολιτική», διεκδικώντας για τον εαυτόν του ένα είδος ηθικής και πολιτικής ελευθερίας –ατομικής ελευθερίας απέναντι στην κοινότητα- που καμμία ελληνική κοινωνία της κλασσικής εποχής δεν θα μπορούσε να παραχωρήσει σε οποιοδήποτε μέλος της.